H καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης είναι το βασικότερο πρόβλημα του δικαστικού συστήματος της χώρας μας. Προκειμένου να σκιαγραφηθεί το πρόβλημα όμως γίνεται συνήθως επίκληση σε πεπαλαιωμένα ποσοτικά στοιχεία, χωρίς να φωτίζεται η πρόσφατη δυναμική εικόνα της. Η άοκνη όμως εργασία των δικαστικών λειτουργών που συνδυάστηκε επιτυχώς με μια σειρά νομοθετημάτων από το 2008 έως και το 2017, με σκοπό την επιτάχυνση, έχει θεαματικά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Σύμφωνα με επίσημη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο εκτιμώμενος χρόνος εκκαθάρισης μιας υπόθεσης στην Ελλάδα διαμορφώθηκε από περίπου 2.000 ημέρες το 2010, σε 750 ημέρες το 2017. Ταυτόχρονα, το ποσοστό εκκαθάρισης των εκκρεμών υποθέσεων, με βάση το 100% (όταν εκκαθαρίζονται κατ’ έτος όσες υποθέσεις εισάγονται), από 80% το 2010 εκτοξεύτηκε στο 170% το 2016 και 2017. Ατμομηχανή της παραπάνω ώθησης αποτελεί το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, στο οποίο εκκρεμεί το 1/2 των εκκρεμών διοικητικών υποθέσεων του πρώτου βαθμού πανελλαδικά, με ποσοστό εκκαθάρισης 202% (το μεγαλύτερο πανευρωπαϊκά) το έτος 2015 και 175% έκτοτε. Ειδικότερα σε αυτό, με εισαγωγή υποθέσεων στις περίπου 21.000 ετησίως, διεκπεραιώθηκαν 70.000 υποθέσεις τα έτη 2016 και 2017 και αναμένονται 40.000 το 2018. Στο τέλος του 2019 στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών αναμένεται να είναι δυνατός ο άμεσος προσδιορισμός κάθε νέας υπόθεσης εντός εξαμήνου, με μηδενικό αριθμό απροσδιόριστων υποθέσεων, προοπτική διατηρήσιμη τα προσεχή έτη. Συνολικά, η εκκρεμότητα των Διοικητικών Δικαστηρίων μειώθηκε κατά 50% από το 2013.
Ειδική μνεία αξίζει στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για τη Διοικητική Δικαιοσύνη (ΟΣΔΔΥ.ΔΔ) με το οποίο διασυνδέθηκε ηλεκτρονικά το ΣτΕ με όλα τα διοικητικά δικαστήρια, δημιουργήθηκε μία ενιαία νομολογιακή βάση, ξεκίνησε η ηλεκτρονική ανάρτηση των δημοσιευόμενων αποφάσεων από το πρωτότυπο (από την κατάργηση της καθαρογραφής και μόνο υπήρξε επιτάχυνση 6-12 μήνες) και επιτεύχθηκε η ηλεκτρονική παρακολούθηση των υποθέσεων από τους δικηγόρους και η ακριβής εξαγωγή στατιστικών στοιχείων. Με την επέκταση της λειτουργίας του συστήματος (ηλεκτρονική επίδοση κλήσεων και αποφάσεων, ενίσχυση της διαλειτουργικότητας με ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ, ΣΕΠΕ) στο άμεσο μέλλον, ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης θα καταστεί ταχύτερος από τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ας μη διστάζουμε να επισημαίνουμε τη θεαματική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στα Διοικητικά Δικαστήρια. Ας απαιτήσουμε η θετική αυτή εικόνα να επεκταθεί σε όλους τους τομείς της εθνικής δημόσιας λειτουργίας.
Ο Δημήτριος Νικολόπουλος είναι εφέτης Διοικητικών Δικαστηρίων, πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών