Ο καρκίνος είναι μια σύγχρονη και ανίατη ασθένεια: αυτοί είναι οι δύο από τους πιο συχνούς μύθους που συνοδεύουν τον καρκίνο, μια ασθένεια που ακόμη και στη σκέψη της οι περισσότεροι από μας παγώνουν, καθώς το μέλλον διαγράφεται εφιαλτικό.

Οι επιστήμονες, εντούτοις, έχουν αντίθετη άποψη, αντιμετωπίζοντας πλέον τον καρκίνο ως μια πάθηση που μπορεί να νικηθεί, εστιάζοντας τόσο στη θεραπεία όσο και στην πρόληψη. Και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, στις 4 Φεβρουαρίου, επιμένουν ότι η προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι το «Α» στο αλφαβητάρι της καλής υγείας.

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που εφέτος η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία προωθεί το μήνυμα «Αλλάζουμε για να ζούμε».

Για την Ιστορία, ο καρκίνος συνοδεύει τον άνθρωπο από τη στιγμή της εμφάνισής του στη Γη. Απόδειξη; Το 2016 εντοπίστηκε κακοήθης όγκος σε απολιθωμένο οστό στο Γιοχάνεσμπουργκ, ηλικίας 1,7 εκατομμυρίων ετών. Εκείνη τη χρονιά οι επιστήμονες δικαιώθηκαν καθώς επιβεβαιώθηκε και μέσω των… ανασκαφών ότι ο καρκίνος δεν είναι ασθένεια της σύγχρονης εποχής.

Σημειώνεται δε, ότι το οστό που μπήκε στο… μικροσκόπιο των ανθροπολόγων ήταν από ένα παιδί που έπασχε από οστεοσάρκωμα, μια επιθετική μορφή καρκίνου.

Εν τω μεταξύ, ενθαρρυντικά είναι και τα στατιστικά δεδομένα αναφορικά με τη θνησιμότητα. Είναι ενδεικτικό ότι στις ΗΠΑ το 2015 το ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο σε άνδρες και γυναίκες συνδυαστικά είχε μειωθεί κατά 26% σε σύγκριση με το 1991, σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία (ACS). Αυτή η μείωση σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου αποφεύχθηκαν περίπου 2,4 εκατομμύρια θάνατοι από καρκίνο.

Εντούτοις, ο αριθμός των νέων περιστατικών συνεχίζει να ακολουθεί ανοδική πορεία: από 14,1 εκατομμύρια που ήταν το 2012 αναμένεται σύμφωνα με εκτιμήσεις να αγγίξει το 2025 τα 19,3 εκατομμύρια.

Η αύξηση αυτή δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο καρκίνος λαμβάνει επιδημικές διαστάσεις στην εποχή μας, καθώς πίσω από αυτή κρύβονται ιατρικές, διαγνωστικές και κοινωνικές εξελίξεις που επιτρέπουν στην επιστημονική κοινότητα να καταγράφει τα περιστατικά με ακρίβεια.

Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι παλαιότερα η νόσος δεν ήταν αναγνωρίσιμη σε όλες τις μορφές της. Επιπλέον, η γήρανση του πληθυσμού στις ημέρες μας δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για αύξηση των περιστατικών, δεδομένου ότι ο καρκίνος αφορά κυρίως (όχι όμως, αποκλειστικά) άτομα μεγαλύτερα των 50 ετών.

Τι να προσέχουμε. Στους παράγοντες που «πυροδοτούν» την εμφάνιση του καρκίνου θα πρέπει να προστεθεί ωστόσο και ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής που αρρωσταίνει τους σύγχρονους ανθρώπους. Το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η κακή διατροφή και η καθιστική ζωή αποτελούν συνήθειες που σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα οφείλουμε να «ξορκίσουμε», ώστε να ζήσουμε καλύτερα και ποιοτικότερα χρόνια ζωής.

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ «ευθύνεται για το 20% των θανάτων μεταξύ των γυναικών και το 30% μεταξύ των αντρών, ήτοι για 29.000 θανάτους».

Επιπλέον, και όπως αναφέρεται στην ίδια έκθεση για το 2017, «παρότι το συνολικό ποσοστό των κρουσμάτων καρκίνου δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά από το 2000, τα αποτελέσματα σχετικά με μεμονωμένα περιστατικά καρκίνου παρουσιάζουν μια πιο διαφοροποιημένη εικόνα».

Ετσι, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας λόγω καρκίνου στη χώρα μας, με πενταπλάσιο ποσοστό στους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες και αύξηση 27% στον συνολικό αριθμό θανάτων μεταξύ 2000 και 2014.

Σημειώνεται δε, σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, ότι τα ποσοστά για διάφορους άλλους τύπους καρκίνου παραμένουν σταθερά, αλλά παρουσιάζονται αυξήσεις στον απόλυτο αριθμό θανάτων, «οι οποίες αντικατοπτρίζουν τη γήρανση του πληθυσμού: καρκίνος του παχέος εντέρου (αύξηση 51%), καρκίνος του μαστού (αύξηση 25%), καρκίνος του παγκρέατος (αύξηση 55%) και καρκίνος του προστάτη (αύξηση 35%).

Οι δράσεις το ερχόμενο Σαββατοκύριακο

Σάββατο, 3 Φεβρουαρίου: οι εθελοντές της Εταιρείας θα είναι συγκεντρωμένοι στο πεζοδρόμιο της Λεωφόρου Αμαλίας, ενημερώνοντας το κοινό προφορικά και με έντυπο υλικό. Οι εθελοντές θα κρατούν πλακάτ με τα κύρια συνθήματα της Διεθνούς Ενωσης για τον Ελεγχο του Καρκίνου.

Στις 18.00 θα φωταγωγηθεί το κτίριο της Βουλής. Οι εθελοντές θα βρίσκονται μπροστά από το μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη και θα κρατούν φαναράκια, τιμώντας με αυτόν τον τρόπο τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους από τον καρκίνο.

Κυριακή, 4 Φεβρουαρίου: η Εταιρεία συμμετέχει στο Ecali Run, κάνοντας πράξη τις προτροπές για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.