Το ελληνικό πελατειακό κράτος είναι ένα μοντέλο διακυβέρνησης. Δεν έχει σχέση με τη γραφική φιγούρα του Μαυρογυαλούρου, όπως είθισται να διακωμωδείται. Λειτουργεί υπό τον ασφυκτικό έλεγχο του κόμματος που κυβερνά με βάση το δίπολο «κομματικός φίλος» αντί «κομματικού εχθρού». Ο δυαδικός κώδικας αυτός του επιτρέπει, αφενός, να επιλέγει τις δράσεις εκείνες που ευνοούν τους κυβερνητικούς στο σύνολο των τμημάτων του (αρμοδιότητες, δομές, άνθρωποι, προϋπολογισμοί, υπηρεσίες) και, αφετέρου, να αντιμετωπίζει επιθέσεις από «ξένους» που στηρίζονται στις αρχές της αμεροληψίας και του κράτους δικαίου.
Το πελατειακό κράτος έχει «καταπιεί» εμβληματικές μεταρρυθμίσεις, όπως το αντικειμενικό σύστημα προσλήψεων του ν. 1943/91 που πλαγιοκοπήθηκε μέσω των συμβασιούχων.
Γνωρίζοντας τις επιδόσεις του, ήταν αναμενόμενο η «απο-πολιτικοποίηση του κράτους», το σχέδιο του τρίτου Μνημονίου για τη μεταρρύθμιση του Δημοσίου, που εφαρμόζεται υπό την επίνευση της «αριστερής» καθοδήγησης και προπαγάνδας, να αποτελέσει για το πελατειακό κράτος «a piece of cake».
Το σχέδιο περιελάμβανε περιγράμματα θέσεων που κατέληξαν στην αυτοπεριγραφή του «μη έργου» στο οποίο πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι ασκούνται, κινητικότητα η οποία εξαντλήθηκε στην a la carte μετακίνηση κάποιων ελάχιστων σε υπηρεσίες που δεν έχουν μεγάλο φόρτο εργασίας και αξιοκρατική επιλογή γενικών διευθυντών που μεταφράσθηκε στο να έλθουν πρώτοι οι πέμπτοι/έκτοι.
Εννοείται ότι όλοι είναι ευτυχείς: Οι γραφειοκράτες των κλιμακίων της τρόικας γιατί μπορούν να κάνουν «τικ» στο οικείο κουτί του xl, η κυβέρνηση να καυχάται ότι πέτυχε να μεταρρυθμίσει χωρίς ν’ ανοίξει μύτη και το πελατειακό κράτος να έχει αντιμετωπίσει έναν ακόμη «εχθρό». Ο μόνος πραγματικός αντίπαλός του, που είναι η επόμενη χρεοκοπία, αργεί ακόμη.

Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης