Προ-διαβήτης είναι το πρόδρομο στάδιο του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) κατά το οποίο οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα είναι μεν υψηλές αλλά όχι τόσο ώστε να προκαλέσουν συμπτώματα. Ο προ-διαβήτης δεν θεωρείται νόσος, αλλά μεταβολική κατάσταση η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση ΣΔτ2 και καρδιαγγειακών επεισοδίων. Είναι δύσκολος στη διάγνωση και χρειάζονται ειδικές εξετάσεις. Ο λόγος είναι ότι στον προ-διαβήτη (όπως και στον ΣΔτ2) τα κύτταρα του σώματος δεν ανταποκρίνονται στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα να μη μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γλυκόζη η οποία αρχίζει να αυξάνεται στο αίμα. Το πάγκρεας αντιδρά αυξάνοντας αντισταθμιστικά την έκκριση ινσουλίνης με αποτέλεσμα να μην εμφανίζεται υπεργλυκαιμία παρά μόνο μετά το φαγητό. Το γεγονός αυτό κάνει τον προ-διαβήτη «αόρατο» στις συνηθισμένες εξετάσεις αίματος (όπως μετρήσεις γλυκόζης νηστείας και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης). Για να μπει η διάγνωση, χρειάζεται να γίνει «καμπύλη γλυκόζης» (χορήγηση 75 γρ γλυκόζης από το στόμα και μέτρηση γλυκόζης αίματος στις 2 ώρες). Τονίζεται ότι στην εξέταση αυτή πρέπει να υποβάλλονται έγκαιρα όσοι ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ΣΔ2 όπως: (1) όσοι έχουν συγγενείς 1ου βαθμού με ΣΔτ2, (2) όσοι έχουν αυξημένο βάρος με δείκτη μάζας σώματος άνω του 30, (3) όσοι έχουν υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσο ή αυξημένα λιπίδια στο αίμα, (4) όσες γυναίκες έχουν στο ιστορικό τους ΣΔ κύησης, γέννηση παιδιών με βάρος πάνω από 4 κιλά ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, (5) όσοι παίρνουν συστηματικά κορτιζόνη ή φάρμακα για ψυχικά νοσήματα.
Η διάγνωση και η αντιμετώπιση του προ-διαβήτη είναι εξαιρετικά σημαντική διότι δίνει τη μοναδική ευκαιρία πρόληψης του ΣΔτ2 και όλων των συνεπειών του. Η θεραπευτική αντιμετώπιση του προ-διαβήτη δεν γίνεται με τα φάρμακα του ΣΔτ2 –διότι κανένα δεν έχει ένδειξη –αλλά μόνο με αλλαγές στον τρόπο ζωής (με 100% επιτυχία είναι αλήθεια) όπως: (1) μείωση του βάρους, (2) αύξηση των φυτικών ινών, μείωση του λίπους και αποφυγή των γλυκών στο διαιτολόγιο και (3) αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Είναι εντυπωσιακό ότι 30 λεπτά μέτριας φυσικής δραστηριότητας κάθε μέρα (περπάτημα, ήπιο τρέξιμο ή άλλης μορφής αερόβια αύξηση) και 5-10% απώλεια βάρους (εφόσον είναι αυξημένο) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔτ2 κατά 58%. Ενδιαφέρουσα αμερικανική μελέτη σε γυναίκες έδειξε ότι ακόμα και οι δουλειές του σπιτιού μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔτ2 κατά 12%. Οσον αφορά τα παιδιά (στα οποία ο ΣΔτ2 δυστυχώς αυξάνεται ραγδαία), δυο πράγματα είναι σημαντικό να γίνουν: (1) να μειωθεί η κατανάλωση κακής ποιότητας, φθηνών και εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων τα οποία είναι πυκνά σε θερμίδες και φτωχά σε θρεπτικά συστατικά, (2) να μειωθεί ο χρόνος που τα παιδιά δαπανούν σε καθιστικές δραστηριότητες και να αυξηθεί η σωματική τους κινητοποίηση με συμμετοχή σε κάθε είδους άθλημα.
