Μερικές σκέψεις με αφορμή τη συζήτηση που, κάπως όψιμα, έχει ανοίξει σχετικά με το ζήτημα των ικανοποιητικών για την Ελλάδα κατοχυρώσεων στο Σύνταγμα της FYROM:
1. Η Ενδιάμεση Συμφωνία υπ’ αριθμ. 32193, που υπογράφηκε στη Νέα Υόρκη στις 13 Σεπτεμβρίου του 1995, περιέχει μια σειρά από «συνταγματικές» ή οιονεί συνταγματικές προβλέψεις. Ειδικά περί του Συντάγματος της γειτονικής χώρας, το άρθρο 6 της Συμφωνίας αναφέρει ότι τίποτα στο κείμενο αυτό δεν μπορεί να ερμηνευθεί ή να αποτελέσει βάση για οποιαδήποτε ανάμειξη ή διεκδίκηση εις βάρος της Ελλάδας. Σημαντικές είναι και οι προβλέψεις περί απαραβίαστων συνόρων (άρθρο 2), αμοιβαίου σεβασμού της κυριαρχίας, εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας (άρθρο 3), μη χρήσης βίας (άρθρα 4, 7 και 21) και απαγόρευσης οποιουδήποτε κωλύματος μετακίνησης προσώπων ή αγαθών (άρθρο 8). Ολο αυτό το πλέγμα καθιστά απαγορευμένες τις κάθε τύπου «αλυτρωτικές» βλέψεις εκ μέρους της FYROM.
2. Η Ενδιάμεση Συμφωνία είναι μεν «ενδιάμεση», αφού συνήφθη μέχρις ότου και με σκοπό τα μέρη να «καταλήξουν σε συμφωνία επί της διαφοράς τους» (άρθρο 5), δηλαδή του ονόματος της γειτονικής χώρας, είναι όμως, και κυρίως, συμφωνία, δηλαδή δεσμευτικό κείμενο. Οσο δεν δεν αντικατασταθεί από άλλη συμφωνία, οι όροι της ισχύουν και παράγουν έννομο αποτέλεσμα. Είναι προφανές ότι για να είναι επωφελής για την Ελλάδα μια νέα συμφωνία θα πρέπει, ειδικά στο πεδίο των μη εδαφικών, πολιτιστικών και άλλων διεκδικήσεων εκ μέρους της FYROM, να παρέχει μεγαλύτερη ή κατ’ ελάχιστον ίση προστασία με της Ενδιάμεσης.
3. Προξενεί, συνεπώς, εντύπωση, και συγχρόνως εγκυμονεί κινδύνους, η ελαφρότητα με την οποία η κυβέρνηση, μέσω δηλώσεων του Πρωθυπουργού στη συνάντησή του με τον ομόλογό του στο Νταβός, όσο και έκτοτε θέσεων ελλήνων αξιωματούχων, διαχωρίζει το «συνταγματικό» ζήτημα από το κατ’ αυτήν πιο επείγον ζήτημα του ονόματος. Είναι προφανές ότι αν έπρεπε ένα ζήτημα να προταθεί και να κλειδώσει, αυτό θα ήταν ο αποκλεισμός οποιωνδήποτε διεκδικήσεων της FYROM με πρόφαση το όνομα. Το όποιο νέο πακέτο οφείλει να ξεκινά και να εμβαθύνει το «κεκτημένο της Ενδιάμεσης» (απαιτώντας, για παράδειγμα, να συμμορφωθεί η γειτονική χώρα στο ζήτημα της μη χρήσης συμβόλων στη σημαία της που δεν χρησιμοποιούνταν πριν από τη σύναψη της Συμφωνίας) και όχι να δημιουργεί κίνδυνο οπισθοχώρησης στα πραγματικά εθνικά ζητήματα.
Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος
Τελευταία Νέα