Είναι ο εφιάλτης για την κυβέρνηση και ο μεγαλύτερος φόβος του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Με τα στρες τεστ των τραπεζών να ξεκινούν σε λίγες εβδομάδες και τις πιέσεις του SSM, του εποπτικού βραχίονα της ΕΚΤ, να εντείνονται προς τις τράπεζες, έρχεται κύμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακινήτων.
Πρόκειται για ένα κύμα που μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα έχει μετατραπεί σε τσουνάμι προκαλώντας έντονες πολιτικές αναταράξεις και κοινωνικές αντιδράσεις. Τα ακίνητα που έχουν προγραμματίσει να βγάλουν στο σφυρί οι τράπεζες ανήκουν κυρίως σε στρατηγικούς κακοπληρωτές, σε όσους δεν υπάγονται στον νόμο Κατσέλη, όσους δεν σπεύδουν να ρυθμίσουν το κόκκινο δάνειό τους, σε επιχειρηματίες με μεγάλες οφειλές, αλλά και σε εγγυητές. Μάλιστα, η αξία των ακινήτων που θα βγαίνουν στο σφυρί θα είναι μικρότερη των 300.000 ευρώ καθώς η άτυπη συμφωνία τραπεζών και κυβέρνησης για το όριο αυτό έληξε στο τέλος Δεκεμβρίου. Από την Πρωτομαγιά εξάλλου θα ξεκινήσουν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και για ακίνητα οφειλετών του Δημοσίου, χωρίς να προβλέπεται κανένα δίχτυ προστασίας για την πρώτη κατοικία.
Οι εντολές της επικεφαλής του SSM Ντανιέλ Νουί προς τους έλληνες τραπεζίτες, την περασμένη εβδομάδα, ήταν σαφείς και αυστηρές σε σχέση με την τήρηση των στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και τη μείωση των κόκκινων δανείων. Οι ίδιες συστάσεις αναμένεται να επαναληφθούν και σήμερα στη συνεδρίαση του Eurogroup, όπου η τρίτη αξιολόγηση θα βρεθεί στο επίκεντρο, χωρίς όμως να ξεκλειδώσει η εκταμίευση της δόσης των 6,7 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 5,7 δισ. ευρώ πρόκειται να δοθούν στα μέσα Φεβρουαρίου με την ολοκλήρωση και των τελευταίων προαπαιτουμένων.
ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΗ. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη. Από τη μια φοβάται το πολιτικό κόστος των πλειστηριασμών και την κοινωνική έκρηξη που θα πυροδοτήσουν και από την άλλη γνωρίζει καλά ότι αν δεν τρέξουν γρήγορα οι διαδικασίες αυτές, οι τράπεζες μπορεί να βρεθούν εκτεθειμένες στα στρες τεστ που θα αρχίσουν τον Φεβρουάριο και θα ολοκληρωθούν τον Μάιο. Αυτόν τον φόβο εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, ότι διαβλέπει δύο κινδύνους το επόμενο διάστημα. Ο ένας αφορά τις τράπεζες και ο άλλος το να ζητήσει το ΔΝΤ να εφαρμοστεί έναν χρόνο νωρίτερα, από το 2019, η μείωση του αφορολογήτου. Ειδικά για τις τράπεζες, πληροφορίες αναφέρουν ότι οι δανειστές έχουν διαμηνύσει προς την κυβέρνηση πως η αντικατάσταση του τρίτου Μνημονίου με ένα νέο πρόγραμμα ενισχυμένης εποπτείας και δεσμεύσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση στην περίπτωση που από τα στρες τεστ προκύψουν κεφαλαιακές ανάγκες. Χωρίς την ασφάλεια του προγράμματος, οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να καλύψουν άμεσα τα τυχόν ανοίγματά τους, κάτι που αυξάνει ιδιαίτερα τον βαθμό δυσκολίας αντιμετώπισης της κατάστασης. Και αυτό αποτελεί μεγάλο πονοκέφαλο για τους πολιτικούς σχεδιασμούς της κυβέρνησης, η οποία ήδη από την περασμένη εβδομάδα έχει θολώσει το αφήγημα της καθαρής εξόδου από το τρίτο Μνημόνιο.
Τα προβλήματα για την κυβέρνηση θα μεγαλώσουν περισσότερο όταν θα εκδηλωθούν οι πρώτες αντιδράσεις που θα προκαλέσουν οι αναγκαστικές εξώσεις δανειοληπτών από τα ακίνητα τα οποία θα αποκτήσουν μέσω των πλειστηριασμών οι τράπεζες.
ΣΤΟ ΣΦΥΡΙ ΜΕ ΕΝΑ ΚΛΙΚ. Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα των πλειστηριασμών θα βρεθούν το επόμενο τρίμηνο:
– Ακίνητα που ανήκουν σε στρατηγικούς κακοπληρωτές. Στρατηγικοί κακοπληρωτές είναι περίπου οι μισοί από τους οφειλέτες κόκκινων στεγαστικών δανείων, οι οποίοι ενώ έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν έστω και ένα μέρος της δόσης τους αδιαφορούν.
-Ακίνητα κόκκινων δανειοληπτών που δεν προστατεύονται από τον νόμο Κατσέλη ή ακόμη και πολιτών που έχουν εγγυηθεί με την ακίνητη περιουσία τους για ένα δάνειο που έλαβε συγγενής τους, το οποίο στη συνέχεια κοκκίνισε. Ειδικότερα, χωρίς καμία προστασία από τη λαιμητόμο των πλειστηριασμών βρίσκονται όσοι δανειολήπτες δεν έχουν προσφύγει στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Ο νόμος προστατεύει την πρώτη κατοικία υπό την προϋπόθεση ο οφειλέτης να έχει υπαχθεί σε αυτόν και να έχει δεχθεί εκποίηση κάθε άλλου περιουσιακού του στοιχείου. Ουσιαστικά ο νόμος προστατεύει όσους ζουν στα όρια της φτώχειας και υπό το βάρος των χρεών τους προς τις τράπεζες είναι αναγκασμένοι να χάσουν όποιο περιουσιακό στοιχείο έχουν για να προστατεύσουν την κατοικία τους.
-Ακίνητα που συνδέονται με κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια.