«Η υπόθεση της Νοvartis μόλις τώρα ξεκίνησε…» λένε δικαστικές πηγές θέλοντας να δείξουν ότι ο δρόμος μέχρι να φτάσει στο τέλος της η εισαγγελική έρευνα θα είναι μακρύς.
Το FBI, που βρίσκεται σε συνεργασία με την ομάδα των ελλήνων εισαγγελέων Διαφθοράς με επικεφαλής την Ελένη Τουλουπάκη και τους επίκουρους συναδέλφους της Χρήστο Ντζούρα και Στέλιο Μανώλη, όπως προκύπτει από έγγραφα που ενσωματώθηκαν στη δικογραφία που έφτασε στη Βουλή, έχει χαρτογραφήσει «τα σχέδια δωροδοκίας», όπως τα ονομάζει, της Novartis.
Με τη ρητή επιφύλαξη ότι η έρευνα στην άλλη άκρη του Ατλαντικού βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και οι εισαγγελείς των ΗΠΑ δεν έχουν καταλήξει σε πραγματικά ή νομικά συμπεράσματα, το FBI ακτινογραφώντας τις «ύποπτες» μεθόδους της φαρμακοβιομηχανίας που βρίσκεται στο στόχαστρο κάνει λόγο για τέσσερα στάδια δωροδοκίας, που είναι τα ακόλουθα: εθνικό συνέδριο και πολυτελή ταξίδια, ηλεκτρονικά πάνελ, δημιουργία απατηλών τιμολογίων και απευθείας πληρωμή στους γιατρούς.
Παράδειγμα για τις πρακτικές της εταιρείας
Ως χαρακτηριστικό δείγμα πολυτελούς ταξιδιού αναφέρεται ένα συνέδριο που έγινε στη Νέα Υόρκη περίπου πριν από οκτώ χρόνια με τη συμμετοχή 50-60 γιατρών που συνταγογραφούσαν ένα συγκεκριμένο σκεύασμα της Νοvartis. «Οι γιατροί που συμμετείχαν προέρχονταν από την Ελλάδα. Η ημερήσια διάταξη προωθούνταν μόνο στο προσωπικό που συμμετείχε με σκοπό να τους λαδώσoυν στο Μανχάταν», σημειώνεται στο έγγραφο του FBI. Το πρόγραμμα των συνεδρίων προέβλεπε ότι «οι γιατροί έπρεπε να συνταγογραφήσουν φάρμακα της Novartis για να πληρωθούν. Τα χρήματα δίνονταν από το πρόγραμμα EXACTLY, έρχονταν απευθείας από το επιτελείο της Novartis, στη Βασιλεία της Ελβετίας, γνωστά ως B-Money», λένε οι αμερικανικές Αρχές χαρακτηρίζοντας το συγκεκριμένο πρόγραμμα ως «το μεγαλύτερο σχέδιο πληρωμής μαύρων χρημάτων που εκπονήθηκε ποτέ από τη Novartis». Μάλιστα, όπως προκύπτει από άλλο σημείο, το «σχέδιο ήταν τόσο μεγάλο που γιγαντώθηκε πολύ γρήγορα» ,ενώ γίνεται λόγος και για «για καταστροφή εγγράφων που στόχευε στην απόκρυψη του προγράμματος από τους έλληνες ρυθμιστές».
Επόμενος σταθμός πρακτικών της Novartis ήταν τα ηλεκτρονικά πάνελ. Οπως εξηγείται «στόχος του προγράμματος ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για ιατρικούς σκοπούς και τη διεύθυνση έρευνας marketing. Τα ηλεκτρονικά πάνελ δημιουργήθηκαν για να δίνονται χρήματα σε γιατρούς ως δωροδοκία επί σκοπώ αύξησης συνταγογραφήσεων».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κομμάτι που το FBI επιγράφει ως «Καθαρές Μέρες», που αφορούσε «οδηγίες προς τους εργαζόμενους ώστε να καταστρέψουν τα συγκεκριμένα έγγραφα από το τμήμα πληροφορίας της τεχνολογίας. Οι καθαρές μέρες ξεκίνησαν λαμβάνουσες χώρα μία φορά τον χρόνο και επεκτάθηκαν δύο και τρεις ετησίως. Οι καθαρές μέρες έτρεχαν στην Ελλάδα έως και τον Ιούλιο του 2017». Ωστόσο, η χαρτογράφηση των πρακτικών και των μεθόδων της Novartis, ακριβώς επειδή το κουβάρι της ιστορίας δεν έχει ξετυλιχθεί, έφτασε στις ελληνικές Αρχές «μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς» και με τη ρητή επισήμανση πως τα στοιχεία αυτά «δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας (σ.σ. την ελληνική) σε οποιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες».
Δεν υπάρχει αναφορά σε πολιτικά πρόσωπα
Πάντως, για τα πολιτικά πρόσωπα για τα οποία ο φάκελος έχει ήδη φτάσει στη Βουλή δεν υπάρχει καμία αναφορά στο αμερικανικό report, ούτε καν στο πλαίσιο του πληροφοριακού σκοπού. Το παζλ για τα πολιτικά πρόσωπα με βάση τα στοιχεία της δικογραφίας συμπληρώνεται μόνο από τους τρεις προστατευόμενους μάρτυρες, οι καταθέσεις των οποίων ήδη δέχονται τα πυρά των πολιτικών προσώπων που περιλαμβάνονται στον φάκελο.
Κι αυτό γιατί, όπως εξηγούν νομικοί, οι συγκεκριμένοι μάρτυρες αναφέρονται περισσότερο σε κρίσεις και όχι σε πραγματικά περιστατικά για τα οποία ενδεχομένως είχαν ιδίαν γνώση. Παρά την πολιτική θύελλα που έχει ξεσηκώσει η αποστολή του φακέλου στη Βουλή, η ομάδα των εισαγγελικών λειτουργών συνεχίζει την έρευνα με στόχο αυτή τη φορά τη στοιχειοθέτηση του αδικήματος της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, το γνωστό ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Αδίκημα που, όπως έχει δείξει και η πρόσφατη ιστορία, απαιτεί συγκέντρωση απτών στοιχείων που να οδηγούν στη γραμμή του χρήματος δημιουργώντας μια στέρεα βάση για να στηριχθεί το οικοδόμημα της δικογραφίας σε μία υπόθεση για την οποία η εισαγγελική έρευνα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Οι εισαγγελείς έχουν ήδη ζητήσει τόσο από την Ελβετία όσο και από την Κύπρο με επίσημο αίτημα δικαστικής συνδρομής να τους αποστείλουν στοιχεία για συγκεκριμένους τραπεζικούς λογαριασμούς, προκειμένου να διαπιστώσουν αν μέσω αυτών διακινήθηκαν χρήματα από τα ταμεία της Novartis που ακολούθησαν σκοτεινές διαδρομές.
Παράλληλα, στο στόχαστρο των εισαγγελέων βρίσκονται και διάφορες εταιρείες που με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία φέρεται ότι χρησιμοποιήθηκαν ως οχήματα για την διακίνηση πακέτων από τη Novartis για να φτάσουν τα πακέτα στους τελικούς αποδέκτες που εμφανίζονται να έχουν δωροδοκηθεί.
Σε ό,τι αφορά το σκέλος των μη πολιτικών προσώπων, η δικογραφία μετά την άσκηση ποινικής δίωξης εις βάρος του άλλοτε αντιπροέδρου της φαρμακοβιομηχανίας Κωνσταντίνου Φρουζή για το αδίκημα της δωροδοκίας βρίσκεται ήδη στα χέρια ανακρίτριας Διαφθοράς, η οποία παρέλαβε το πρώτο μέρος μιας σπονδυλωτής, όπως όλα δείχνουν, δικογραφίας με πολλές άγνωστες πτυχές ακόμη και γι’ αυτούς που διενεργούν την έρευνα.