«Η Ιστορία μας, ο πολιτισμός μας, οι παραδόσεις μας, έμειναν ανέπαφες στους αιώνες.Αυτά προσπαθούν σήμερα οι ηγεμόνες των Σκοπίων να υφαρπάξουν.Είναι όμως ανιστόρητοι: λαοί χωρίς ιστορία δεν έχουν μέλλον. Γι’ αυτό βροντοφωνάζουμε σήμερα:οι Μακεδόνες είμαστε εμείς! Δεν επιτρέπουμε και δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να προβάλει αξιώσεις εις βάρος της Μακεδονίας μας!»
Οι δηλώσεις αυτές ανήκουν σ’ έναν δήμαρχο Θεσσαλονίκης. Οχι, όχι, τον σημερινό. Ετσι έκλεισε στις 14 Φεβρουαρίου 1992 ο Κωνσταντίνος Κοσμόπουλος την «ιστορική» του ομιλία ενώπιον ενός εκατομμυρίου ατόμων στην Πλατεία Αριστοτέλους. Στη συνέχεια διάβασε και το «ψήφισμα» του συλλαλητηρίου, που στο άρθρο 7 ανέφερε: «Ο λαός της Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης ζητά από τον Υπουργό των Εξωτερικών να συνεχίσει αγωνιζόμενος και να μη δεχθεί την αναγνώριση του κράτους των Σκοπίων με όνομα ή ονομασία που θα περιλαμβάνει τη λέξη “Μακεδονία”».
Σαν να μην πέρασε μια μέρα; Οχι ακριβώς. Οι ακραίοι είναι πάντα παρόντες. Τα συνθήματά τους είναι τα ίδια με τότε. Αλλά το συλλαλητήριο που οργανώνουν μεθαύριο στη συμπρωτεύουσα δύσκολα θα μαζέψει πάνω από το ένα δέκατο εκείνου του πλήθους. Οσο για τον σημερινό δήμαρχο, είναι ένας κοσμοπολίτης που δεν διστάζει να δώσει συνέντευξη από έναν οίκο ανοχής. Και σ’ εκείνους που σοκάρονται δίνει μια συμβουλή: «Κάντε μια βόλτα στα μπουρδέλα, κάποιοι ντρέπεστε, είστε σεμνότυφοι, πηγαίντε να δείτε την τάξη και καθαριότητα που επικρατεί».
Πολλοί Θεσσαλονικείς γκρινιάζουν ότι ο Γιάννης Μπουτάρης δεν φρόντισε την παραλία όσο έπρεπε, ότι τα καφέ που λειτουργούν εκεί δεν χρειάζονταν, ότι η πόλη είναι βρώμικη, κουραστική και δυσλειτουργική. Οτι τον τελευταίο καιρό ο δήμαρχος είναι φίλερις. Οτι, εν πάση περιπτώσει, δύο θητείες είναι αρκετές. Είτε αυτή η κριτική είναι πάντως σωστή είτε όχι (η καθαριότητα μιας μεγάλης πόλης είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων), ο κυρ Γιάννης είναι χωρίς αμφιβολία μια γοητευτική προσωπικότητα. «Στεγνός, αλλά όλο χυμούς», όπως έγραψε το 2000 ο ίδιος για τον εαυτό του. Χωρίς φανατισμούς και εθνικές τυφλώσεις. Για να παραφράσουμε τον επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης του δήμου, ευτυχώς που η Θεσσαλονίκη εκτός από Ζουράρι έχει και Μπουτάρη.
Η ψυχραιμία του, το χιούμορ του και η γενικότερη προσέγγισή του για τη ζωή έχουν μεγάλη σημασία σε μια περίοδο που ο εθνικισμός σηκώνει ξανά κεφάλι. Οταν οι υπερπατριώτες σηκώνουν λάβαρα που γράφουν «Δεν ξεπουλάμε την ιστορία μας», εκείνος απαντά πως πιο Μακεδόνας από εκείνον δεν υπάρχει. Κι όταν οι άλλοι οργανώνουν διχαστικά συλλαλητήρια, αυτός καλεί τον Ζάεφ, τον φιλεύει συναγρίδα, θαλασσινά κι άσπρο κρασί από το δικό του και συζητούν πώς θα οργανώσουν τον Απρίλιο την κάθοδο του Αξιού με κανό.
«Δεν μπορείς να κάνεις πίσω», είχε πει ο δήμαρχος σε μια παλιότερη συνέντευξή του στους Νιου Γιορκ Τάιμς. «Αν κάνεις πίσω, θα χάσεις». Ακόμη κι αν στο ζητά η πλειοψηφία των συμπατριωτών σου.