Η ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής μετά τη συνάντηση του προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας με τον Αλέξη Τσίπρα ανέφερε πως ο πρώτος «υπογράμμισε ότι αυτή την ώρα δεν χρειάζονται συλλαλητήρια και φωνές, αλλά εθνική συναίνεση, συνεννόηση και ομοψυχία». Ο Αρχιεπίσκοπος, δηλαδή, ανταποκρίθηκε στο πρωθυπουργικό αίτημα για «κλίμα εθνικής ομοψυχίας και υπευθυνότητας, χωρίς κραυγές». Ηταν ομολογουμένως η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση διασφάλιζε τόσο καθαρή ιεραρχική στήριξη για ένα ζήτημα σαν το Μακεδονικό. Μόνο που τα πλάνα από τη σκηνή που στήθηκε στην παραλία της Θεσσαλονίκης, δύο μόλις μέρες μετά την έκδοση της συγκεκριμένης ανακοίνωσης, μάλλον διέψευσαν τις κυβερνητικές προσδοκίες για τη βοήθεια που θα μπορούσε να τους προσφέρει η αρχιεπισκοπική αντίθεση στις λαοσυνάξεις. Δεν ήταν απλά ο Ανθιμος που έστειλε στο πλήθος «εγκάρδιο, ορθόδοξο, ελληνικό χαιρετισμό». Πίσω και γύρω από τους ομιλητές βρίσκονταν παρατεταγμένοι ιεράρχες όλων των βαθμίδων. Μητροπόλεις και ενορίες της Βόρειας Ελλάδας, άλλωστε, είχαν μισθώσει μέχρι και πούλμαν για τον Λευκό Πύργο. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για διττή στάση της Εκκλησίας;
Ερμηνείες
Από την Αρχιεπισκοπή επιμένουν πως ο Ιερώνυμος εξέφρασε μια προσωπική θέση αναφορικά με τα συλλαλητήρια. Δεν έδωσε, επομένως, γραμμή στους ιεράρχες. Εξάλλου, η Ιερά Σύνοδος έχει καταστήσει σαφές ότι δεν συμφωνεί με τη χρήση του όρου Μακεδονία. Και τα κόμματα; Πώς ερμηνεύουν, άραγε, τη στάση της Εκκλησίας; Επισήμως κανένα δεν σχολιάζει. Ανεπισήμως, βέβαια, τα περισσότερα έχουν μια εξήγηση. Εκείνη που κυριαρχεί είναι πως η παρουσία κληρικών στο συλλαλητήριο απλά επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι «η δήλωση Ιερώνυμου ήταν μια παραχώρηση στον Τσίπρα χωρίς ουσία», αφού η επίσημη εκκλησιαστική θέση δεν έχει αλλάξει. Παράλληλα, θυμίζουν πως η Εκκλησία της χώρας είναι επισκοπική. Ο Αρχιεπίσκοπος, δηλαδή, είναι primus inter pares. Οπότε, εφόσον δεν υπήρχε απόφαση της Ιεράς Συνόδου κατά των συλλαλητηρίων, οι ιεράρχες δεν είχαν λόγο να «πειθαρχήσουν» στην παραίνεση του Ιερώνυμου. Βέβαια, ορισμένοι από τους πιο θερμούς υποστηρικτές του κοσμικού κράτους προσθέτουν πως η στρατηγική της κεφαλής της Εκκλησίας στο εν λόγω ζήτημα ίσως συνοψίζεται στο ρητό «και τούτο ποιείν κακείνο μη αφιέναι».
