«Ενας ακέραιος άνθρωπος»: Ολοι ισχυριζόμαστε πως έχουμε αξιοπρέπεια. Αλλά, όπως ακούγεται και στον αριστουργηματικό «Βασιλιά» του Νίκου Γραμματικού, «τα κάγκελα είναι ίδια για όλους, τα όρια του καθενός είναι διαφορετικά». Και τι αποσαφηνίζει την ύπαρξη της εντός μας αξιοπρέπειας; Ενα όριο. Που προσέχουμε να μην το ξεπεράσουμε. Για κάποιους αυτή η γραμμή είναι εύκαμπτη. Σαν φύλλο που το παρασύρει ο άνεμος. Πάει πότε εκεί, πότε παραπέρα. Σου λέει ο άλλος, δεν φταίω εγώ που μετακινήθηκαν τα όρια της αξιοπρέπειάς μου. Φταίνε οι καιροί που αλλάζουν.
Υπάρχουν και εκείνοι που διαθέτουν όρια αμετακίνητα. Περνούν μέρες, χρόνια, καιροί, ιδεολογίες μεταλλάσσονται, άνθρωποι αλλάζουν δέρμα, κοινωνίες αλλάζουν πλέγμα, κι αυτοί εκεί. Επιμένουν. Γιατί πιστεύουν πως οι άνθρωποι μπορεί και να αλλάζουν για να μείνουν ίδιοι. Πως οι κοινωνίες μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Και πως οι ιδεολογίες δεν είναι αφελείς, ρομαντικές ιδέες των νεανικών τους χρόνων. Είναι ένας φάρος, μια πυξίδα, δίχως την οποία η ζωή σε αυτόν τον κόσμο δεν έχει νόημα. Και όταν αυτό το νόημα διακυβεύεται, θα κάνουν τα πάντα για να το υπερασπιστούν.
Ο 35χρονος Ρεζά, έχοντας απομακρυνθεί από την πόλη, ζει μια ήρεμη ζωή με τη γυναίκα και τον μοναχογιό του, σε ένα απόμακρο χωριό στο Βόρειο Ιράν. Επαφές πολλές δεν έχει: είναι ένας «ξένος», και «ξένος» θα παραμείνει όσα χρόνια κι αν περάσουν. Εκτρέφει χρυσόψαρα σε μια μικρή λίμνη και αυτή είναι η μοναδική του ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Λίγο πιο δίπλα του, μια ιδιωτική εταιρεία που έχει στενές επαφές με την κυβέρνηση και τις τοπικές Αρχές δείχνει αποφασισμένη να πάρει τον έλεγχο σε οτιδήποτε κινείται στην περιοχή. Το έγκλημά του; Δεν έχει δωροδοκήσει κανέναν. Αρνείται κάθε συνδιαλλαγή με ένα σύστημα διαφθοράς που δεν ριζώνει μονάχα στο κλεινόν άστυ, αλλά και στην επαρχία. Ολα είναι εναντίον του. Και όταν οι παρεμβάσεις ξεπεράσουν τα όρια, θα υπερασπιστεί με κάθε τρόπο την αξιοπρέπειά του. Εκδικούμενος, σε ένα πλαίσιο που μοιάζει να έχει εντάξει και τον ίδιο ως πιόνι σε μια σκακιέρα παλιά όσο και ο Χρόνος ο ίδιος.
Ο Μοχαμάντ Ραζουλόφ, που έχει περάσει και από τα κάγκελα της φυλακής για τον καταγγελτικό του λόγο, συντηρεί με αξιοθαύμαστη φιλμική χάρη το σασπένς κι εσύ δεν κρατάς λεπτό απόσταση από το δράμα. Και έτσι πρέπει. Αλλωστε, το δράμα αυτό δεν σταματά στα σύνορα του Ιράν. Ριζώνει άνετα και στον καθρέφτη μας.
Βαθμοί: 7
«The Disaster Artist»: Δεν έχω ξεχάσει καμιά προβολή του «The Room» στο εξωτερικό, όλος αυτός ο πανζουρλισμός με είχε συνεπάρει, και στ’ αλήθεια δεν υπάρχει άλλη ταινία σαν κι αυτήν όπου όλα, μα όλα είναι λάθος. Ο Τζέιμς Φράνκο πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί την ιστορία πίσω από τα γυρίσματα αυτού του αδιανόητου cult movie και το μυαλό σου πάει κατευθείαν στο «Εντ Γουντ» του Τιμ Μπάρτον. Η δική του εκδοχή έχει και αυτή μπόλικη πλάκα. Αλλά και μεγάλη αγάπη για το σινεμά. Είναι, με άλλα λόγια, η ιστορία ενός παθιασμένου κινηματογραφικού εγχειρήματος αλλά και αυτή μιας δυνατής φιλίας ανάμεσα σε έναν δημιουργό και τον μοναδικό συνεργάτη που πίστεψε σ’ αυτόν. Αποκλείεται να μη διασκεδάσετε.
Βαθμοί: 6
Οταν όλαήταν όμορφα
«1968»: Ολη η Ελλάδα ενώθηκε στο πλευρό της ΑΕΚ απέναντι στη Σλάβια το έτος 1968 μας λέει (όπως πάντα) περίτεχνα ο Τάσος Μπουλμέτης, που επιστρέφει με ένα φιλμ το οποίο ισορροπεί δημιουργικά ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ (εξαιρετικές όλες οι συνεντεύξεις) και τη φιξιόν. Οπως περιμένετε, τα πάντα εδώ είναι προσεκτικά στην ανασύστασή τους, όμορφα και ρομαντικά. Και χαίρεσαι να βλέπεις το – τηλεοπτικής, φοβάμαι αισθητικής – φιλμ (που διαθέτει και ένα πλούσιο αρχειακό υλικό). Αυτή η νοσταλγία όμως ξεπερνά τα όρια της γλυκύτητας (όλοι καλοσυνάτοι ήταν πια εκείνα τα χρόνια;). Και τα «φορσέ» διδάγματα, όπως ο μονόλογος τύπου «Μαζί τα φάγαμε» του χουντικού, που ενσαρκώνει ο Ερρίκος Λίτσης, και η συμφιλίωση ενός αρχιφύλακα με έναν πολιτικό κρατούμενο που θέλει κι αυτός, ο καημένος, να ακούσει τον αγώνα, γεννά άλλου είδους αμφιβολίες. Τι του είπε δηλαδή ο εν δυνάμει βασανιστής του; «Δε πειράζει, άκου σήμερα και σου κάνω φάλαγγα αύριο;».
Βαθμοί: 5
Σημαντικό
«Tom of Finland»: Ούτε που μπορούμε να διανοηθούμε πόσο επηρέασε η τέχνη του Φινλανδού Τούκο Λαακσόνεν τη μοντέρνα τέχνη και οι αυθάδεις, ομοφυλοφιλικών περιπτύξεων εικόνες του κουβαλούσαν μια βίαιη επιθυμία που έδειχνε να κρύβει μια σπαρακτική ευαισθησία. Αυτή την τελευταία αναζητά το άκρως ενδιαφέρον βιογραφικό φιλμ, και το κάνει δίχως να αμβλύνει τις γωνίες του, δίχως όμως να προδίδει και τον ψυχαγωγικό του χαρακτήρα. Ε, αξίζει.
Βαθμοί: 6
Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας
«Εγώ η Τόνια»: Η αληθινή ιστορία της Τόνια Χάρντινγκ που το 1994 έστησε μια σατανική πλεκτάνη βίας ενάντια σε μια συναθλήτριά της ούτως ώστε να εξαλείψει τον ανταγωνισμό. Από κει το φιλμ ξεκινά να ανασυνθέτει μια κριτική του αμερικανικού ονείρου, παίζοντας τόσο με τα κινηματογραφικά φορμά (το κάδρο αλλάζει διαρκώς) όσο και με τις διαθέσεις μας. Η αλήθεια είναι πως το έργο τό ‘χουμε ξαναδεί. Είναι όμως σωστά γυρισμένο και εξόχως ερμηνευμένο από τους Μάργκο Ρόμπι, Σεμπάστιαν Σταν, Αλισον Τζάνεϊ και Μποτζάνα Νοβάκοβιτς.
Βαθμοί: 6