Τα ’δωσε όλα και δεν πήρε τίποτα!

Με μια «βήμα προς βήμα προσέγγιση», με αρχικό στόχο την καλλιέργεια του απαραίτητου κλίματος εμπιστοσύνης που στη συνέχεια θα επιτρέψει την επίτευξη μιας συνολικής και συνεκτικής (comprehensive) συμφωνίας με την ΠΓΔΜ, επιθυμεί να προχωρήσει η Αθήνα, έπειτα από την τρίωρη συνάντηση που είχαν στο Νταβός Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ. Επί της ουσίας, οι δύο πρωθυπουργοί προχώρησαν στην ανακοίνωση δύο Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) ο καθένας, τα οποία απαντούν στις ανησυχίες του άλλου: στον αλυτρωτισμό και στην προσέγγιση με τους ευρωατλαντικούς θεσμούς αντιστοίχως.

Από τη συνάντηση διεφάνη ότι η διαπραγμάτευση έχει αποκτήσει δυναμική, γεγονός που σχολίαζαν προς αυτή την κατεύθυνση κυβερνητικές πηγές, προσθέτοντας την ικανοποίησή τους για την έκβαση της τρίωρης συζήτησης κορυφής. Οι ίδιες πηγές διευκρίνιζαν πάντως ότι πρόκειται απλώς για ένα «πολύ θετικό πρώτο βήμα» και πως ακόμη είναι μακρύς ο δρόμος για την οριστική κατάληξη της υπόθεσης. Δεν μπορούσαν, όμως, να κρύψουν την έκδηλη ικανοποίησή τους για το γεγονός ότι οι εξαγγελίες του σκοπιανού πρωθυπουργού σχετικά με τις ονομασίες του αεροδρομίου και των κεντρικών λεωφόρων συνάδουν με τη δέσμευση που ανέλαβε πως η ΠΓΔΜ δεν έχει και δεν θα επιδείξει αλυτρωτικές βλέψεις εις βάρος της Ελλάδας. Το τελευταίο αποτελούσε, πριν ακόμη από τη συνάντηση, βασικό αίτημα της ελληνικής πλευράς και τέθηκε ευθέως κατά τη συνάντηση από τον Τσίπρα στον Ζάεφ, μαζί με την αποσαφήνιση ότι η Αθήνα επιθυμεί μονάχα λύση-πακέτο για το Ονοματολογικό και την ένταξη της γειτονικής χώρας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς (ΕΕ, ΝΑΤΟ).

«ΣΤΕΡΕΑ ΘΕΜΕΛΙΑ». «Δεν θέλουμε να λύσουμε απλά το θέμα του ονόματος, αλλά να θέσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών σε στέρεα θεμέλια. Πρώτα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον αλυτρωτισμό σε όλες τις μορφές, με εγγυήσεις ότι δεν θα αφήσουμε κανένα ανοιχτό παράθυρο, ώστε να δημιουργηθούν εκ νέου παρόμοιες προκλήσεις στο μέλλον» ήταν η χαρακτηριστική φράση στις δηλώσεις Τσίπρα. «Με την εξωτερική μας πολιτική βάζουμε τέλος στους αλυτρωτισμούς» δήλωσε μετά τη συνάντηση και ο Νίκος Κοτζιάς. Σημειώνεται εξάλλου ότι οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ, βρίσκονται σε συνεχή επαφή και καθορίζουν τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων. Παράλληλα, την προσεχή εβδομάδα, ο Μάθιου Νίμιτς θα μεταβεί στην Αθήνα και στα Σκόπια (29-30/1 και 31/1-1/2 αντιστοίχως), όπου και θα συζητήσει με τις δύο πλευρές. Σύμφωνα με πληροφορίες από τα Σκόπια, το προσεχές Σάββατο ενδέχεται να υπάρξει συνάντηση των πολιτικών ηγετών υπό τον πρόεδρο Γκιόργκι Ιβανόφ –αν και δεν έχουν υπάρξει επίσημες ανακοινώσεις.

Ο Ζάεφ ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στη μετονομασία του αεροδρομίου των Σκοπίων και κεντρικών οδικών αξόνων. Εφόσον οι ονομασίες αλλάξουν, θα είναι ένα βήμα κατά του αλυτρωτισμού. «Η τελική λύση πρέπει να είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές. Πρέπει να φροντίσουμε τα συμφέροντα και των δύο. Η λύση πρέπει να λαμβάνει υπόψη την εθνική αξιοπρέπεια των λαών μας» σημείωσε ο σκοπιανός πρωθυπουργός.

Από την πλευρά του, ο Τσίπρας δήλωσε ότι η Ελλάδα θα επιτρέψει βήματα, με τα οποία, όταν ολοκληρωθούν, θα ευνοηθεί η συνεργασία της ΠΓΔΜ με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

ΕΓΙΝΕ ΚΟΥΒΕΝΤΑ… Διπλωματικές πηγές σημείωναν ότι δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι ο Πρωθυπουργός έθεσε ψηλά τον πήχη στο ζήτημα του αλυτρωτισμού και στην αντιμετώπισή του «σε όλες του τις μορφές και μάλιστα με εγγυήσεις». Μολονότι στις επίσημες δηλώσεις ουδείς εκ των δύο ηγετών έκανε την παραμικρή αναφορά στο θέμα μιας πιθανής αλλαγής του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι το ζήτημα τέθηκε στον Ζάεφ από τον Τσίπρα, για να λάβει την απάντηση από τον σκοπιανό πρωθυπουργό ότι αντιμετωπίζει σοβαρό πολιτικό πρόβλημα που προσπαθεί να διαχειριστεί. Ετσι, η συζήτηση θα συνεχιστεί στο μέλλον, ενώ ο Πρωθυπουργός φέρεται να συμβούλευσε τον ομόλογό του «να πει την αλήθεια στον λαό του και δεν θα χάσει».

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο Ζάεφ έθεσε και το ζήτημα της διπλής ονομασίας (Μακεδονία – Σκόπια), ωστόσο πήρε την απάντηση από τον Τσίπρα ότι το «έναντι όλων» περιλαμβάνει και τη γείτονα χώρα κι έτσι τέτοια λύση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Παράλληλα, η Αθήνα φαίνεται ότι επιθυμεί να επανέλθει δυναμικά στη γειτονική χώρα και να ανακτήσει και μέρος της οικονομικής της διείσδυσης. Το άνοιγμα του συνοριακού περάσματος των Πρεσπών και η προώθηση ενός κάθετου διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου εντάσσονται στο πλαίσιο αυτό.