«Σκηνικό γκρίζων ζωνών» στήνεται και πάλι στην περιοχή των Ιμίων έπειτα από το σοβαρότατο περιστατικό που συνέβη τα μεσάνυχτα της Δευτέρας, με τον εμβολισμό σκάφους ανοιχτής θαλάσσης του Λιμενικού Σώματος από σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Κυβερνητικοί, διπλωματικοί και στρατιωτικοί κύκλοι στην Αθήνα εξέφραζαν χθες έντονη ανησυχία λόγω αυτής της κλιμάκωσης. Τούτο δε διότι το συμβάν στα Ιμια έλαβε χώρα παράλληλα με την άσκηση μιας «διπλωματίας της κανονιοφόρου» στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), αλλά και με την κατακόρυφη όξυνση της εθνικιστικής ρητορικής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αν προσθέσει κανείς στο σκηνικό αυτό την επανάληψη της θέσης ότι τα Ιμια ανήκουν στην Τουρκία, τότε αντιλαμβάνεται ότι διαμορφώνεται μια περίπλοκη κατάσταση που εφόσον δεν ελεγχθεί θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Χθες άλλωστε, η Τουρκία ανακοίνωσε NAVTEX (μετακίνηση πολεμικών πλοίων) για τις επόμενες ημέρες προκειμένου να πραγματοποιηθούν ασκήσεις γύρω από το Καστελλόριζο.
Η Αγκυρα εμφανίζεται διατεθειμένη να μην ανεχθεί καθόλου κινήσεις όπως αυτές του υπουργού Εθνικής Αμυνας Πάνου Καμμένου, που έχει μετατραπεί σε «κόκκινο πανί» για τους Τούρκους. Ο Καμμένος, ευρισκόμενος χθες στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, ενημέρωσε για όσα έγιναν στα Ιμια, αλλά σε γενικές γραμμές παραμένει εσχάτως σιωπηλός.
Συστάσεις για αποκλιμάκωση. Το σκηνικό περιπλέκεται από το γεγονός ότι ουδείς τρίτος παίκτης μοιάζει διατεθειμένος να εμπλακεί προς αποκλιμάκωση, σε περίπτωση που η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, απαντώντας σε ερώτηση της ιστοσελίδας mignatiou.com, κάλεσε τις δύο πλευρές να αξιοποιήσουν τους διαύλους επικοινωνίας που έχουν διαμορφώσει για να υπάρξει αποκλιμάκωση, τηρώντας την πάγια γραμμή των ίσων αποστάσεων. Η δε ΕΕ κινήθηκε στην πάγια γραμμή των συστάσεων προς την Αγκυρα να μην προβαίνει σε απειλές και άλλες κινήσεις που θίγουν τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Ο Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος έδωσε μάλιστα το στίγμα, λέγοντας ενώπιον της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΑΚΡ ότι «για εμάς τα δικαιώματά μας στο Αιγαίο έχουν την ίδια σημασία με το Αφρίν». Συμπλήρωσε δε ότι δεν πρέπει να σχηματιστεί «η λανθασμένη εντύπωση ότι οι ευκαιριακές πρωτοβουλίες σχετικά με την εξερεύνηση του φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου και τις βραχονησίδες του Αιγαίου διαφεύγουν την προσοχή μας». Και λίγο αργότερα ισχυρίστηκε ότι ήταν η τουρκική πλευρά που είπε στην ελληνική να μη δημιουργήσουν πρόβλημα, «αλλά όταν δεν σταμάτησαν, οι στρατιώτες μας έκαναν το καθήκον τους».
Επικοινωνία Τσίπρα – Γιλντιρίμ. Ενδεικτική πάντως του προβληματισμού στην Αθήνα ήταν η τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν χθες το βράδυ, κατόπιν αιτήματος της τουρκικής πλευράς, οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας Αλέξης Τσίπρας και Μπιναλί Γιλντιρίμ. Σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου, ο Τσίπρας επεσήμανε με αυστηρότητα στον τούρκο ομόλογό του ότι γεγονότα όπως αυτό στα Ιμια «υπονομεύουν ευθέως τις ελληνοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο». Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι ο Γιλντιρίμ ισχυρίστηκε πως το συμβάν δεν προήλθε από εσκεμμένη ενέργεια. Υπογραμμίστηκε δε η ανάγκη να τερματιστούν άμεσα «οι αυξανόμενες προκλητικές τουρκικές παραβιάσεις στα χωρικά ύδατα και στον εναέριο χώρο ελληνικών νησιών στο Αιγαίο», ενώ συμφωνήθηκε και η εντατικοποίηση των συνομιλιών για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Πριν φθάσει η συζήτηση στο ανώτατο επίπεδο και στην προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης, είχαν από νωρίς το πρωί ενεργοποιηθεί όλοι οι υπάρχοντες δίαυλοι σε επίπεδο Διπλωματικού Γραφείου Πρωθυπουργού, υπουργείου Εξωτερικών και υπουργείου Εθνικής Αμυνας.
«Τουρκικό έδαφος». Η Αγκυρα φρόντισε βέβαια να εκφράσει τη δική της, μάλλον τραβηγμένη, εκδοχή των γεγονότων. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, η Αγκυρα αμφισβητεί ότι ήταν ο γενικός γραμματέας του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών που κάλεσε τον ομόλογό του και επιμένει ότι συνέβη το αντίθετο. Αφού επαναφέρει καθαρά τη «θεωρία των γκρίζων ζωνών» λέγοντας ότι τα Ιμια αποτελούν τουρκικό έδαφος, η Τουρκία δηλώνει ότι ήταν ο Ουμίτ Γιαλτσίν που τηλεφώνησε στον Δημήτρη Παρασκευόπουλο ήδη από το βράδυ της Δευτέρας για να τον ενημερώσει για τους «επικίνδυνους ελιγμούς» των σκαφών του Λιμενικού Σώματος.