Προεδρικά πορτρέτα: Από τον Ουάσιγκτον έως τον Ομπάμα

Παρουσία του Μπαράκ και της Μισέλ Ομπάμα πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια των πορτρέτων τους στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Μουσείου Σμιθσόνιαν στην Ουάσιγκτον. Οι νέοι πίνακες θα αποτελούν μέρος της έκθεσης των αμερικανών Προέδρων, το μοναδικό μέρος έξω από τον Λευκό Οίκο όπου υπάρχει πλήρης συλλογή προεδρικών πορτρέτων από τον Τζορτζ Ουάσιγκτον έως τον Μπαράκ Ομάμα.

Άλλοτε τα προεδρικά πορτρέτα χρησίμευαν ως φωτογραφία που μοίραζε στον Τύπο ο Λευκός Οίκος για τον εκάστοτε πρόεδρο, κάτι που δεν χρειάζεται πλέον σήμερα. Το πρώτο πορτρέτο είναι αυτό του Τζορτζ Ουάσιγκτον που φιλοτέχνησε ο Ζίλμπερτ Στιούαρτ το 1796. Νεότερες εκδόσεις του υπάρχουν στον Λευκό Οίκο και στην Εθνική Πινακοθήκη. Ο ίδιος καλλιτέχνης έφτιαξε και το πορτρέτο του Ουάσιγκτον που υπάρχει σήμερα στο χαρτονόμισμα του ενός δολαρίου.

Η ιστορία των αμερικανικών πορτρέτων είναι τόσο παλιά όσο και το ίδιο το αμερικανικό κράτος. Η παράδοση έρχεται από την Ευρώπη όπου η παραγγελία πορτρέτων για τους βασιλείς και τους ηγέτες ήταν μια συνήθης πρακτική. Ο Ζίλμπερτ Στιούαρτ θέλησε να αλλάξει αυτό που εξέπεμπαν τα ευρωπαϊκά πορτρέτα, δηλαδή την αυστηρή και απόμακρη φιγούρα του μονάρχη ή του στρατάρχη, αποφασίζοντας να δώσει στους πίνακές του πιο γήινα χαρακτηριστικά, ώστε περάσει στον κόσμο το μήνυμα ότι ο πρόεδρος είναι άνθρωπος του λαού.

Όσο για τις Πρώτες Κυρίες, πορτρέτα τους υπάρχουν πριν τον 20ο αιώνα, ωστόσο το 1902 ο η σύζυγος του προέδρου Ρούσβελτ, Έντιθ Ρούσβελτ η οποία επέβλεψε την ανακαίνιση του Λευκού Οίκου, αποφάσισε ότι τα πορτρέτα των Πρώτων Κυριών θα κοσμούν την αίθουσα Βερμέιλ στο ισόγειο του Λευκού Οίκου.

Κι αν το πορτρέτο δεν αρέσει στον Πρόεδρο;

Συνήθως οι αμερικανοί πρόεδροι επιλέγουν προσωπικά τον ζωγράφο που θα φιλοτεχνήσει το πορτρέτο τους και οι περισσότεροι αγαπούν το αποτέλεσμα του έργου. Η ιστορία θέλει τον πρόεδρο Ρούσβελτ να έχει καταστρέψει πορτρέτο που του έφτιαξε ο Τέομπαλτ Τσάρταν καθώς πίστευε ότι τον έκανε να μοιάζει με «γάτα που νιαουρίζει». Προσέλαβε στη συνέχεια τον Τζον Σίνγκερ Σέρτζεντ που και αυτόν τον κατηγόρησε πως δεν ήξερε τι ήθελε. Λέγεται ότι ο τελευταίος είχε πρόβλημα με τον Ρούσβελτ καθώς υποστήριζε ότι δεν μπορούσε καν να ποζάρει.

Αλλά και ο Λίντον Τζόνσον δεν ήταν ο πιο συνεργάσιμος πρόεδρος. Το πρώτο του πορτρέτο που φιλοτέχνησε ο Πίτερ Χαρντ και τον απεικόνιζε με φόντο το Καπιτώλιο να κρατά ένα βιβλίο με υπό τον τίτλο «Ιστορία» το αποκάλεσε ως «το πιο άσχημο πράγμα που είχε δει στη ζωή του».

Συμβολικά μηνύματα

Ορισμένα πορτρέτα αποκαλύπτουν πραγματικές πτυχές της ζωής των προέδρων, με χαρακτηριστικότερο αυτό του Μπιλ Κλίντον. Ο καλλιτέχνης Νέλσον Σανκς που το φιλοτέχνησε αναφέρει ότι η σκιά που υπάρχει στο αριστερό μέρος της πρωσοπογραφίας του του Κλίντον μέσα στο Οβάλ Γραφείο, αντιπροσωπεύει τη σκιά που κυριάρχησε στη δεύτερη θητεία του το σκάνδαλο Λεβίνσκι.

Υπό αυτό το πρίσμα, το περιοδικό ΤΙΜΕ αναφέρει ότι όπως και η προεδρία του Ομπάμα ήταν πρωτοποριακή, έτσι και το πορτέρτο που φιλοτέχνησε ο αφροαμερικανός καλλιτέχνης Κεχάιντ Γουίλεϊ για τον πρώην αμερικανό πρόεδρο, θα αλλάξει τον τρόπο που μέχρι σήμερα απεικονίζονταν στις προσωπογραφίες οι πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών.