Μήπως το χάπι που παίρνετε το βράδυ μειώνει τα αντανακλαστικά σας στην οδήγηση την επόμενη ημέρα; Ποια φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες στους οδηγούς; Ισχύει και για τα σκευάσματα που χορηγούνται για την καρδιά;
Η αρνητική επίδραση κάποιων φαρμάκων στην εγρήγορση των οδηγών είναι πιο συχνό πρόβλημα από αυτό που θεωρούν οι περισσότεροι από εμάς. Βάσει παλαιότερων ερευνών υπολογίζεται ότι περίπου για το 25% των τροχαίων ατυχημάτων ευθύνεται ή συνευθύνεται η λήψη ορισμένων φαρμάκων.
Τις εκτιμήσεις αυτές έρχεται να επιβεβαιώσει μία ακόμη μελέτη που δείχνει ότι πολλοί ασθενείς που λαμβάνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα δεν γνωρίζουν ότι η θεραπεία που ακολουθούν βλάπτει τα αντανακλαστικά τους όταν κρατούν το τιμόνι.
«Οι περισσότεροι είναι υποψιασμένοι για τις πιθανές παρενέργειες φαρμάκων όπως είναι τα αναλγητικά, όμως στην πραγματικότητα η λίστα είναι μεγαλύτερη και περιλαμβάνει τα αντιισταμινικά, κάποια αντικαταθλιπτικά, ορισμένα σκευάσματα για την μείωση της πίεσης, μυϊκά χαλαρωτικά ακόμη και διεγερτικά φάρμακα», σημειώνει ο Δρ. Alan Mensch, ιατρικός διευθυντής στο νοσοκομείο Plainview της Νέας Υόρκης.
Μάλιστα, συνεχίζει, το θέμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς εκτός από την ιατρική του διάσταση έχει και νομικές συνέπειες. Υπό το πρίσμα αυτό, ο σημειώνει ότι οι οδηγοί θα έπρεπε να έχουν κυρώσεις εφόσον λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή που τους επηρεάζει στην οδήγηση.
Η έρευνα. Αναφορικά με τη νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Studies on Alcohol and Drugs», οι ερευνητές ρώτησαν τουλάχιστον 7.400 ανθρώπους που οδηγούν στους δρόμους της Αμερικής αν λαμβάνουν φάρμακα και τι είδους αγωγή ακολουθούν. Περίπου οι δύο στους δέκα ομολόγησαν ότι το τελευταίο διάστημα ο γιατρός τους συνταγογράφησε φάρμακα, τα οποία δυνητικά μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα στην οδήγηση. Ωστόσο, αρκετοί ήταν αυτοί που είπαν ότι δεν γνωρίζουν τις παρενέργειες ούτε είχαν λάβει σχετική προειδοποίηση από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό.
Για παράδειγμα το 14% των οδηγών που λάμβαναν αναλγητικά παραδέχτηκαν ότι δεν διάβασαν το ενημερωτικό φυλλάδιο που περιέχεται στην συσκευασία του σκευάσματος. Το ίδιο ίσχυε και για το 42% των οδηγών που λάμβαναν κάποια διεγερτική αγωγή και το 37% εκείνων που τους είχαν συνταγογραφηθεί αντικαταθλιπτικά.
Πάντως, οι ερευνητές καταλήγουν βάσει των δεδομένων που συνέλεξαν ότι δεν είναι σαφές εάν οι ασθενείς δεν είχαν λάβει ποτέ σχετική προειδοποίηση ή εάν είχαν ενημερωθεί για τις παρενέργειες αλλά έπειτα τις ξέχασαν.
Σε κάθε περίπτωση, οι οδηγοί θεωρούν ότι το πλέον επικίνδυνο σκεύασμα, υπό την έννοια ότι μπορεί να επηρεάσει τα αντανακλαστικά, είναι τα υπνωτικά χάπια. Σύμφωνα με τους ίδιους «ένοχα» είναι και τα φάρμακα που έχουν τη δραστική ουσία μορφίνη – κωδεΐνη αλλά και σκευάσματα για την χαλάρωση των μυών.
Υπό τα δεδομένα αυτά, οι συγγραφείς της έρευνας υπογραμμίζουν ότι οι γιατροί και οι φαρμακοποιοί οφείλουν να έχουν κεντρικό ρόλο στην ενημέρωση των οδηγών, σε μία προσπάθεια να αποφευχθούν τροχαία ατυχήματα ή δυστυχήματα.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το Εθνικό Συνταγολόγιο τα φάρμακα που επηρεάζουν την οδήγηση είναι τα εξής: Τα αναλγητικά καθώς προκαλούν υπνηλία, τα αντιεμετικά δεδομένου ότι μπορεί να προκαλέσουν μείωση πνευματικών ικανοτήτων και τα ψυχοφάρμακα (αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά, νευροληπτικά) που ευθύνονται για μείωση στις ικανότητες αντίδρασης. Επιπλέον, η αγωγή για το Πάρκινσον προκαλεί ευαισθησία στο φως, ενώ τα αντιυπερτασικά καταστολή ή και υπόταση (λόγω της κακής ρύθμισης της πίεσης) καθώς και λιποθυμία.
Οι συμβουλές. Καθώς οι παρενέργειες δεν είναι ίδιες για όλους τους ασθενείς, οι ειδικοί συμβουλεύουν τους οδηγούς στην περίπτωση που ακολουθούν μια νέα φαρμακευτική αγωγή να βρίσκονται σε εγρήγορση για τυχόν ανησυχητικά σημάδια και να συμβουλευτούν τον γιατρό τους. Επιπρόσθετα υπογραμμίζουν τις συνέπειες της κακής συνήθειας να συνδυάζει κανείς φάρμακα και αλκοόλ ιδίως όταν αναμένεται να πιάσει κανείς τιμόνι.