«Εδαφική διεκδίκηση απλά δεν υπάρχει». Αυτό δηλώνει με συνέντευξή του σήμερα στα «ΝΕΑ» ο πρωθυπουργός της Αλβανίας. Σύμφωνα με τον Εντι Ράμα, το θέμα είναι ξεκάθαρο, καθώς «εδαφικό ζήτημα μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας δεν μπορεί να σταθεί».
Ωστόσο, ο κ. Ράμα σπεύδει να διευκρινίσει ότι «το “ζήτημα των Τσάμηδων” υφίσταται μόνο ως θέμα στοιχειωδών δικαιωμάτων των αλβανών συμπατριωτών μας, που κάποτε ζούσαν στη χώρα σας, και τίποτα ευρύτερο». Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Οτι «δεν πιστεύω ότι οποιοσδήποτε νουνεχής άνθρωπος θα διαφωνήσει στη θέση ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να ταξιδέψουν και να επισκεφθούν την Ελλάδα ή ότι αυτοί ή τα παιδιά τους πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν περιουσιακά δικαιώματα διά της δικαστικής οδού όπως κανονικά μπορεί ο κάθε ευρωπαίος πολίτης».
Επίσης, ο αλβανός πρωθυπουργός κάνει γνωστό ότι «είμαστε κοντά στην επίτευξη συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα που θα είναι δίκαιη και για την Αλβανία και για την Ελλάδα».
Το πλήρες κείμενο της ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσας συνέντευξης του κ. Ράμα έχει ως εξής:
Οι απλοί άνθρωποι, στην Αλβανία και στην Ελλάδα, πάντα επιδείκνυαν ζεστασιά και φιλοξενία ο ένας για τον άλλον. Η Ιστορία μάς συνέδεσε από την αρχαιότητα και κατά τον ρου της Ιστορίας υπάρχουν πολλά σπουδαία παραδείγματα η μια πλευρά να προβαίνει σε καλές πράξεις προς την άλλη. Οι Αλβανοί σίτισαν τους γείτονές τους, προσφέροντας αρωγή, προσφέροντας στήριξη στους εκτοπισθέντες του ατυχούς Ελληνοϊταλικού Πολέμου και οι Ελληνες έπραξαν το ίδιο για εμάς, όταν βγαίναμε από την επονείδιστη περίοδο της κομμουνιστικής δικτατορίας.
Οι λαοί μας και τα έθνη μας πάντα επεδίωκαν και άξιζαν μια άριστη σχέση μεταξύ τους αλλά η πολιτική δεν αντικατόπτριζε πάντα τη θέλησή τους. Αυτό είναι ατυχές και οδήγησε τις σχέσεις μας σε δύσκολες και σκοτεινές στιγμές κατά τη διάρκεια της ιστορίας μας.
Ως πρωθυπουργός έχω δεσμευτεί από την πρώτη κιόλας ημέρα να οικοδομήσω μια στρατηγική σχέση μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό, την εμπιστοσύνη και τη θέληση να προχωρήσουμε χέρι χέρι προς ένα καλύτερο μέλλον για τους λαούς μας. Δεν ήταν εύκολο. Είχαμε τις εντάσεις και τις τριβές μας, αλλά παρ’ όλα ταύτα, τα μεταξύ μας θέματα τα αντιμετωπίσαμε με ειλικρίνεια και από τις δυο πλευρές.
Παρά το γεγονός ότι αυτή την περίοδο δεν είχαμε επαφές υψηλού επιπέδου μεταξύ των δυο κυβερνήσεών μας, μπορέσαμε να αναπτύξουμε καλύτερη και βαθύτερη κατανόηση των ανησυχιών μας και από τις δυο πλευρές.
Πιστεύω ότι τώρα βρισκόμαστε σε θέση να βελτιώσουμε σημαντικά τις σχέσεις μας, οικοδομώντας πάνω στην εργασία που έγινε και από τις δυο πλευρές, για να αντιμετωπίσουμε τα θέματα του παρελθόντος, επιτρέποντάς μας να πορευθούμε μαζί στο εξής προς ένα λαμπρότερο μέλλον για τους λαούς μας, τα έθνη μας, και για την περιοχή. Είμαι πεπεισμένος ότι όλη η σκληρή δουλειά την οποία έχουμε αναλάβει, και που θα χρειαστεί προσεχώς, θα καρποφορήσει και θα μας κάνει όλους υπερήφανους.
Από ελληνικής πλευράς, το θέμα αυτό ενίοτε εκλαμβάνεται ως ένδειξη κρυφής ατζέντας από μέρους μας για τη δημιουργία Μεγάλης Αλβανίας. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος, όπως είμαστε με τους φίλους μας στην Αθήνα, ότι τέτοια εδαφική διεκδίκηση απλά δεν υπάρχει. Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο μαζί σας ότι εδαφικό ζήτημα μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας δεν μπορεί να σταθεί.
Οι πηγές που υποδαυλίζουν μια τέτοιου είδους φαντασίωση, που ενίοτε βρίσκουν χώρο στις ακραίες γωνιές του πολιτικού σκηνικού των δυο χωρών, απειλούν να διαστρεβλώσουν την αλήθεια και να υπονομεύσουν το μέλλον. Πρέπει να εξαλειφθούν με τη δύναμη των κοινών μας αξιών και με τη θέλησή μας να οικοδομήσουμε μαζί το μέλλον.
Αρα, όλοι πρέπει να αντιληφθούν ξεκάθαρα ότι όσον αφορά εμάς εδώ στην Αλβανία το «ζήτημα των Τσάμηδων» υφίσταται μόνο ως θέμα στοιχειωδών δικαιωμάτων των αλβανών συμπατριωτών μας που κάποτε ζούσαν στη χώρα σας, και τίποτα ευρύτερο.
Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι οποιοσδήποτε νουνεχής άνθρωπος θα διαφωνήσει με τη θέση ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να ταξιδέψουν και να επισκεφθούν την Ελλάδα ή ότι αυτοί ή τα παιδιά τους πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν περιουσιακά δικαιώματα διά της δικαστικής οδού, όπως κανονικά μπορεί ο κάθε ευρωπαίος πολίτης.
Μπορείτε να φανταστείτε σήμερα, στην Ευρώπη του 21ου αιώνα, ότι ηλικιωμένοι άνδρες και γυναίκες στην Αλβανία απαγορεύεται να εισέλθουν εντός των συνόρων της γειτονικής Ελλάδας, επειδή οι ρίζες τους είναι από κάποια περιοχή της χώρας σας;
Το ίδιο ισχύει για τον παραλογισμό της διατήρησης διά νόμου του εμπολέμου μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, ένα ζωντανό φάντασμα του παρελθόντος που αιωρείται μεταξύ μας, οι νομικές συνέπειες του οποίου δημιουργούν αφόρητα εμπόδια για τους πολίτες που προανέφερα αλλά και για πολλούς άλλους.
Είμαι πολύ πεπεισμένος ότι έχοντας συμφωνήσει να καθήσουμε μαζί στο τραπέζι και να συζητήσουμε με ανοιχτές καρδιές και μυαλά, όπως κάνουν οι λαοί μας όπου ζουν μαζί ως γείτονες, είτε στην Αλβανία είτε στην Ελλάδα, όχι μόνο μπορούμε να επιλύσουμε κάθε παρεξήγηση και παρανόηση του παρελθόντος, αλλά επίσης μπορούμε να βρούμε τις βέλτιστες λύσεις για το κοινό μας μέλλον. Και ναι, είμαστε κοντά στην επίτευξη συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα, που θα είναι δίκαιη και για την Αλβανία και για την Ελλάδα.
Σήμερα, η ΕΕ χρειάζεται τα Βαλκάνια εξίσου όσο τα Βαλκάνια χρειάζονται την ΕΕ. Οποιος δεν το πιστεύει δεν αντιλαμβάνεται πραγματικά τη σημασία των Βαλκανίων για την ειρήνη και σταθερότητα στη Ευρώπη.
Θέλω να ακούσω από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια σαφή στρατηγική για την ενσωμάτωση των Βαλκανίων στην Ενωση ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την ΕΕ. Σε μια εποχή σημαντικών αλλαγών στον κόσμο χρειαζόμαστε μια ΕΕ με στρατηγική, με παγκόσμιο ηγετικό ρόλο, αφοσιωμένη στο όραμα και τις αξίες της, αντί να αναλίσκεται σε κοντόφθαλμες τακτικές, και χωρίς να παίρνει αποφάσεις βάσει βραχυπρόθεσμων πολιτικών κριτηρίων.
Η Αλβανία δικαιούται μιας ευθείας σύστασης να ανοίξουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις, και δεν αναμένω τίποτα λιγότερο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατ’ αρχήν και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λίγο αργότερα.
Είναι καιρός να επιλυθεί αυτό το θέμα, και όπου υπάρχει θέληση υπάρχει πάντα και ο τρόπος. Η Ελλάδα έχει περάσει δύσκολα λόγω μια επώδυνης οικονομικής κρίσης, που είχε ως παράπλευρο αποτέλεσμα να κρατήσει το μόνο κράτος – μέλος της ΕΕ στην περιοχή μας σε απόσταση από τις περιφερειακές εξελίξεις και αγώνες τα τελευταία χρόνια.
Παρά ταύτα, λόγω της ισχυρής πολιτικής θέλησης να αντεπιτεθεί με επώδυνες μεταρρυθμίσεις και δύσκολα μέτρα, φαίνεται ότι η χώρα σας έχει βρει τον δρόμο της και επιστρέφει στην περιφερειακή πολιτική. Αυτή είναι μια άριστη είδηση για όλους εμάς της περιοχής.
Η επίλυση του Ονοματολογικού είναι προς το συμφέρον όλων και ευνοεί τα συμφέροντα της χώρας σας επίσης. Μια σταθερή, δημοκρατική και ευημερούσα Μακεδονία (όπως και να λέγεται βάσει συμφωνίας) είναι σημαντικό για το μέλλον των λαών της, της περιοχής, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, και για την Ελλάδα επίσης.
Ελπίζω να πρυτανεύσει το στρατηγικό όραμα και η αποφασιστικότητα για την επίλυση αυτού του ζητήματος διότι κοντόφθαλμες πολιτικές τακτικές δεν θα μας οδηγήσουν στο μέλλον που όλα τα μέρη δικαιούνται.
