Σπάνια η συγκυρία επικαιροποιεί μια στρογγυλή επέτειο, όπως η συμπλήρωση 55 χρόνων από τη Συνθήκη των Ηλυσίων. Η συμφωνία που υπέγραψαν ο γερμανός καγκελάριος Κόνραντ Αντενάουερ και ο γάλλος πρόεδρος, στρατηγός Ντε Γκολ στις 22 Φεβρουαρίου 1963 σφράγισε τη συνεργασία των «αιώνιων εχθρών» Γαλλίας και Γερμανίας, που έγιναν η ατμομηχανή ενοποίησης της Ευρώπης. Η πορεία της καθορίστηκε από δίδυμα προέδρων και καγκελαρίων, όπως ο Ζισκάρ ντ’ Εστέν και ο Χέλμουτ Σμιτ, ο Φρανσουά Μιτεράν και ο Χέλμουτ Κολ.

Σήμερα είναι η Ανγκελα Μέρκελ – υπό την προϋπόθεση ότι σύντομα θα επανεκλεγεί καγκελάριος – και ο Εμανουέλ Μακρόν που θα βάλουν τη γαλλογερμανική σφραγίδα στην επόμενη μέρα της ΕΕ. Σε κοινό βιντεοσκοπημένο μήνυμά τους στους πολίτες των δύο χωρών από την αίθουσα υπογραφής της ιστορικής συνθήκης, Μακρόν και Μέρκελ βάζουν νέους στόχους. «Το κάνουμε για να φέρουμε πιο κοντά τους ανθρώπους των χωρών μας και για να δώσουμε νέα ώθηση σε ολόκληρη την ενωμένη Ευρώπη» είπε η Μέρκελ. «Αξιοποιήστε τις ευκαιρίες για συναντήσεις και ανταλλαγές, μάθετε τη γλώσσα του άλλου, ενδιαφερθείτε για την κουλτούρα του» κάλεσε τους πολίτες ο Μακρόν.

Η γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή και η γαλλική Εθνοσυνέλευση ενέκριναν χθες κοινό ψήφισμα για μια νέα γαλλογερμανική συνθήκη ως μετεξέλιξη της Συνθήκης των Ηλυσίων. Για την επετειακή συνεδρίαση της Μπούντεσταγκ μετέβη στο Βερολίνο ο πρόεδρος της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης Φρανσουά ντε Ρουζί, επικεφαλής αντιπροσωπείας γάλλων βουλευτών. Το απόγευμα μετέβη στο Παρίσι ο Σόιμπλε με αντιπροσωπεία γερμανών βουλευτών για τη συνεδρίαση της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. «Η συμφωνία του 1963 άλλαξε με επιτυχία τις σχέσεις των δύο χωρών μας» είπε ο Σόιμπλε. Αλλά και ο κόσμος δεν μένει στάσιμος. Η 55η επέτειος είναι «αφορμή για να εμβαθύνουμε την κοινή βάση της στενής μας συνεργασίας».

Προτεραιότητα έχει η δημιουργία ενός κοινού οικονομικού χώρου που θα προωθηθεί με τη νέα γαλλογερμανική συνθήκη. Επίσης, θα ενισχυθούν η επιχειρηματικότητα και οι νεοφυείς επιχειρήσεις, η συνεργασία στις περιοχές της μεθορίου των δύο χωρών, καθώς και η στενότερη ανταλλαγή στους τομείς της παιδείας και της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Επιστέγασμα θα είναι μια γαλλογερμανική κοινοβουλευτική συμφωνία για τη στενότερη συνεργασία των δύο νομοθετικών σωμάτων, της γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής και της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.

«Γαλλία και Γερμανία δεν είναι απλά ένα ζευγάρι. Οι δύο χώρες είναι μια οικογένεια» είπε ο Ντε Ρουζί εκφωνώντας στα γερμανικά την ομιλία του στην Μπούντεσταγκ. Προειδοποίησε για «τον λαϊκισμό και τον εθνικισμό που απειλούν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη», ακόμα και χώρες με σταθερές δημοκρατικές παραδόσεις. Η αρχή γίνεται «όταν απορρίπτεται καθετί που θεωρείται ξένο, στη συνέχεια απορρίπτεται καθετί που θεωρείται διαφορετικό» είπε ο Ντε Ρουζί, καταχειροκροτούμενος από τους γερμανούς βουλευτές. Δεν τον χειροκρότησαν, φυσικά, οι βουλευτές της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), που καταψήφισαν και το κοινό γαλλογερμανικό ψήφισμα. Για το ακροδεξιό κόμμα, που θα είναι πιθανότατα αξιωματική αντιπολίτευση στη νέα Μπούντεσταγκ, η ενίσχυση της γαλλογερμανικής συνεργασίας «υποσκάπτει ακόμα περισσότερο την εθνική κυριαρχία της χώρας». Οι βουλευτές του AfD δεν μετέβησαν ούτε στο Παρίσι για τη συνεδρίαση της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.

Η επέτειος της Συνθήκης των Ηλυσίων βάζει μπρος τη γαλλογερμανική ατμομηχανή για τη μεταρρύθμιση της ΕΕ μετά τη μακρά περίοδο στασιμότητας εξαιτίας της κυβερνητικής κρίσης στη Γερμανία. Η απόφαση του συνεδρίου του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος να δώσει έστω και με ισχνή πλειοψηφία το πράσινο φως στη νέα συγκυβέρνηση με τη Μέρκελ προκάλεσε ανακούφιση και στο Παρίσι. Η στήριξη του πεπεισμένου ευρωπαϊστή προέδρου Μακρόν ήταν από τα σημαντικότερα επιχειρήματα του προέδρου του SPD Μάρτιν Σουλτς για να αποσπάσει την έγκριση των συνέδρων και να διαπραγματευτεί το κυβερνητικό πρόγραμμα ενός νέου μεγάλου συνασπισμού.

Στόχος είναι να αποκτήσει η Γερμανία μια κυβέρνηση η οποία εκτός των άλλων «θα ανταποκριθεί στις διεθνείς υποχρεώσεις της Γερμανίας με αιχμή την ΕΕ και την ένωση της Ευρώπης» είπε ο Σουλτς πηγαίνοντας στη χθεσινοβραδινή συνάντηση με τους προέδρους των άλλων δύο κομμάτων Ανγκελα Μέρκελ (CDU) και Χορστ Ζεεχόφερ (CSU).

Μάρτιν Σουλτς

Η διαπραγμάτευση και οι υποσχέσεις

Εύκολη δεν θα είναι η διαπραγμάτευση του κυβερνητικού προγράμματος. Ο Σουλτς υποσχέθηκε στους συνέδρους του SPD βελτιώσεις σε βασικά κεφάλαια της καταρχήν συμφωνίας με τα δύο δεξιά κόμματα: την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στην κατεύθυνση ενιαιοποίησης δημόσιων και ιδιωτικών Ταμείων, τον δραστικό περιορισμό των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου και τη συνένωση οικογενειών προσφύγων.

Η τελική συμφωνία θα κριθεί σε εσωκομματικό δημοψήφισμα από τα 440.000 μέλη του SPD. Οι αντίπαλοι του GroKo συνεχίζουν τον αγώνα τους. Από την επιτυχία του Σουλτς θα εξαρτηθεί το αν η Μέρκελ θα ξαναγίνει καγκελάριος.