Μια κόλαση. Το τσουνάμι πλειστηριασμών θα χτυπήσει 130.000 ακίνητα την περίοδο 2018-21, όπως προκύπτει από την έκθεση συμμόρφωσης των δανειστών για το κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης, ενώ οι δανειστές θα παρακολουθούν με άγρυπνο μάτι το πλήθος των ακινήτων που θα βγαίνουν πανελλαδικά στο σφυρί τους επόμενους μήνες.
Ο Κλάους Ρέγκλινγκ, αδειάζοντας το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών το οποίο διέψευσε το Σάββατο σχετικές πληροφορίες, ανακοίνωσε χθες ότι η εκταμίευση του δεύτερου μέρους της δόσης τον ερχόμενο Απρίλιο (1 δισ. ευρώ για ληξιπρόθεσμα από το σύνολο των 6,7 δισ. ευρώ που εγκρίθηκαν χθες) «θα γίνει υπό την προϋπόθεση ότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα αποδειχθούν αποτελεσματικοί».
Στην πρώτη συνεδρίαση του Eurogroup, υπό την προεδρία του Μάριο Σεντένο, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος πήρε το πολιτικό «διαβατήριο» για την εκταμίευση της επόμενης δόσης των 6,7 δισ. ευρώ εφόσον υλοποιηθούν μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο περίπου 20 εκκρεμή προαπαιτούμενα.
Νωρίτερα, σε συνάντηση Δραγασάκη, Τσακαλώτου, Χουλιαράκη με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, η ελληνική αντιπροσωπεία ανέπτυξε τα επιχειρήματα της κυβέρνησης για «αυτοδύναμη έξοδο». Το γεγονός ότι πηγές της ΕΚΤ απέφευγαν κάθε σχόλιο, επιβεβαιώνοντας μόνο τη συνάντηση με Ντράγκι, Κερέ και Ντρούντι, ίσως σηματοδοτεί αδυναμία της κεντρικής τράπεζας να συμμεριστεί τις ελληνικές προσδοκίες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, άλλωστε, έχει ξεκαθαρίσει πως για να διασφαλιστεί η φθηνή χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ, κάποιας μορφής πρόγραμμα θα πρέπει να υπάρχει μετά τη λήξη του τρίτου Μνημονίου.
Στις επίσημες δηλώσεις του μετά το Eurogroup, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέδειξε στο πλαίσιο της επόμενης ημέρας το ελληνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, το οποίο εκπονείται από την κυβέρνηση, αλλά και το μαξιλάρι των ρευστών διαθεσίμων για την έξοδο στις αγορές.
Σύμφωνα με τον υπουργό δεν φάνηκε να υπάρχει διάθεση από τους δανειστές για προληπτική γραμμή πίστωσης. Και ο Μάριο Σεντένο, άλλωστε, επανέλαβε ότι αυτό το ενδεχόμενο εναπόκειται αποκλειστικά στην ελληνική κυβέρνηση. Προς το παρόν η συζήτηση επικεντρώνεται στην ανάπτυξη και το Eurogroup έδωσε το φραστικό εναρκτήριο λάκτισμα των τεχνικών συζητήσεων για τη διευθέτηση του χρέους σε συνάρτηση ακριβώς με την προβλεπόμενη ανάπτυξη.
Ο Πιερ Μοσκοβισί, κάνοντας λόγο για «πλαίσιο ενίσχυσης» της Ελλάδας μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, διευκρίνισε ότι χθες δεν συζητήθηκε η μεταμνημονιακή περίοδος, σημειώνοντας όμως ότι η ανάληψη της ιδιοκτησίας των μεταρρυθμίσεων είναι καθοριστικής σημασίας. Μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο όμως, με κεντρικό άξονα των διαπραγματεύσεων τις προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις και με το ΔΝΤ κατά πάσα πιθανότητα εντός προγράμματος –«αισθάνομαι ότι το ΔΝΤ είναι θετικό» είπε ο Μοσκοβισί -, η ελληνική κυβέρνηση θα δοκιμάζεται διαρκώς στην κόλαση των πλειστηριασμών.

40.000 ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Σε ειδικό κεφάλαιο για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς αναφέρεται ότι για το 2018 οι τράπεζες σχεδιάζουν 10.000 πλειστηριασμούς ακινήτων. Ο στόχος χαρακτηρίζεται πολύ φιλόδοξος αν αναλογιστεί κανείς ότι τον Δεκέμβριο του 2017 έγιναν μόλις 30 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και έως τις 17 Ιανουαρίου έφτασαν τους 80.

Σύμφωνα με τους δανειστές, 500 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί σχεδιάζονταν για τον Ιανουάριο του 2018. «Ο αριθμός αυτός θα πρέπει να αυξηθεί στους 1.000 ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς τον μήνα από τον Μάρτιο του 2018 και να φτάσει τους 2.000 ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς τον μήνα στη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου του 2018» τονίζεται, με την προσθήκη ότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί πρέπει να αυξηθούν στους 40.000 ετησίως την ερχόμενη τριετία. Οσον αφορά τους πλειστηριασμούς σε φυσική μορφή, παραμένουν προβληματικοί, ενώ οι βίαιες διακοπές τους από ομάδες ακτιβιστών σε όλη τη χώρα χαρακτηρίζεται «υπόθεση ρουτίνας». Τονίζεται παράλληλα πως υπάρχει ανεπίσημη πληροφόρηση για «πληρωμένες διαμαρτυρίες» για τη διακοπή πλειστηριασμών.

ΤΟ ΧΡΕΟΣ

Στην έκθεση συμμόρφωσης περιλαμβάνεται επικαιροποίηση των προβλέψεων σχετικά με την πορεία του δημόσιου χρέους, οι οποίες δείχνουν επιδείνωση σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις. Από τις παραδοχές αυτές γίνεται σαφές πόσο σημαντικές είναι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη. Ολο το παιχνίδι φαίνεται να επικεντρώνεται εκεί, μαζί με τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις.

Σε τέσσερα διαφορετικά σενάρια εξέλιξης του χρέους, κοινή συνισταμένη είναι ότι από τα 86 δισ. ευρώ του τρίτου προγράμματος θα εκταμιευθούν τελικά τα 58,6 δισ. ευρώ, αφήνοντας στην άκρη 27,4 δισ. ευρώ. Προβλέπονται έσοδα αποκρατικοποιήσεων 17 δισ. ευρώ από το 2017 έως και το 2060, εκ των οποίων 13 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις εκτός τραπεζικού τομέα. «Δεν προβλέπεται νέα ανακεφαλαιοποίηση σε αυτή τη φάση».

Στη συνέχεια αρχίζουν οι διαφορετικές παραδοχές για τον ρυθμό ανάπτυξης και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων, το οποίο φαίνεται αδιαπραγμάτευτο στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022 και στη συνέχεια υπολογίζεται από 1,5% έως και 2,3% σε μέσους όρους για την περίοδο 2023-2060. Οσον αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης, στο καλύτερο σενάριο υπολογίζεται σε 3,5% (μέσος όρος) από το 2019 έως και το 2060, στο χειρότερο σενάριο σε 2,7%. Σε κάθε περίπτωση, πολύ υψηλός για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο καλύτερο σενάριο το χρέος διαμορφώνεται στο 79,5% του ΑΕΠ το 2060 και προφανώς δεν χρειάζεται καμία παρέμβαση, στο χειρότερο εκρήγνυται στο 244,1% του ΑΕΠ το 2060.

ΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Επιφυλάξεις για τη δημοσιονομική πειθαρχία

Αν όλα πάνε καλά, η ελληνική οικονομία θα μπει σε έναν ενάρετο κύκλο ανάπτυξης από το 2018 με ρυθμό επέκτασης 2,5% και συντήρηση πάνω από το 2% έως και το 2021.

Αυτό προϋποθέτει, κατά την εκτίμηση των δανειστών, απρόσκοπτη ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος αλλά και κατά γράμμα τήρηση των προβλέψεων του προϋπολογισμού.
«Τυχόν καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος αλλά και ενδεχόμενη υποεκτέλεση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων του 2018 θα είχαν επιβλαβείς συνέπειες για την ανάπτυξη», τονίζεται στην έκθεση στην οποία παράλληλα προβλέπεται μείωση της ανεργίας από το 21,7% του εργατικού δυναμικού το 2017 στο 15,5% το 2021.
Κρίσιμη παράμετρος των εξελίξεων των επομένων μηνών είναι η δημοσιονομική πειθαρχία. Οι δανειστές συμφωνούν ότι θα υπάρχει υπεραπόδοση τουλάχιστον 0,5% στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 (αναμένεται να φτάσει στο 2,3% του ΑΕΠ), σημειώνοντας ότι το υπερπλεόνασμα συνδέεται κυρίως με την υποεκτέλεση των δημοσίων δαπανών κατά το πλείστον των κοινωνικών και σε μικρότερο βαθμό με τις καλύτερες των αναμενομένων επιδόσεις των δημοσίων εσόδων παρά τις σημαντικές υστερήσεις των εσόδων από άμεση φορολογία.
Για το 2019 εκτιμάται ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί στο 3,5%, αν και η πρόβλεψη «υπόκειται σε σημαντική αβεβαιότητα». Η πρόβλεψη βασίζεται στην πλήρη εκτέλεση των εκτιμήσεων του προϋπολογισμού «οι οποίες αποδεδειγμένα στο παρελθόν δεν τηρήθηκαν στο σκέλος των δαπανών δημοσίων επενδύσεων». Υπάρχουν κίνδυνοι τονίζεται εξαιτίας πιθανών καθυστερήσεων στην εφαρμογή μέτρων που έχουν ψηφιστεί αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα, κυρίως στο μέτωπο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης και της αναμενόμενης ευθυγράμμισης των αντικειμενικών αξιών με τις αγοραίες, η οποία θα επηρεάσει τον ΕΝΦΙΑ του 2018.
Γι’ αυτό άλλωστε, επαναλαμβάνεται πως αν κριθεί απαραίτητο η μείωση του αφορολογήτου θα εφαρμοστεί από το 2019. Η απόφαση θα ληφθεί τον ερχόμενο Μάιο.

Αγκάθια στον δρόμο της τέταρτης αξιολόγησης

Εναν τεράστιο όγκο 88 προαπαιτουμένων θα πρέπει να ολοκληρώσει η κυβέρνηση από τον Φεβρουάριο μέχρι και το τέλος Ιουνίου του 2018 για να κλείσει την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση του τρίτου Μνημονίου.

Στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί μεταξύ άλλων για τα εξής:

–Αφορολόγητο. Τον Μάιο θα αποφασιστεί αν η μείωση του αφορολόγητου ορίου ισχύσει το 2019 αντί του 2020, εάν το ΔΝΤ σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις ελληνικές Αρχές θεωρεί ότι δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2019.

– ΕΝΦΙΑ. Τον Μάιο οι αναγκαίες προσαρμογές στον ΕΝΦΙΑ (αναπροσαρμογή συντελεστών και διεύρυνση της φορολογικής βάσης), με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο, για να εκδοθούν τα εκκαθαριστικά του φόρου τον Αύγουστο του 2018.

– Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί για οφειλές στο Δημόσιο από την 1η Μαΐου.
– ΦΠΑ στα νησιά. Τέλος Ιουνίου, κατάργηση της έκπτωσης του ΦΠΑ στα υπόλοιπα πέντε νησιά του Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως, Λέρος).

– Είσπραξη ληξιπρόθεσμων. Προμήθεια τον Φεβρουάριο λογισμικού που επιτρέπει την περαιτέρω αυτοματοποίηση της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

– Ναυτιλία. Τον Μάρτιο του 2018 θα πρέπει να αναθεωρηθεί το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς για τη ναυτιλία, υπό το φως των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

– Συντάξεις. Επανυπολογισμός όλων των συντάξεων μέχρι τα μέσα Μαρτίου για να γίνουν οι μειώσεις το 2019.
– Νέες συντάξεις. Τον Απρίλιο θα πρέπει να έχει γίνει η επεξεργασία όλων των αιτήσεων κύριας συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν το 2016, να ολοκληρωθεί η επεξεργασία του 30% των αιτήσεων συνταξιοδοτήσεων που υποβλήθηκαν το 2017 και 13.800 αιτήσεων επικουρικών συντάξεων που υποβλήθηκαν από 1/1/2015 έως 31/12/2016.

– ΕΚΑΣ. Μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να εκδοθεί η υπουργική απόφαση για τις νέες περικοπές στο ΕΚΑΣ του 2019.

– Ιδιωτικοποιήσεις. Εως τον Μάρτιο να έχουν ξεκινήσει οι διαγωνισμοί πώλησης για ΔΕΠΑ (65%), ΕΛΠΕ (35%), ΔΑΑ (30%), ΟΤΕ (5%). Εως τον Ιούνιο, η πώληση του 17% της ΔΕΗ.

– Φάρμακα.Νέο δελτίο τιμών φαρμάκων μέχρι τον Μάιο, με στόχο τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης.
– Αδήλωτη εργασία. Μέχρι τον Μάιο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση των ηλεκτρονικών συστημάτων του υπουργείου Εργασίας, του υπουργείου Οικονομικών, των ΣΕΠΕ, ΟΑΕΔ, ΕΦΚΑ και της Ελληνικής Αστυνομίας για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών.

– ΔΕΗ. Τον Φεβρουάριο ο νόμος για τις προς πώληση μονάδες της ΔΕΗ. Νωρίτερα η κυβέρνηση στέλνει την τελική δεσμευτική συμφωνία για τις προς πώληση μονάδες στην Κομισιόν. Επιπλέον μέτρα για την είσπραξη των ανεξόφλητων λογαριασμών.

– Αγορά εργασίας. Τον Μάρτιο, ύστερα από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σε συμφωνία με τους θεσμούς, η κυβέρνηση θα αναπτύξει έναν αξιόπιστο διοικητικό μηχανισμό που θα αξιολογεί την αντιπροσωπευτικότητα στις διαπραγματεύσεις για τις κλαδικές συμβάσεις.