Σε φορτίο 66.000 απορριμματοφόρων αντιστοιχούν τα πλαστικά που καταλήγουν κάθε χρόνο στις θάλασσες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης(!).
Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι κάθε χρόνο 150.000 έως 500.000 τόνοι πλαστικού ρυπαίνουν τις προαναφερόμενες θάλασσες. Συνολικά, σε παγκόσμιο επίπεδο, με βάση τα στοιχεία του 2015, στη θάλασσα καταλήγουν ετησίως 4,8 έως 12,7 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού.
Το πρόβλημα της ρύπανσης από πλαστικά –ιδίως στη θάλασσα –έχει πάρει τα τελευταία χρόνια τεράστιες διαστάσεις. Πλέον, αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα που απειλεί την υγεία των ανθρώπων –αφού σε έρευνες που έχουν γίνει ανά τον κόσμο εντοπίζονται κομμάτια πλαστικού σε ψάρια που καταναλώνουμε -, τη βιοποικιλότητα αλλά και το οικοσύστημα.
Και η ανακύκλωση από μόνη της δεν φτάνει για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Επιπλέον, σύμφωνα με ειδικούς, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες κατασκευάζουν τα πλαστικά διότι –σε πολλές περιπτώσεις –είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν.
«Για να μη μετατραπούν οι θάλασσες του πλανήτη σε μια τεράστια χωματερή, πρέπει να καταλάβουμε ότι η ανακύκλωση από μόνη της δεν είναι διέξοδος» τονίζει μεταξύ άλλων ο υπεύθυνος εκστρατείας ενάντια στο πλαστικό μιας χρήσης στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace Αλκης Καφετζής. «Σε έρευνα της οργάνωσης το καλοκαίρι του 2017 σε Ιόνιο και Αιγαίο, το πλαστικό βρίσκεται παντού, από τον βυθό και την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι και τις πιο απόμακρες ακτές».
Τι πρέπει να αλλάξει. Οπως υποστηρίζει, «χρειαζόμαστε ριζοσπαστικές πολιτικές και πρωτοβουλίες που θα μειώσουν τη σπατάλη του πλαστικού μιας χρήσης στην πηγή του, επανεξετάζοντας συνολικά τον τρόπο με τον οποίο αυτό το υλικό αξιοποιείται κατά την παραγωγή και κατανάλωση προϊόντων».
Οπως επισημαίνουν από την περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace, αν δεν υπάρξει ριζική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αξιοποιούμε και διαχειριζόμαστε το πλαστικό, και ιδιαίτερα το πλαστικό μιας χρήσης, η ποσότητα που θα παραχθεί μέχρι και το 2050 θα είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από τη συνολική ποσότητα πλαστικού που έχει παραχθεί από τη δεκαετία του ’50 έως και το 2015.
Σύμφωνα με σχετική μελέτη (Production, Use and Fate of All Plastics Ever Made), μέχρι το 2015 παρήχθησαν παγκοσμίως 8.300 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού, εκ των οποίων μόλις το 9% ανακυκλώθηκε και το υπόλοιπο κατέληξε –στην πλειονότητά του –σε χωματερές και στο φυσικό περιβάλλον. Η εκτίμηση είναι ότι –στην περίπτωση που δεν αλλάξει κάτι –η ποσότητα που θα παραχθεί έως το 2050 θα φτάσει τους 32.000 εκατομμύρια τόνους…
Σύμφωνα με τον Αλκη Καφετζή, η μονοδιάστατη προσέγγιση του ζητήματος είναι ιδιαίτερα προβληματική, τη στιγμή μάλιστα που έχει ενεργοποιηθεί η απόφαση της Κίνας να απαγορεύσει την εισαγωγή ανακυκλώσιμων πλαστικών αποβλήτων οικιακής προέλευσης.
Η Κίνα αποτελεί τον βασικότερο αποδέκτη των πλαστικών αποβλήτων που προορίζονται για ανακύκλωση, ενώ οι βασικότεροι εξαγωγείς είναι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη.
Στην Ελλάδα. Η χώρα μας κάθε χρόνο εξάγει 30 έως 50 χιλιάδες τόνους πλαστικών αποβλήτων –με την πλειονότητα της ποσότητας να πηγαίνει στην Κίνα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία από τη βάση δεδομένων του ΟΗΕ, οι βασικότερες χώρες προορισμού των πλαστικών αποβλήτων της Ελλάδας για την περίοδο 2010-2016 είναι: Κίνα (35,1%), Βουλγαρία (24,5%), Χονγκ Κονγκ (16,6%), Τουρκία (3,1%), Ινδονησία (2,9%) και Βιετνάμ (1,7%).
Ετσι, όπως λένε από την Greenpeace, «αν αναλογιστούμε ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας η ετήσια κατανάλωση πλαστικών συσκευασιών είναι κοντά στους 300.000 τόνους, εκ των οποίων καταλήγουν στην ανακύκλωση 50.000 τόνοι, νούμερο στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι ποσότητες που εξάγονται, εύκολα αντιλαμβανόμαστε ότι το υπάρχον σύστημα διαχείρισης πλαστικού σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής του δεν είναι βιώσιμο».
