Πλούσιο Ηρώδειο, φτωχό ελληνικό θέατρο

Προϋπολογισμός 10 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς χρέη (παρά μόνο προς όσους δεν μπορούν να κόψουν παραστατικό). «Πλεόνασμα» 700.000 ευρώ, όπως βαφτίζεται η επιστροφή του ΦΠΑ αν και η διοίκηση θεωρεί ότι μέρος του οφείλεται και στα έσοδα από το διευρυμένο πρόγραμμα του 2017. Με αυτό το ταμείο ξεκινά την πορεία του το Φεστιβάλ του 2018. Χωρίς τον μαξιμαλιστικό προγραμματισμό της περσινής χρονιάς –87 παραστάσεις έναντι 127 το 2017 -, με δυναμική επιστροφή της μουσικής, περιορισμένες ελληνικές θεατρικές παραγωγές στην Πειραιώς –σε μια δύσκολη εποχή για τον καλλιτεχνικό κόσμο εν μέσω κρίσης –και αφιέρωμα στη σημαντικότερη μεταπολεμική ελληνίδα δραματουργό, τη Λούλα Αναγνωστάκη. Το Φεστιβάλ επιχειρεί από φέτος να προσεγγίσει ένα ευρύτερο κοινό, καθώς οι ελληνικές παραστάσεις –και στην Πειραιώς 260 –θα έχουν αγγλικούς υπέρτιτλους, όπως και για πρώτη φορά υποτιτλισμό στη νοηματική. «Το πρόγραμμα είναι πιο στοχευμένο, καθώς ενισχύουμε συνειδητά την ταυτότητα του κάθε χώρου: κλασικός προσανατολισμός με ιδιαίτερη έμφαση στις μεγάλες ορχήστρες και τους διάσημους σολίστ στο Ηρώδειο, σύγχρονη αισθητική και νέες τάσεις στο θέατρο και στο χορό με μετακλήσεις ομάδων της διεθνούς πρωτοπορίας και αναθέσεις σε ταλαντούχους έλληνες καλλιτέχνες στην Πειραιώς 260», τόνισε μεταξύ άλλων ο καλλιτεχνικός διευθυντής Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος στη χθεσινή παρουσίαση του προγράμματος, απ’ την οποία απουσίαζε η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου.

Κι αν ο Στινγκ ήταν το ήδη γνωστό όνομα του Ηρωδείου (22-23/6), στις εκπλήξεις (θετικές ή αρνητικές, ανάλογα με την προσωπική ανάγνωση) συγκαταλέγονται οι Calexico (3/7), ο αμερικανός κωμικός Μπιλ Μάρεϊ που αφηγείται αποσπάσματα κλασικών αμερικανών λογοτεχνών με τη συνοδεία του τσέλου Στραντισβάριους του γερμανού Γιαν Φόγκλερ (19/6), ο ζωντανός θρύλος του πιάνου που πέρυσι ακύρωσε την εμφάνιση της, Μάρτα Αργκεριχ, με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και τη συμμετοχή της Ντόρας Μπακοπούλου (13/7), ο βιολονίστας με τις περισσότερες πωλήσεις στην ιστορία της μουσικής Νάιτζελ Κένεντι (17/7), η Ορχήστρα Φιλαρμόνια του Λονδίνου με τον Εσα Πέκα Σάλονεν και την αμερικανίδα σοπράνο Μισέλ ντε Γιανγκ (2/7), η επιστροφή της Νάνας Μούσχουρη (5/7) , η όπερα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Περουζέ» που έχει να ανέβει 50 χρόνια από την Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών υπό τον Βύρωνα Φιδετζή (16-17/6) και η συναυλία της Ελευθερίας Αρβανιτάκη με το συγκρότημα ΤΑΚΙΜ (14/7). Στις σταθερές αξίες οι δυο παραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής –«Ναμπούκο» (1/6) με την οποία παραδοσιακά θα σηκωθεί η αυλαία στο Ηρώδειο και «Κάρμεν» με την οποία θα πέσει (31/7).

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ. Επτά παραγωγές σύγχρονου ελληνικού θεάτρου θα υποδεχτούν το κοινό της Πειραιώς 260 με τον Θωμά Μοσχόπουλο, μεταξύ άλλων, να ανεβάζει στο ίδιο σανίδι την Ξένια Καλογεροπούλου και τη Δήμητρα Ματσούκα για το «Φαρενάιτ 451», που βασίζεται στο εμβληματικό και δυστοπικό βιβλίο του Ρέι Μπράντμπερι (8-10/6), τον Κωνσταντίνο Ρήγο να σκηνοθετεί το εμπνευσμένο από δυο ιστορίες του Ρομπέρτο Μπολάνιο έργο της Ελενας Πέγκα «Πορνοστάρ – η αόρατη βιομηχανία του σεξ» (23-25/6) και το δίδυμο Ανέστη Αζά και Πρόδρομου Τσινικόρη σε μια παράσταση θεάτρου ντοκουμέντου να καταγράφουν την πραγματικότητα των ελλήνων μεταναστών στο Μόναχο (10-12/7). Χώρος δίνεται στους νέους δημιουργούς με τρεις παραγωγές, ενώ στο πλαίσιο του αφιερώματος στη Λούλα Αναγνωστάκη αναμένονται επτάωρος μαραθώνιος με το σύνολο του έργου της, σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη (17-19/6), ανέβασμα της «Πόλης» σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου (10-12/6) και αναδρομική έκθεση (1-22/6).

Εργα που έχουν σαφώς πολιτική διάσταση αποτελούν τον πυρήνα των ξένων παραγωγών: από τις «Τρεις αδελφές» του Τσέχοφ που φέρνει στην Αθήνα ο ανερχόμενος ρώσος σκηνοθέτης Τιμοφέι Κουλιάμπιν στη ρωσική νοηματική με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους (15-16/6) ώς τις υπερμεγέθεις μαριονέτες που αναπαριστούν κομμουνιστές ηγέτες σε ένα ψεύτικο δάσος στην Κολομβία των Μάπα Τεάτρο (5-7/7). Κι από την ολοκαίνουργια παραγωγή του Βαρλικόφσκι «We are leaving» (8-10/7) ώς το «Κυνήγι της Ευτυχίας» με άρθρα από την αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας που φέρνει το για πρώτη φορά στην Ελλάδα Νέιτσουρ Θίατερ οφ Οκλαχόμα (1-3/6), αλλά και τους βραστήρες ρυζιού που αφηγούνται τη ζωή στην Κορέα στο έργο του Γιάχα Κου (22-24/6). Παρόντες στην Αθήνα θα είναι ακόμη ο Ιβο βαν Χόβε (1-3/6) με δυο έργα του Μπέργκμαν, αλλά και ο Ζιλιέν Γκοσλέν με την ιστορία της Σήραγγας της Μάγχης (7-8/6).

Οι παραγωγές χορού φτάνουν τις δέκα και ανάμεσά τους εντοπίζουμε εκείνη της βραβευμένης με Αργυρό Λέοντα στην Μπιενάλε της Βενετίας χορογράφου Μαρλένε Μοντέιρο Φρέιτας (25-26/6)και του Γιάννη Μανταφούνη με την Μανόν Παράν στην παράσταση «Sing the Positions» (1-3/7).

Και φέτος το Ελληνικό Φεστιβάλ ανοίγεται σε Αθήνα και Πειραιά με δράσεις από τον Εθνικό Κήπο και το Ωδείο Αθηνών ώς την Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου, ενώ εκδηλώσεις προβλέπονται και στον Κήπο της Πειραιώς 260. Ανάμεσα στις πολλές περφόρμανς μικρομεσαίου μεγέθους, σήμα κατατεθέν πλέον της νέας εποχής, ξεχωρίζει και η εγκατάσταση – αναπαράσταση του Παντελή Μάκκα , ο οποίος εμπνέεται από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου τον Δεκέμβριο του 2008.

Το πιο σφιχτό πρόγραμμα ωστόσο δεν είναι η μοναδική αλλαγή που προγραμματίζει για φέτος το Φεστιβάλ. Χωρίς καμία έκτακτη επιχορήγηση από το υπουργείο Πολιτισμού, όπως επανειλημμένως τόνισε ο αντιπρόεδρος του ΔΣ Πέτρος Σταυριανός, παρά μόνο τα 7 εκατ. που προβλέπονται ως τακτική ενίσχυση από το υπουργείο και τα έσοδα από το καζίνο, μαζί με 200.000 από χορηγίες, 2,5 εκατ. έσοδα από τα εισιτήρια και ενίσχυση από κοινοτικούς πόρους, σχεδιάζει να απογαλακτιστεί εν καιρώ από την κρατική ενίσχυση. Κατά προτεραιότητα ωστόσο πρέπει να αποκτήσει μόνιμο προσωπικό, κάτι που αναμένεται σχετικά σύντομα, καθώς ο Οργανισμός Λειτουργίας του που θα τεθεί στο επόμενο διάστημα σε εφαρμογή επιτρέπει την πρόσληψη 40 εκ των 48 ατόμων που προβλέπονται. Ακόμη κι αν κάτι τέτοιο δεν συμβεί, η εξέλιξη του Φεστιβάλ δεν φαίνεται να απειλείται από απεργίες όπως πέρυσι καθώς έχουν παραταθεί οι συμβάσεις των εργαζομένων ώς το τέλος του χρόνου.