Η εικόνα που αντικρίζει κανείς περπατώντας στους δρόμους ανάμεσα στις προσφυγικές πολυκατοικίες είναι αποκαρδιωτική, αφού τίποτα δεν θυμίζει τα χρόνια που η συγκεκριμένη περιοχή ήταν σημείο αναφοράς, τότε που τα 228 διαμερίσματα του συγκροτήματος ήταν «ζωντανά». Βρώμικες προσόψεις, έτοιμες να πέσουν, μισογκρεμισμένα μπαλκόνια και λιμνάζοντα νερά στους υπαίθριους χώρους, οι οποίοι έχουν μετατραπεί σε ένα απέραντο πάρκινγκ από τα αυτοκίνητα όσων εργάζονται στη γύρω περιοχή.
Η ιστορία των προσφυγικών πολυκατοικιών είναι μεγάλη και ξεκινά τη δεκαετία του 1930, όταν το συγκρότημα οικοδομήθηκε, βάσει σχεδίων των αρχιτεκτόνων Λάσκαρι και Κυριακού, και στέγασε πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

«Οι γονείς μου πρώτοιμπήκαν στο διαμέρισμα»
Ογδόντα χρόνια μένει στην προσφυγική πολυκατοικία επί της οδού Κορωνείας η Ελένη Παπαβασιλείου. «Γεννήθηκα εδώ. Οι γονείς μου ήταν οι πρώτοι που μπήκαν στο διαμέρισμα. Εζησα την περιοχή αυτή να είναι ζωντανή και μπορούμε και πάλι να την ξαναδούμε έτσι, αρκεί οι υπεύθυνοι να δουν τα Προσφυγικά ως κομμάτι της ιστορίας της πόλης» λέει στα «ΝΕΑ» Ελένη η Παπαβασιλείου. Οι «φουρτούνες», όμως, για το συγκρότημα των πολυκατοικιών άρχισαν πριν από μερικές δεκαετίες: τα σχέδια αξιοποίησής τους έδιναν και έπαιρναν, ωστόσο στο τέλος όλα ναυάγησαν. Το 2000 άρχισαν να πωλούνται σταδιακά στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου διαμερίσματα, προκειμένου να κατεδαφιστούν και να δημιουργηθεί στο σημείο χώρος πρασίνου.
Συνολικά 177 διαμερίσματα, τα περισσότερα στις τέσσερις πρώτες πολυκατοικίες, απαλλοτριώθηκαν. Τότε ήταν που ξεκίνησαν οι αγώνες ιδιοκτητών και κατοίκων των πολυκατοικιών μαζί με συλλόγους και φορείς ενάντια στην κατεδάφιση.
Το 2008 το Συμβούλιο της Επικρατείας κήρυξε διατηρητέες και τις οκτώ πολυκατοικίες. Το 2014, τα 137 από τα 177 διαμερίσματα του Δημοσίου μεταβιβάστηκαν στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), προκειμένου να πωληθούν ή να παραχωρηθούν. Ωστόσο, για περίπου δυόμισι χρόνια δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον, αφήνοντας τα διαμερίσματα να… παρακμάζουν.
Από τον Αύγουστο του 2016 το σύνολο των διαμερισμάτων του Δημοσίου πέρασε στην Περιφέρεια Αττικής. Από τους 50 νόμιμους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων, λίγο περισσότεροι από 10 είναι αυτοί που συνεχίζουν και κατοικούν στα διαμερίσματα των 55 τ.μ.

«Εχουν καταληφθεί από πρόσφυγες και µετανάστες»
Τα υπόλοιπα διαμερίσματα ιδιοκτησίας της Περιφέρειας έχουν καταληφθεί τα τελευταία χρόνια από αστέγους και μετανάστες, καθώς και από λίγους τοξικοεξαρτημένους και κάποιους, οι οποίοι για ιδεολογικούς, κυρίως, λόγους, θέλουν να μένουν στις προσφυγικές πολυκατοικίες. Από το 2001 που ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός και Περιβαλλοντικός Σύλλογος Κέντρου Αμπελοκήπων τα μέλη του ασχολήθηκαν ενεργά με την προστασία των Προσφυγικών και πρωτοστάτησαν στους αγώνες των κατοίκων τους.
Η ανάδειξη του συγκροτήματος των πολυκατοικιών, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του συλλόγου Φαίδων Παπαθεοδώρου, οφείλει να γίνει στο πλαίσιο της Ανάπλασης των Κουντουριώτικων που προβλέπεται από το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας.
«Η δημιουργία του Κεντρικού Μουσείου του Ελληνισμού της Ανατολής εντός των Προσφυγικών περιλαμβάνεται στις προτάσεις μας».

«Ενοποίησα το πατρικό µου µε το διπλανό»
Μέχρι τα επτά του χρόνια ζούσε στο προσφυγικό διαμέρισμα, που ανήκε στην οικογένειά του. Οταν η οικογένεια μεγάλωσε, χρειάστηκε να μετακομίσουν. Εχοντας λάβει πια το πτυχίο του αρχιτέκτονα, ο Δημήτρης Ευταξιόπουλος αποφάσισε να ανοίξει το γραφείο του εκεί όπου είχε ζήσει ως παιδί, στο διαμέρισμα των Προσφυγικών.
Το 1999 αποφάσισε να ανακαινίσει το πατρικό του σπίτι, μάλιστα αγόρασε και το διπλανό δυαράκι και το ενοποίησε με το δικό του.«Και λίγους μήνες αργότερα η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως προτίθεται να κατεδαφίσει τα Προσφυγικά. Ηθελα να σώσω το σπίτι μου, αγώνας που πολύ γρήγορα συμπεριέλαβε το σύνολο των κατοικιών».

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Πλήρης ανακαίνιση, υπαίθριοι χώροι και υπόγειο πάρκινγκ

Σύμφωνα με την αντιπεριφερειάρχη Κεντρικού Τομέα Αθηνών Ερμίνα Κυπριανίδου, η Περιφέρεια έχει θέσει στόχο τη διατήρηση και αξιοποίηση του εμβληματικού τοπόσημου της πρωτεύουσας «με άξονες την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, την κοινωνική του χρησιμότητα και την ισορροπημένη ένταξή του στις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής. Πρόθεσή της επίσης είναι η όλη μελέτη να ωριμάσει και προωθηθεί μέσα από συνεχή διαβούλευση με την κοινωνία λόγω του χαρακτήρα και της σημασίας του έργου για την πόλη».

Η αναζωογόνηση και η απόδοσή του στη πόλη, προκειμένου να διατηρηθεί η μνήμη αλλά και η επανάχρησή του ώστε να καταστεί ένα ζωντανό λειτουργικό κομμάτι της πόλης, είναι στους στόχους του συνολικού έργου ανάπλασης.
Σύμφωνα με το πλάνο της Περιφέρειας, οι πολυκατοικίες θα ανακαινιστούν εσωτερικά και εξωτερικά ενώ θα ενισχυθούν στατικά όπου χρειάζεται. Θα προχωρήσει σε εκσυγχρονισμό των διαμερισμάτων ώστε να καταστούν βιώσιμα, λειτουργικά, ευχάριστα, ενσωματώνοντας αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού. Οπως επισημαίνεται, δεδομένου ότι οι οκτώ πολυκατοικίες έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέες, οι όποιες χρήσεις – μετατροπές – διαμορφώσεις πρέπει να είναι ήπιες, διατηρώντας την αρχιτεκτονική αξία, τα χαρακτηριστικά και τη δομή των κτιρίων και του συγκροτήματος.
Παράλληλα με τις παρεμβάσεις στα κτίρια, η Περιφέρεια θα προχωρήσει έπειτα από μελέτες στη διαμόρφωση των υπαίθριων χώρων –10 στρέμματα χωματόδρομοι, ασφαλτόδρομοι, αλάνες –σε χώρους δημόσιας χρήσης –πράσινο, πεζόδρομοι κ.ά. ενώ θα εξεταστεί ακόμη και η ανάγκη δημιουργίας υπόγειου χώρου στάθμευσης, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των κατοίκων του συγκροτήματος και των άλλων όμορων χρήσεων. «Η σοβαρή υπόθεση των Προσφυγικών και κάθε πτυχή που άπτεται αυτής θα αντιμετωπιστεί με δημοκρατικό τρόπο, με ευρύτατη κοινωνική διαβούλευση και θα επιδιωχθούν συνέργειες με φορείς της πολιτείας και ακαδημαϊκά ιδρύματα», έχει δηλώσει η αντιπεριφερειάρχης.
Τελευταία Νέα