Ο Γκίντερ Γκρας έχει γράψει, μεταξύ πολλών άλλων, το «Τενεκεδένιο ταμπούρλο», ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα, με ήρωα τον εφιαλτικό νάνο Οσκαρ που αντικατοπτρίζει την εποχή του ναζισμού στη Γερμανία. Στην αυτοβιογραφία του που κυκλοφόρησε το 2006 ωστόσο, ο νομπελίστας γερμανός συγγραφέας παραδέχθηκε ότι, ως έφηβος, υπήρξε μέλος των Βάφεν Ες Ες. Ηξερε, όπως είχε πει ο ίδιος τότε, ότι αυτή η ομολογία θα τον στιγμάτιζε διά παντός, αλλά πίστευε πως αν ένας άνθρωπος – ή ένα έθνος – δεν έρθει αντιμέτωπος με το παρελθόν του, δεν μπορεί να το ξεπεράσει. …Δεν κάνω λάθος. Στον αποβιώσαντα ιδρυτή των ΙΚΕΑ Ινγκβαρ Κάμπραντ θέλω να αναφερθώ, που κι αυτός, στη δεκαετία του 1990, είχε παραδεχθεί ότι στην εφηβεία του και παρά το γεγονός ότι η Σουηδία δεν είχε εμπλακεί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε στενές σχέσεις με περιβόητους ναζιστές. Δύο περιπτώσεις ανόμοιες αλλά παράλληλες, που αποδεικνύουν ότι η εκβολή του πνεύματος ή της επιχειρηματικότητας στις μεγάλες φωτεινές λεωφόρους μπορεί να περνάει από σκοτεινές ατραπούς. Χωρίς αυτό να ρίχνει φως στο σκοτάδι των ατραπών ούτε να σκιάζει το φως των λεωφόρων. Γιατί ο Κάμπαρντ έκανε, τελικά, τον σοσιαλισμό εφαρμοσμένη καθημερινή Τέχνη.

Αυτό ακριβώς έγινε με τα έπιπλα ΙΚΕΑ. Κατάφεραν να κάνουν το ακριβό (όσον αφορά το οικιακό περιβάλλον) να μοιάζει νεόπλουτο. Και το φτηνό να μη φαίνεται φτηνιάρικο. Ο,τι, αντίστοιχα, συνέβη με τα ρολόγια Swatch και τα ρούχα Zara. Στα καθ’ ημάς, έβαλε τέλος στην εποχή του μπαουλοντίβανου, της ντιβανοκασέλας, των άγαρμπων επίπλων από «σουηδικό» ξύλο και στον εξωραϊσμό τους με το άλλοθι του ρουστίκ. Κάνω πού και πού τη σκέψη ότι αν κάποιοι από τους παλαιότερους θεωρητικούς του σοσιαλισμού διαπίστωναν τι κατάφερε, στην πράξη, να κάνει ο Κάμπραντ, μπορεί να έσπευδαν να ξαπλώσουν σε ένα ντιβάνι του. Για ψυχανάλυση.