Τη δική τους λογική, φήμες που κυκλοφορούν στην αγορά, εικασίες και συμπεράσματα επιστρατεύουν οι προστατευόμενοι μάρτυρες στις καταθέσεις τους για τη δωροδοκία πολιτικών στην υπόθεση της Novartis, που εξακολουθεί να προκαλεί θυελλώδεις αντιδράσεις σε πολιτικό επίπεδο.
Από την απλή ανάγνωση των καταθέσεων αυτών προκύπτει, όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, ότι οι επίμαχες καταθέσεις περιέχουν κατά κύριο λόγο αξιολογικές κρίσεις, που δύσκολα ανιχνεύονται από εισαγγελικούς λειτουργούς, οι οποίοι ούτως ή άλλως μόνο με την αναφορά των ονομάτων των πολιτικών είχαν υποχρέωση –όπως και έπραξαν –εκ του Συντάγματος αμελλητί να διαβιβάσουν τη δικογραφία στη Βουλή.
Και μπορεί οι επίμαχες μαρτυρικές καταθέσεις να δέχονται από την πρώτη στιγμή πυρά από τα πρόσωπα που περιλαμβάνονται στον φάκελο ο οποίος έφτασε στη Βουλή, ωστόσο οι εισαγγελείς έχουν πλέον στρέψει τις έρευνές τους αποκλειστικά στο κεφάλαιο της έρευνας που επιγράφεται «ξέπλυμα μαύρου χρήματος».
Η επικεφαλής της Εισαγγελίας Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη μαζί με τους επίκουρους συναδέλφους της Χρήστο Ντζούρα και Στέλιο Μανώλη συγκεντρώνουν στοιχεία τα οποία συνδέονται με τις κινήσεις τραπεζικών λογαριασμών που έχουν ήδη στη διάθεσή τους, ενώ αναμένουν και απαντήσεις επί των αιτημάτων δικαστικής συνδρομής που έχουν αποστείλει στην Ελβετία και την Κύπρο ζητώντας πληροφορίες για τη ροή μαύρου χρήματος.
Ωστόσο, ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει πότε θα ολοκληρωθεί το παζλ αυτής της πολυεπίπεδης υπόθεσης και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να γνωρίζει τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών.
Κοινός παρονομαστής, πάντως, των καταθέσεων των προστατευόμενων μαρτύρων, όπως αυτές αποτιμώνται από δικηγορικούς κύκλους, είναι ότι απέχουν από την περιγραφή πραγματικών περιστατικών, ικανών να αποτελέσουν από μόνα τους, χωρίς άλλα αποδεικτικά μέσα, στέρεη βάση για την ουσιαστική και πλήρη διερεύνηση μιας τόσο σοβαρής υπόθεσης.
Σταχυολογώντας αποσπάσματα των καταθέσεων που έχουν προκαλέσει πολιτική θύελλα, προκύπτει ότι σε πολλά καίρια σημεία οι μάρτυρες αντί για την προσωπική γνώση επικαλούνται τη λογική και την εικασία.
«Θεωρώ…». Συγκεκριμένα, στις μαρτυρικές καταθέσεις που έχει δώσει ο μάρτυρας με την κωδική ονομασία «Μάξιμος Σαράφης» αναφέρει χαρακτηριστικά για τον πρώην υπουργό Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλο: «Θεωρώ αντίθετο στη λογική των πραγμάτων και στα μεγέθη τόσο της εταιρείαςόσο και της συγκεκριμένης παραγγελίας για τα εμβόλια ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλοςνα έλαβε ως δώρο ποσόκάτω των 200.000 ευρώ». Και μερικές σειρές παρακάτω ο ίδιος μάρτυρας, αναφερόμενος στο θέμα της προμήθειας εμβολίων, συμπληρώνει: «Μεβάση τη λογική των πραγμάτων και τα μεγέθητης προμήθειαςθεωρώ αδύνατο στη συγκεκριμένη περίπτωση να δόθηκε μίζα κάτω του ποσού των 40 εκατ. ευρώ».
Ο ίδιος μάρτυρας καταθέτει:
– Για τους Βαγγέλη Βενιζέλο και Ανδρέα Λιντζέρη. «Σχετικά με τον Λιντζέρη, ο Φρουζήςανέφερεότι ο Βαγγέλης Βενιζέλος τον τοποθέτησεως έμπιστό του στη θέση του προέδρου του ΕΟΦ διότι έχουν πολύ κοντινή σχέση και ότι στην αγορά κυκλοφορούσεότι ο Λιντζέρηςλειτουργεί ως ταμίας του Βενιζέλουστα θέματα του υπουργείου Υγείας».
– Για τον πρώην υπουργό Μάριο Σαλμά.«Κυκλοφορούσε στην αγορά η φήμη ότι είχε σαν μέθοδονα ρίχνει υπερβολικά τις τιμέςτων φαρμάκων προκειμένου εν συνεχεία οι εταιρείες να αναγκάζονταινα τον προσεγγίζουν με παράνομο τρόπο, ώστε να επαναφέρει τις τιμές σε λογικά επίπεδα».
– Για τον πρώην υπουργό Αδωνη Γεωργιάδη. «Αντικείμενο των απόρρητων συναντήσεών του με τον Φρουζήπιθανολογώ ότι ήταν το κλείσιμο συμφωνιώνμεταξύ της εταιρείας και του υπουργού, προκειμένουο τελευταίος να λαμβάνει ευνοϊκές για την εταιρεία πολιτικές αποφάσεις. Ο Γεωργιάδης, όπως είναι ευρέως γνωστό, χρησιμοποιούσε ως μέθοδο ξεπλύματοςτων χρημάτων που λάμβανεως δώρα από τη Novartis τις εκδοτικές του δραστηριότητες. Με δεδομένο ωστόσο ότι η επένδυση τηλεπώλησηςτων βιβλίωνήταν δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με το μέγεθος της επιχείρησής του, συμπεραίνω ότι τα έσοδααπό τις πιο πάνω δραστηριότητεςείναι προφανώς εικονικά και συνδέονται με το ξέπλυμα παράνομων χρημάτων».
«Εικάζω ότι…». Σε ανάλογους τόνους κινείται στις καταθέσεις του ο έτερος προστατευόμενος μάρτυρας με τον κωδικό «Ιωάννης Αναστασίου», ο οποίος έχει πει μεταξύ άλλων:
– Για τον Αδωνη Γεωργιάδη. «Εικάζω ότιυπήρξε προφορική συνεννόησημε τον προϊστάμενο υπουργό, ο οποίος έχει και την αρμοδιότητα και την ουσιαστική επίβλεψητων θεμάτων στο φάρμακο».
– Για τον πρώην υπουργό Ανδρέα Λοβέρδο και σχέσεις του με τον Κώστα Φρουζή.«Από τη στιγμή που είχαντέτοια επικοινωνία στα προσωπικά e-mail, αυτό μεταφράζεταιστο ότι είχαν να πουν κάτι μεταξύ τουςπου δεν ακολούθησε την επίσημη υπηρεσιακή οδό.Γνωρίζω ότι ο Λοβέρδος δωροδοκήθηκε. Πιθανολογώ ότι η δωροδοκία μεθοδεύτηκε ως εξής (…) Με βάση το κέρδος που είχε η Novartisαπό την πρόωρη κυκλοφορία των φαρμάκων στην Ελλάδα (αναφέρει συγκεκριμένα σκευάσματα), με βάση το γεγονός ότι η μητρικήNovartis είχε τεράστιο όφελος εκ του ότιμε τον τρόπο αυτόνη Ελλάδα καθίστατοχώρα αναφοράς των ανωτέρω προϊόντωνγια 29 άλλες χώρες, ανεβάζοντας έτσι την τιμή που θα έπαιρναν εκεί τα ίδια προϊόντα, με βάσητο γεγονός ότι πρόκειται για υπουργό, θεωρώ ότι το ύψος του δώρουπου έλαβε στη συγκεκριμένη περίπτωσηο Λοβέρδοςδεν είναι κάτω του ποσού των 200.000 ευρώ συνολικά».

Ερωτηματικά για τα δύο έγγραφα του FBI

Δύο έγγραφα του FBI που διαβιβάστηκαν στις ελληνικές δικαστικές Αρχές σε διαφορετικές ημερομηνίες (Δεκέμβριος 2017 και Ιανουάριος 2018), αλλά με το ίδιο περιεχόμενο, δημιουργούν νέα ερωτηματικά για το υλικό της δικογραφίας και προκαλούν ακόμη εντονότερες αντιδράσεις από την πλευρά των εμπλεκομένων πολιτικών προσώπων.

Η μόνη ουσιαστική διαφορά στα δύο έγγραφα είναι στην παράθεση των ονομάτων για τα οποία το FBI παρείχε άδεια να χρησιμοποιούν στοιχεία της έρευνάς του. Στο αρχικό έγγραφο υπήρχαν επτά ονόματα επιχειρηματιών, στελεχών ή συνεργατών της Novartis, αλλά στο δεύτερο έγγραφο είχαν αντικατασταθεί με τα ονόματα επτά πολιτικών από τη δεκάδα που στοχοποιεί η επίμαχη δικογραφία (εκτός λίστας βρίσκονται οι Ευ. Βενιζέλος, Παν. Πικραμμένος και Γ. Κουτρουμάνης). Το μυστήριο με τα δύο έγγραφα επιχείρησε εν πολλοίς να λύσει χθες ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, συνεργάτες του οποίου έστρεψαν τα πυρά τους κατά της κυβέρνησης και της εισαγγελέως Διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη καταγγέλλοντας «διατεταγμένη μεθόδευση». «Η σκευωρία και η γελοιότητα της κυβέρνησης και των συνεργών της αποκαλύπτονται καθημερινά» σχολίασαν οι ίδιοι συνεργάτες, αναζητώντας το μυστικό που κρύβουν τα δύο έγγραφα. «Η εισαγγελέας Τουλουπάκη ζήτησε από το FBI να στείλει ό,τι στοιχεία είχε για την υπόθεση Novartis στην Ελλάδα. Το FBI έστειλε ό,τι στοιχεία γνώριζε από τη δική του έρευνα, στα οποία δεν υπάρχει καμία αναφορά στο όνομα του πρώην πρωθυπουργού», αναφέρουν και, για όσα ακολούθησαν, προσθέτουν: «Μετά από λίγες εβδομάδες η κυρία Τουλουπάκη ζητάει και πάλι από το FBI αν θα μπορούσε τα στοιχεία που της είχαν ήδη στείλει να τα συσχετίσει στην έρευνα για 7 πολιτικούς μεταξύ των οποίων και ο Αντώνης Σαμαράς. Το FBI τής δίνει την άδεια να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία αυτά στα οποία εξακολουθεί και πάλι να μην υπάρχει καμία αναφορά, άμεση ή έμμεση, στον Αντώνη Σαμαρά. Το μόνο που επιβεβαιώνει επομένως το έγγραφο του FBI είναι ότι από την αμερικανική έρευνα δεν έχει προκύψει το παραμικρό για τον πρώην πρωθυπουργό».