Οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας χθες στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός προειδοποίησαν για την επιστροφή του εθνικισμού και του προστατευτισμού ενώ η Ανγκελα Μέρκελ επικαλέστηκε τους δύο παγκόσμιους πολέμους διερωτώμενη ευθέως εάν ο κόσμος έχει πάρει κάποιο μάθημα από αυτούς. Οι ομιλίες της Μέρκελ, του Εμανουέλ Μακρόν και του Πάολο Τζεντιλόνι έγιναν μία ημέρα πριν φθάσει στο Νταβός ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προκειμένου να προκαλέσει τη διεθνή ελίτ με την πολιτική του «Πρώτα η Αμερική».
«Βλέπουμε εθνικισμό, λαϊκισμό και σε πολλές χώρες μια πολωμένη ατμόσφαιρα» είπε η Μέρκελ μπροστά σε ένα κατάμεστο ακροατήριο στην ίδια αίθουσα που και ο Τραμπ θα μιλήσει αύριο το μεσημέρι. «Πιστεύουμε ότι ο απομονωτισμός δεν θα μας βοηθήσει. Πιστεύουμε ότι χρειάζεται να συνεργαστούμε, ότι ο προστατευτισμός δεν αποτελεί απάντηση. Αραγε, διδαχτήκαμε πραγματικά από την Ιστορία ή μήπως όχι;». Και τόνισε με νόημα: «Η Ευρώπη πρέπει να πάρει το μέλλον της στα δικά της χέρια». Μια φράση που προφανώς θα χρησιμοποιούσε και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην προγραμματισμένη για σήμερα ομιλία του εάν δεν ακύρωνε το ταξίδι του στο Νταβός λόγω κρυολογήματος.
«Υπάρχουν όρια, κύριε Τραμπ». Ο ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι που ρωτήθηκε ποιο είναι το μήνυμά του προς τον αμερικανό πρόεδρο επέλεξε να υπερασπιστεί τη διεθνή συνεργασία και στηλίτευσε οποιαδήποτε μέτρα τείνουν να την υπονομεύσουν. «Είναι απολύτως νόμιμη και κατανοητή η επιθυμία των πολιτικών ηγετών να υπερασπιστούν τους πολίτες της χώρας τους, τις δικές τους εταιρείες, την οικονομία τους», είπε. «Το σέβομαι αυτό, αλλά προφανώς υπάρχουν κάποια όρια».
Η σκηνή στο Νταβός, των ηγετών δύο πρώην χωρών του Αξονα στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο να προειδοποιούν τις ΗΠΑ εναντίον του εθνικισμού, αποτελούν σημάδι του πόσο έχει ανησυχήσει η εκλογή Τραμπ τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη και πόσο έχουν αλλάξει οι σχέσεις στον μεταπολεμικό κόσμο. Ομως στο ελβετικό θέρετρο όπου η σφοδρή χιονόπτωση συνεχίζει να δημιουργεί προβλήματα στις μετακινήσεις, οι ευρωπαίοι ηγέτες έδειξαν έπειτα από μια σειρά κρίσεων την τελευταία δεκαετία που ξεκίνησε με την οικονομική κρίση και έφθασε στην Ουκρανία, στους πρόσφυγες και το Brexit να έχουν ανανεωμένη αυτοπεποίθηση. Η οικονομία έχει ανακάμψει και η εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία φαίνεται ότι δίνει νέα δυναμική στις προσπάθειες για αναμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Περισσότερη φιλοδοξία στην ΕΕ». «Η Γαλλία επέστρεψε. Η Γαλλία επέστρεψε στην καρδιά της Ευρώπης». Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα της ομιλίας του γάλλου προέδρου χθες στο Νταβός. «Επιστρέψαμε επειδή ποτέ δεν θα επιτύχουμε κάτι καινούργιο εάν δεν επιτύχει συνολικά η Ευρώπη. Ολες αυτές οι πρωτοβουλίες και μεταρρυθμίσεις στις οποίες σκοπεύουν έχουν έναν φυσικό σύμμαχο, που είναι η ευρωπαϊκή στρατηγική». Και έκανε έκκληση για «περισσότερη φιλοδοξία στην ΕΕ. Οσοι δεν θέλουν να κινηθούμε προς τα εμπρός ας μην εμποδίσουν τους πιο φιλόδοξους».
Τόνισε ότι η χώρα του «θα γίνει πρότυπο στη μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής» κάνοντας μια ειρωνική παρατήρηση με προφανή αποδέκτη τον Τραμπ: «Με τόσο χιόνι είναι δύσκολο να πιστέψουμε στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Ευτυχώς που δεν καλέσατε κάποιον που να αμφιβάλλει για το φαινόμενο αυτό φέτος». Είναι απορίας άξιον εάν θα κάνει τέτοιου είδους αστεία και στην Ουάσιγκτον την οποία θα επισκεφθεί επισήμως τον Απρίλιο έπειτα από πρόσκληση του Τραμπ. Μάλιστα θα είναι η πρώτη επίσημη επίσκεψη ξένου ηγέτη από τότε που ανέλαβε την προεδρία ο Τραμπ.
Ο 40χρονος γάλλος πρόεδρος έκανε ιδιαίτερες αναφορές στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. «Στη χώρα μου ήταν απαγορευμένο να αποτύχεις αλλά απαγορευμένο και να επιτύχεις», ανέφερε σχετικά. «Τώρα η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι να κάνουμε τη Γαλλία πιο ανταγωνιστική και πιο καινοτόμο ώστε να χρηματοδοτήσουμε ένα δίκαιο σύστημα», πρόσθεσε εξηγώντας πως αυτό θα επιτευχθεί φέρνοντας τους νόμους της χώρας πιο κοντά σε εκείνους της Γερμανίας και της Βόρειας Ευρώπης όσον αφορά τις επιχειρήσεις. Βάζουμε την καινοτομία στο επίκεντρο της οικονομίας μας», δήλωσε αναφερόμενος στα σχέδια για επενδύσεις 15 δισ. ευρώ τα επόμενα πέντε χρόνια στην εκπαίδευση και 10 δισ. στην έρευνα. Πρόσθεσε όμως ότι η πραγματική πρόκληση θα είναι «η δημιουργία μιας εύπορης Γαλλίας που δεν ξεχνά όσους βρίσκονται στο περιθώριο της παγκοσμιοποίησης».
Η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ. Η Ανγκελα Μέρκελ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο θέμα του Brexit, λέγοντας πως η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ έδωσε στην Ενωση «εσωτερικό κουράγιο για να επικεντρωθούμε στα σημαντικά θέματα». Αν και δήλωσε ότι αντιμετωπίζει με ευρύ πνεύμα τις μελλοντικές σχέσεις της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit, κατέστησε σαφές ότι δεν μπορεί να υπάρξουν συμβιβασμοί ως προς τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
