Η πιο σκληρή, η πιο μεγάλη διαπραγμάτευση που θα διαρκέσει μήνες αρχίζει τις επόμενες μέρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλά και η πιο κρίσιμη τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ΕΕ συνολικά. Και αφορά στη συμφωνία πάνω στο νέο «πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο/ προοπτικές της Ενωσης» για μια επταετή ή πενταετή περίοδο (δεν έχει ακόμη αποσαφηνισθεί) μετά το 2020, έτος στο οποίο τερματίζεται το τρέχον πλαίσιο (2014-2020). Η διαπραγμάτευση δηλαδή αναφέρεται στο συνολικό ύψος των χρημάτων που θα διαθέτει η Ενωση για την επταετή/ πενταετή περίοδο και ως εκ τούτου και για τον ετήσιο προϋπολογισμό της. Οθεν και το ζωτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Το ύψος του νέου ΕΣΠΑ, οι χρηματοδοτήσεις για τους αγρότες (Κοινή Αγροτική Πολιτική – ΚΑΠ), οι συνολικές αναλήψεις της Ελλάδας από τον προϋπολογισμό της Ενωσης θα προσδιορισθούν από την έκβαση της διαπραγμάτευσης αυτής. Και οι αναλήψεις αυτές είναι εξαιρετικά υψηλές για τη χώρα.
Από την ένταξή της και μέχρι την ολοκλήρωση του τρέχοντος δημοσιονομικού πλαισίου, οι καθαρές αναλήψεις της χώρας θα φθάσουν περίπου τα 200 δισ. ευρώ, θα ξεπεράσουν δηλαδή ένα σημερινό ετήσιο ελληνικό ΑΕΠ. Το 2016 (τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία) οι συνολικές μεταβιβάσεις της Ενωσης προς την Ελλάδα έφθασαν τα 5,850 δισ. ευρώ (3,2% ΑΕΠ) ενώ οι μεταβιβάσεις της χώρας προς την Ενωση τα 1,509 δισ. (0,86% ΑΕΠ). Το καθαρό όφελος δηλαδή της χώρας έφθασε τα 4,341 δισ. Με το ποσό αυτό η Ελλάδα, με πληθυσμό 11 εκατ. κατοίκων, είναι η τρίτη καθαρή αναλήπτρια πόρων σε απόλυτα μεγέθη στην ΕΕ (μετά την Πολωνία και Ρουμανία με πολλαπλάσιο πληθυσμό). Είναι το ποσό πόρων που επιτρέπει στην Ελλάδα της κρίσης να λειτουργεί στοιχειωδώς ως σύνολο και να εκτελεί κάποιες αναπτυξιακές δραστηριότητες (έργα υποδομής κ.λπ.) ή να διαχειρίζεται κάποια προβλήματα (Προσφυγικό – Μεταναστευτικό κ.ά.). Είναι όμως και το ποσό που αντανακλά και την ενωσιακή αλληλεγγύη προς τη χώρα. Γιατί είτε αρέσει είτε όχι ουδέποτε στην ιστορία έγινε καθαρή μεταφορά πόρων αυτού του μεγέθους, κι ας πιστεύει μια πλειοψηφία συνελλήνων ότι η Ενωση δεν επιδεικνύει αλληλεγγύη απέναντι στη χώρα μας!
Τα πράγματα όμως θα γίνουν πιο δύσκολα στο μέλλον. Η διαπραγμάτευση που ξεκινά θα είναι ανελέητη καθώς αφορά στο δούναι – λαβείν από την Ενωση. Το συνολικό ύψος του δημοσιονομικού πλαισίου (ύψους 1 τρισ. ευρώ σήμερα) θα προκαλέσει οξύτατες αντιπαραθέσεις. Πρώτον, γιατί η Επιτροπή θα εισηγηθεί υπέρβαση του (άτυπου) ορίου 1% του συνολικού ευρωπαϊκού ΑΕΠ για τον προϋπολογισμό –πρόταση στην οποία αντιδρούν έντονα χώρες – καθαροί πληρωτές (Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία κ.ά.), έστω κι αν ο Ζ.-Κ. Γιούνκερ λέει ότι το κόστος του προϋπολογισμού «δεν ξεπερνά την αξία ενός καφέ για κάθε πολίτη της Ενωσης». Δεύτερον, γιατί η αποχώρηση της Βρετανίας θα αφήσει ένα δημοσιονομικό κενό ύψους 12 δισ. ευρώ που κάποιοι πρέπει να καλύψουν. Τρίτον, γιατί οι προτεραιότητες/ τομείς που θα χρηματοδοτηθούν στην επόμενη επταετία θα επανακαθορισθούν. Και αυτό φοβίζει πολλούς (λογικά και την Ελλάδα) .
Το ερώτημα είναι πόσο προετοιμασμένη είναι η χώρα για τη διαπραγμάτευση αυτή; Ή έχει χαθεί ολοκληρωτικά μέσα στο «Μακεδονικό»;