Συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από τη δολοφονία του Γκάντι που με τη συμπεριφορά του μετετράπη σε μυθικό πρόσωπο σε πανεθνική βάση στην Ινδία. Ο διάδοχός του ο Νεχρού είχε πει: «Κανένας δεν μπορεί να γράψει για τη ζωή ενός ανθρώπου τόσο μεγάλου όσο ο Γκάντι, αν δεν είναι ο ίδιος τόσο μεγάλος όσο ο Γκάντι».

Στις μέρες μας όπου ο Ανθρωπισμός δοκιμάζεται με δήθεν νομιμοποιημένους πολέμους προς χάριν οικονομικών συμφερόντων, το αίτημα της εποχής του Διαφωτισμού για στροφή προς τον Ανθρωπο επανέρχεται ιστορικά εντονότερο.

Ο Γκάντι, λένε οι βιογράφοι του, δεν ήταν προικισμένος με τίποτε ιδιαίτερα καλλιτεχνικά ή επιστημονικά χαρίσματα, δεν υπήρξε ποτέ υποψήφιος σε εκλογές ούτε διεκδίκησε ποτέ επίσημη θέση. Ωστόσο όταν δολοφονήθηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1948 τον έκλαψε όλη η τότε παγκόσμια κοινότητα.

Ο Αϊνστάιν είπε για τον Γκάντι: «Απέδειξε πως το πλήθος των οπαδών μπορεί να συγκεντρωθεί γύρω από έναν ηγέτη και με διαφορετικό τρόπο από το βρώμικο πολιτικό παιχνίδι και την προπαγάνδα. Οι οπαδοί του Γκάντι έβλεπαν στη ζωή του ένα χειροπιαστό παράδειγμα ηθικής και απλότητας με πιστή εφαρμογή των διδασκαλιών του». Αλλοι θαυμαστές του Γκάντι συχνά τον παρομοιάζουν με τον Βούδα, τον Σωκράτη, τον Φραγκίσκο της Ασίζης ή τον Χριστό.

Ο Γκάντι έζησε μια ζωή με «σεβασμό» για όλα τα ζωντανά πλάσματα προτάσσοντας την «ταπεινότητα» ως κορυφαία εκδήλωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο Γκάντι πίστευε στην αυταπάρνηση, πίστευε πως αυτό που έπρεπε να κατέχει και να κληροδοτεί ο άνθρωπος ήταν το «φως», δηλαδή τον δικό του εσωτερικό θεό και όχι τα υλικά αγαθά. Ο Γκάντι πίστευε ακόμη πως ο άνθρωπος πρέπει να κάνει το καθήκον του άσχετα από την ανταμοιβή ή την τιμωρία, τον πόνο ή την χαρά, το κέρδος ή τη ζημιά, τη νίκη ή την ήττα, τη ζωή ή τον θάνατο. Πως η υψηλότερη πράξη είναι αυτή που δεν γίνεται για τα αποτελέσματα ή τις συνέπειές της. Κι ότι η κάθε πράξη είναι καλύτερη από την απραξία. Ο Γκάντι υπήρξε παράλληλα και ασκητής και άνθρωπος της δράσης και της ανιδιοτελούς προσφοράς.

Στον αγώνα για την Ανεξαρτησία της Ινδίας κατά της Αγγλικής Αποικιοκρατίας έμεινε θρυλική η πολιτική κίνηση του Γκάντι με την «Ενωση της Παθητικής Αντίστασης», την «Πολιτική Ανυπακοή», την ανθρωπιστική πολιτική στάση της «μη βίας». Οι ιδέες του Γκάντι βρίσκουν εφαρμογή οπουδήποτε υπάρχουν φτωχοί και καταπιεσμένοι άνθρωποι, ακόμη και στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Ο Γκάντι έσπειρε παγκόσμιες ιδέες που υιοθετήθηκαν από ανθρώπους με ανώτερο πνεύμα και αναγνωρίσθηκαν απ’ τους ανθρωπιστές όλου του κόσμου.

Ο Μαχάτμα Γκάντι εξακολουθεί και θα εξακολουθεί να είναι παράδειγμα για όλους μας, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή του παγκοσμιοποιημένου κέρδους των ολίγων, καθώς ως δικηγόρος και πολιτικός ηγέτης αγωνίσθηκε για την Ισότητα, την Κοινωνική Δικαιοσύνη και την Ελευθερία με στρατηγική του την Ειρήνη και μοναδικό του όπλο την Ανθρωπιά.

Ο Δημήτρης Χ. Παξινός είναι τέως πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών