Μαθαίνω ότι ο Νίκος Βούτσης θα εγκαινιάσει έκθεση του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία αφιερωμένη στο έργο του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, με τον βαρύγδουπο τίτλο «Το θέμα είναι τώρα τι λες». Θα έλεγε κανείς ότι είναι η προσπάθεια ενός παλιού στελέχους του Ρήγα Φεραίου και του ΚΚΕ εσωτερικού, μέσω του θεσμού του οποίου σήμερα προΐσταται, να προσδέσει στο άρμα του ΣΥΡΙΖΑ τον ποιητή που, ιδίως τα μεταπολιτευτικά χρόνια, υπήρξε το αντίπαλο δέος στην πομπώδη ποιητική του Γιάννη Ρίτσου και του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, της διαπαιδαγωγητικής αισθητικής του «δογματικού ΚΚΕ».
Δύσκολο να το κάνει. Οχι μόνο επειδή ο Αναγνωστάκης διαφεύγει από την ανάγνωση της ποίησης στην υπηρεσία οποιουδήποτε εξουσιαστικού σκοπού, λόγω της στοχαστικής, κριτικής και εντέλει απαισιόδοξης ματιάς του στις υποθέσεις της Αριστεράς, αλλά και επειδή ο ποιητής, ακόμα και όταν δραστηριοποιούνταν στις υποθέσεις του κόμματός του, ήταν κριτικός, είρων και παιγνιώδης. Οι επιλογές του Συνασπισμού, άλλωστε, οδήγησαν στη συνέχεια τον Αναγνωστάκη σε μια εκλεκτική ιδιώτευση, με τους δικούς του ανθρώπους και τους φίλους του, με τις αναμνήσεις του, με τα απλά πάθη του (περισσότερο παρηγορητικό για εκείνον ήταν το ποδόσφαιρο) και μια σιωπηλή αποδοκιμασία της κομματικής άσκησης. Ολα αυτά σε μια περίοδο κατά την οποία το κόμμα που προετοίμασε τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμα εμφανιζόταν αποκλειστικά ως αριστερός χώρος κριτικός της εξουσίας –έστω και αν πολλά στελέχη του, και του ευρύτερου ιδεολογικού χώρου, νέμονταν τμήματα του κράτους ελέω κομματικής ταυτότητας.
Μπορεί φυσικά κανείς να καταλάβει γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να προσοικειωθεί σήμερα τον Αναγνωστάκη. Επειδή το θέμα δεν είναι τώρα τι λες αλλά και ποιος το λέει. Και στη σημερινή κυβερνώσα Αριστερά, η οποία έχει υποστηριχθεί κατά καιρούς από εκατοντάδες εργαζόμενους στις τέχνες, δεν υπάρχει κάποιος σύγχρονος εκπρόσωπος του πνεύματος τόσο υψηλού αναστήματος. Ακόμα και οι μιντιακές περσόνες Κραουνάκης και Λαζόπουλος έφυγαν πλέον για άλλα εθνολαϊκιστικά μονοπάτια.
Τι μου θυμίζουν όλα αυτά; Τον θεσσαλονικιό λογοτέχνη Νίκο-Γαβριήλ Πεντζίκη, ο οποίος κάποτε, στα 1970, επισκέφτηκε τη Σοβιετική Ενωση. Στη συντροφιά του είχαν εντυπωσιαστεί από τα γιγάντια αγάλματα του Λένιν, εκείνος όμως τα προσπερνούσε με θυμηδία. «Μα δεν σε εντυπωσιάζουν;», τον ρώτησε κάποιος. Και ο δηκτικός Πεντζίκης απάντησε: «Τι να με εντυπωσιάσει… Φτιάχνουν γιγάντιους παλιούς, επειδή δεν έχουν να προτείνουν κανέναν σημερινό».
Τελευταία Νέα