Χωράει ένα νεκροταφείο παγόβουνων σε ένα μουσείο στο Γκρίνουιτς Βίλατζ του Μαχνάταν; Και τι γυρεύει μια σειρά από τοτέμ, των οποίων η πρώτη ύλη είναι καρότα πάγου που έχουν βγει από την καρδιά των παγόβουνων της Γροιλανδίας, πίσω από την ίδια βιτρίνα στην 5η Λεωφόρο; Δεν είναι κατάλοιπα του ακραίου ψύχους που έπληξε τις Βόρειες Ηνωμένες Πολιτείες προσφάτως, με τη θερμοκρασία να δείχνει μείον 40 βαθμούς Κελσίου. Είναι τα πρώτα εκθέματα που φιλοξενεί το Μουσείο Κλιματικής Αλλαγής –το μοναδικό παγκοσμίως -, και μάλιστα σε μια χώρα της οποίας ο πρόεδρος πριν από οκτώ μήνες ανακοίνωνε ότι αποχωρεί από την οικουμενική Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία περιλαμβάνει σχέδιο δράσης για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
«Τα μουσεία παρέχουν ευκαιρίες για φυσική, συναισθηματική και κοινωνική εκπαίδευση» δηλώνει η ιδρύτρια και διευθύντρια του ξεχωριστού αυτού εγχειρήματος, πρώην δικηγόρος, ειδική σε ζητήματα κοινωνικών δικαιωμάτων, Μιράντα Μάσι. «Οι ολοένα καινούργιες ανακαλύψεις, τα δεδομένα, οι αριθμοί και τα γραφήματα είναι πολύ σημαντικά. Οι περισσότεροι από εμάς όμως χρειάζονται κι ένα συγκείμενο, μια αφήγηση, λεπτομέρειες που να αγγίζουν τις αισθήσεις και μια κοινότητα ικανή να διαχειριστεί τόσο την ιδιαιτερότητα των αμιγώς επιστημονικών πληροφοριών όσο και τη βαρύτητα της σημασίας τους, ειδικά σε ένα ζήτημα όπως είναι αυτό της κλιματικής αλλαγής», εξηγεί την ανάγκη ίδρυσης του συγκεκριμένου μουσείου.
Με πειραματικό χαρακτήρα –καθώς επιχειρεί να διερευνήσει κατά πόσο η τέχνη μπορεί να αφυπνίσει το κοινό σε θέματα που αφορούν την υπερθέρμανση του πλανήτη –στην πρώτη φάση του το Μουσείο Κλιματικής Αλλαγής έκανε το ντεμπούτο του με μια σπονδυλωτή έκθεση που αποτελούταν από δύο μέρη και έφερε τον γενικό τίτλο «Ανθρώπινος χρόνος».
«ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΠΑΓΟΒΟΥΝΩΝ». Στο πρώτο μέρος, το κοινό δεν χρειάστηκε καν να περάσει το κατώφλι του χώρου Αρνολντ και Σίλα Αρονσον της Σχολής Ντιζάιν Πάρσονς. Αρκούσε ένα πέρασμα από τη βιτρίνα για να δει την εγκατάσταση της Ζάρια Φόρμαν, που αποτελεί μια αναπαραγωγή του έργου της «Whale Bay, Antarctica, No 4, 84×144», στο οποίο απεικονίζεται ένα «νεκροταφείο παγόβουνων» –ένα παγόβουνο που λιώνει -, ενώ παράλληλα σε μια βιντεοπροβολή παρουσιαζόταν η στιγμή της δημιουργίας του σχεδίου.
Στο δεύτερο μέρος της έκθεσης, ένα βίντεο που τιτλοφορούταν «88 καρότα» και έφερε την υπογραφή της Πέγκι Βέιλ, είχε ως πρωταγωνιστές επί τέσσερις ώρες και 29 λεπτά τα καρότα πάγου –στήλες πάγου δηλαδή που εξάγονται από τους παγετώνες και οι οποίες αποκαλύπτουν στοιχεία για το κλίμα του παρελθόντος. Τα συγκεκριμένα κομμάτια πάγου εξήχθησαν από τα παγόβουνα της Γροιλανδίας μεταξύ των ετών 1989 και 1993 και οδηγούν τον επισκέπτη σε βάθος χρόνου 110.000 ετών και σε βάθος στον χώρο που φτάνει τα 3,2 χλμ., όσο και το μήκος των καρότων. Το βίντεο συνοδευόταν και από φωτογραφίες που παρουσίαζαν τα κομμάτια του πάγου να μοιάζουν με τοτέμ και οι οποίες υπογράμμιζαν λεπτομέρειες όπως ρωγμές που δημιουργήθηκαν από εξόρυξη και λωρίδες που δημιούργησαν η σκόνη και τα συντρίμμια.
Η πρώτη παρουσία του Μουσείου Κλιματικής Αλλαγής ωστόσο δεν σημαίνει ότι αποκτά και μόνιμη έδρα. Θα χρειαστεί ακόμη αρκετός χρόνος για να βρει τον σταθερό βηματισμό του, κι ας έχει ήδη λάβει εγκρίσεις από τους φορείς της Νέας Υόρκης από το 2015. Ομως η δράση του δεν πρόκειται να διακοπεί καθώς προγραμματίζονται εκδηλώσεις σε δημόσιους χώρους και η δημιουργία ενός εργαστηρίου που θα επιτρέψει διαφορετικές εκθεσιακές προσεγγίσεις οι οποίες θα διαμορφώσουν το έδαφος για τη δημιουργία ενός μόνιμου μουσειακού χώρου.
