Ως παιδί αγόραζε φτηνά πολλά σπίρτα από τη Στοκχόλμη κι έπειτα γυρνούσε με το ποδήλατό του και τα πουλούσε και πιο ακριβά στα γύρω χωριά. Το 1943, στα 17 του χρόνια, ίδρυσε μια εταιρεία με τα αρχικά του ονόματός του, της φάρμας και του χωριού όπου μεγάλωσε στη Σουηδία. Ο Ινγκβαρ Κάμπραντ που πέθανε σε ηλικία 91 ετών ήταν ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους του κόσμου και άφησε πίσω του την ΙΚΕΑ, μια επιχείρηση με 194.000 εργαζομένους σε 403 καταστήματα σε 49 χώρες που επισκέφθηκαν πέρυσι σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι και κάνει ετήσιο τζίρο περίπου 38 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι απόψεις για τον Κάμπραντ διίστανται: άλλοι υποστηρίζουν ότι έκανε προσιτά σε σπίτια σε όλο τον κόσμο καλοσχεδιασμένα έπιπλα και άλλοι πως έκανε τα σπίτια όλου του κόσμου ίδια, προσφέροντας χαμηλές τιμές. Δέχθηκε κριτική για το φιλοναζιστικό του παρελθόν και ζήτησε συγγνώμη αλλά δήλωνε, μέχρι τελευταία στιγμή, περήφανος για το πόσο σφιχτοχέρης ήταν. Η περιουσία του ανέρχεται στα 58,7 δισεκατομμύρια δολάρια, που τον κατέτασσε, σύμφωνα με το Bloomberg, στην όγδοη θέση με τους πιο πλούσιους ανθρώπους του κόσμου. Ο τεράστιος αυτός πλούτος συγκεντρώθηκε από την παραγωγή επίπλων για τις μάζες που ήταν φθηνό και πολύ εύκολο στη μεταφορά του –τα πακέτα ήταν μικρότερα καθώς περιείχαν όλα τα κομμάτια ενός επίπλου που συναρμολογεί ο πελάτης. Αυτή η ιδέα γεννήθηκε το 1956 από έναν εργαζόμενο στο IKEA, τον Γκίλις Λούντγκρεν, ο οποίος ξεβίδωσε τα πόδια από ένα τραπέζι, για να χωρέσει στο πορτμπαγκάζ ενός αυτοκινήτου.

Εφτιαχνε καταστήματα δίπλα στα εργοστάσια
«Ο Κάμπραντ έκανε προσιτό το καλό σχέδιο με λογική τιμή, σε εκατομμύρια ανθρώπους» λέει η Αλις Ρόστορν, πρώην διευθύντρια του Μουσείου Σχεδίου στο Λονδίνο. «Εκδημοκράτισε τον εσωτερικό σχεδιασμό. Πήρε την αισθητική του σύγχρονου σκανδιναβικού design, που ήταν πολύ δημοφιλής μεταξύ των πλουσίων, και την έκανε εμπορική και προσιτή σε όλους». Αυτό το τελευταίο το πέτυχε φτιάχνοντας καταστήματα δίπλα στα εργοστάσια, οπότε δεν υπήρχε κόστος μεταφοράς ούτε κίνδυνος ζημιών, ενώ δεν χρειαζόταν και εργαζομένους για τη συναρμολόγηση, μια και την αναλάμβανε ο πελάτης. Το βρετανικό περιοδικό για το στυλ «Icon» τον χαρακτήρισε το 2005 ως τον «δημιουργό γούστου με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο».
Ο Κάμπραντ γεννήθηκε σε μια μικρή φάρμα κοντά στο χωριό Αγκουναρίντ της Σουηδίας. Ο πατέρας του γκρίνιαζε επειδή το παιδί δεν μπορούσε να σηκωθεί νωρίς το πρωί να αρμέξει τις αγελάδες. Ομως εκείνος είχε επιχειρηματικό πνεύμα. Σκέφτηκε την ιδέα με τη μεταπώληση των σπίρτων και από τα χρήματα που μάζεψε έφτιαξε μια μικρή επιχείρηση απ’ όπου ο κόσμος παρήγγελλε προϊόντα και εκείνος τα παρέδιδε κατ’ οίκον: από αναπτήρες έως χριστουγεννιάτικες κάρτες. Κάποια στιγμή σχεδίασε μια καρέκλα χωρίς μπράτσα που ονόμασε Ρουθ και μετά ένα τραπέζι και έναν καναπέ. Ηταν τόσο μεγάλη η επιτυχία, ώστε αποφάσισε να πουλά μόνο έπιπλα.

Οδηγούσε επί 15 χρόνια το ίδιο αυτοκίνητο
Η λογική του ήταν πως τα αξιοπρεπή φθηνά έπιπλα τα αγοράζουν περισσότεροι. Πήρε παράδειγμα τον εαυτό του. Παρά τη συσσώρευση δισεκατομμυρίων στον τραπεζικό του λογαριασμό, απέφευγε συστηματικά οποιαδήποτε άνεση –οδηγούσε επί 15 χρόνια το ίδιο αυτοκίνητο, πετούσε πάντα στην οικονομική θέση, ψώνιζε ο ίδιος στη λαϊκή όπου μάλιστα πήγαινε το απόγευμα για να πετύχει καλύτερες τιμές. Αγόραζε ρούχα από δεύτερο χέρι, ξαναχρησιμοποιούσε δύο και τρεις φορές το ίδιο σακουλάκι με τσάι και στο σπίτι του είχε μόνο έπιπλα IKEA –τα οποία συναρμολογούσε ο ίδιος. Μια φορά έφτασε σε ένα γκαλά όπου θα βραβευόταν ως επιχειρηματίας της χρονιάς με λεωφορείο –γεγονός που έκανε τους ανθρώπους της ασφάλειας να μην του επιτρέψουν την είσοδο. Το 2008 παραπονέθηκε σε συνέντευξή του ότι ξόδεψε 22 ευρώ στην Ολλανδία για κούρεμα. «Συνήθως κουρεύομαι σε αναπτυσσόμενες χώρες, γιατί είναι φτηνά» είπε. «Την προηγούμενη φορά είχα κουρευτεί στο Βιετνάμ». Οταν έγιναν τα εγκαίνια αγάλματός του στο χωριό του τον κάλεσαν να κόψει την κορδέλα. Εκείνος δεν την έκοψε. Ελυσε τον κόμπο, τη δίπλωσε και την έδωσε στον δήμαρχο, λέγοντας πως μπορεί να τη χρησιμοποιήσει ξανά. «Είμαι σφιχτός με τα χρήματα» παραδεχόταν. «Είμαι σαν σουηδός Σκωτσέζος. Και λοιπόν;».

Η δικαστική διαμάχη με τους τρεις γιους του
Επέμενε η ΙΚΕΑ να μην μπει στο χρηματιστήριο και έτσι έφτιαξε μια περίπλοκη επιχειρηματική αυτοκρατορία που ανήκε σε ιδρύματα και όχι στην οικογένειά του. Μάλιστα είχε μεγάλη δικαστική διαμάχη με τους τρεις γιους του, επειδή είχε προβλέψει όταν περάσει η επιχείρηση σε εκείνους να του πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα. Το 1973 μετακόμισε στη Δανία που είχε χαμηλότερους φόρους και κατόπιν για τον ίδιο λόγο στην Ελβετία. Το 2011, όταν πέθανε η σύζυγός του Μαργαρίτα, επέστρεψε στη Σουηδία και μετά το 2010 άρχισε να αποσύρεται από τη διοίκηση της εταιρείας, στο Διοικητικό Συμβούλιο της οποίας βρίσκονται οι τρεις γιοι του.

«Το μεγαλύτερο λάθος της ζωής μου»

Το 1994 προκλήθηκε σάλος όταν αποκαλύφθηκε ότι στα νιάτα του ήταν υποστηρικτής μιας σουηδικής φιλοναζιστικής οργάνωσης. Οπως έγινε γνωστό από βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2011, δεν ήταν απλώς οπαδός αλλά έπαιρνε ενεργά μέρος και στη στρατολόγηση νέων μελών.

Ο Κάμπραντ απολογήθηκε δημόσια με επιστολή του που είχε τίτλο: «Το μεγαλύτερο λάθος της ζωής μου». Είχε παραδεχθεί ότι είναι αλκοολικός, αποδίδοντας τον εθισμό στο γεγονός ότι οι Πολωνοί που τον προμήθευαν ξυλεία έκλειναν πάντα τις δουλειές τους πίνοντας πολλά σφηνάκια βότκας.

Τελευταία Νέα