«Η τυφλή πόλωση δεν βοηθά κανέναν»

Με αιχμηρό, αλλά και γλαφυρό λόγο, το υψηλόβαθμο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης, υπεραμύνεται της ανάγκης να διερευνηθεί πλήρως το σκάνδαλο της Novartis, επισημαίνοντας όμως, από τη μια πλευρά, το τεκμήριο της αθωότητας όλων και, από την άλλη, ότι δεν μπορεί να υπάρχει τεκμήριο ενοχής στους μάρτυρες, τους εισαγγελείς και την κυβέρνηση. Εμφανίζεται υπέρμαχος της αλλαγής του άρθρου 86 περί ευθύνης υπουργών και τονίζει με έμφαση, έναντι των κατηγοριών που ακούγονται για τον ΣΥΡΙΖΑ, ότι υπάρχει το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς.

Σας προβληματίζει το ενδεχόμενο η Προανακριτική Επιτροπή για το σκάνδαλο Novartis να δημιουργήσει κλίμα «ρωμαϊκής αρένας» στη Βουλή και αντί για αποκάλυψη της αλήθειας να έχουμε επικοινωνιακή καταδίκη;

«Από την πρώτη στιγμή δημιουργήθηκε κλίμα έντονης αντιπαράθεσης. Η Δικαιοσύνη, μέχρι χθες ανεξάρτητη, μετατράπηκε σε “σκευωρό”, οι μάρτυρες απειλούνται με “ξεκουκούλωμα”, άλλοι ωρύονται ότι “θα σπάσουν χέρια”… Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω, ας αναλογιστούμε τις ευθύνες μας, ως αιρετοί, έναντι της κοινωνίας: Η Δημοκρατία πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να ελέγχει, να διερευνά και, εφόσον υπάρχουν αποδείξεις, να τιμωρεί. Οταν τελειώσει η υπόθεση, μόνοι κερδισμένοι πρέπει να είναι η κοινωνία και η Δημοκρατία. Ας έχουμε κατά νου ότι κάπου στο ημίφως πανηγυρίζουν όσοι προσδοκούν κέρδη από τη γενικευμένη απαξίωση του πολιτικού συστήματος».

Ανησυχείτε μήπως η πολιτική ζωή της χώρας αναλωθεί σε αέναη σκανδαλολογία και ενισχύσει αντιπολιτικές τάσεις;

«Δεν χωρεί ρεβανσισμός, ούτε κομματικός τακτικισμός –σε αυτή την περίπτωση, η Δημοκρατία πληγώνεται από τη μνησικακία και τον αριβισμό. Αλλά δεν μας επιτρέπεται επίσης να αφήσουμε να πλανώνται υποψίες συγκάλυψης –σε αυτή την περίπτωση, η Δημοκρατία φαίνεται αδύναμη και οι αιρετοί λειτουργοί της συνένοχοι. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να στερεώνουμε την πίστη των πολιτών στη δημοκρατία, στην ισονομία και στη δικαιοσύνη, ιδίως σε μια ιστορική καμπή σαν την παρούσα, όταν η οικονομική ένδεια φέρνει πικρία και αμφιβολίες, όταν διαπιστωμένα περνάμε κρίση αντιπροσώπευσης, όταν αναδύονται νέοι κοινωνικοί σχηματισμοί σημαδεμένοι από την επισφάλεια και από χαμηλές προσδοκίες».

Υπάρχει το επιχείρημα και νομικών εγνωσμένου κύρους που λένε ότι δεν αποτελεί ισχυρό στοιχείο η μαρτυρία σε καθεστώς προστασίας για την καταδίκη. Το συμμερίζεστε;

«Σε πρόσφατη υπόθεση μεγάλου εγκλήματος πολλοί μάρτυρες βρέθηκαν νεκροί πριν από τη δίκη. Η προστασία δημοσιότητας προσφέρεται στον μάρτυρα που κινδυνεύει. Είναι διεθνής πρακτική σε υποθέσεις μεγάλου εγκλήματος ή εθνικού συμφέροντος. Και είναι νόμος του δικού μας κράτους. Αλλωστε δεν νομίζω να υπάρχει καταδίκη στηριγμένη απλώς σε μια μαρτυρία».

Δεν θεωρείτε ότι παραβιάζεται το τεκμήριο της αθωότητας των πολιτικών προσώπων;

«Σεβόμαστε το τεκμήριο αθωότητας όλων, ας δεχθούμε όμως ότι δεν μπορούμε να προσάπτουμε τεκμήριο ενοχής στους μάρτυρες, τους εισαγγελείς, την κυβέρνηση».

Είναι πηγή του κακού το άρθρο 86 του Συντάγματος, που αφορά στην ευθύνη των υπουργών; Να αλλάξει;

«Το άρθρο 86 του Συντάγματος ασφαλώς χρειάζεται βελτιωτική αναθεώρηση, είναι παγκοίνως αποδεκτό. Είπαμε: δεν πρέπει να μένουν υποψίες για συγκάλυψη ή ακαταδίωκτο. Αλλά να αναθεωρήσουμε με σύνεση, ώστε να μην πάμε στο άλλο άκρο: κάθε δικομανής ή κακόβουλος να μηνύει τον πολιτικό για απιστία ή μια κυβέρνηση εκδικητικά να σύρει σε δίκες την προηγούμενη. Οι αιρετοί πρέπει να μπορούν να τολμούν, να αποφασίζουν, να κυβερνούν, να ασκούν τα καθήκοντα για τα οποία έχουν εκλεγεί. Αλλά και να τιμωρούνται εγκαίρως και παραδειγματικά αν απιστήσουν. Χρειάζεται ένα σύστημα αντιρροπιστικών μηχανισμών, που δεν θα καταπνίγει την πολιτική βούληση και την απόφαση, αλλά επίσης θα αποτρέπει ή θα πατάσσει την απιστία. Το αδίκημα της δωροληψίας, λ.χ.: Γιατί να παραγράφεται στον βραχύ ορίζοντα δύο συνόδων της Βουλής, που συχνά συμβαίνει να είναι πολύ σύντομες, διάρκειας ολίγων μηνών ή ενός-δύο ετών; Ιδού πεδίο σύγκλισης…».

Θεωρείτε ότι με το σκάνδαλο Novartis είναι μια ευκαιρία να εξουδετερώσετε πλήρως ένα σημαντικό τμήμα του παλαιού πολιτικού συστήματος, όπως το αποκαλείτε;

«Η μόνη ευκαιρία που βλέπω, ανεξαρτήτως αν αποδειχθεί ενοχή πολιτικών προσώπων, είναι να εξουδετερωθεί ένα σημαντικό τμήμα του βαθύρριζου συστήματος διαφθοράς και εξαγοράς συνειδήσεων. Ευκαιρία για εξορθολογισμό».

«Υπάρχει ένα σύστημα νομής της εξουσίας που είναι φθαρμένο, και εστιακά διεφθαρμένο. Και υπάρχει πικρή επίγευση από το παρελθόν. Απεκαλύφθησαν εξωγενώς σκάνδαλα όπως το σκάνδαλο Siemens και δεν αποδόθηκε δικαιοσύνη ολοκληρωμένα· οι μεγάλοι διαφθορείς διέφυγαν. Στην παρούσα ιστορική συγκυρία, μετά μακρά επώδυνη κρίση, είναι μονόδρομος να πληγούν οι μηχανισμοί διαφθοράς, να ενισχυθούν οι δομές διαφάνειας ή και να στηθούν νέες, να προχωρήσουμε, να βγούμε σε ξέφωτο».

Το λεγόμενο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς υπάρχει; Είναι ισχυρό ή θεωρείτε ότι έχει τρωθεί, όπως λέει η αντιπολίτευση;

«Υπάρχει. Αν δεν υπήρχε, οι μιντιακοί πολλαπλασιαστές θα είχαν πλημμυρίσει τη χώρα. Οι ισχυρισμοί της αντιπολίτευσης εξετάζονται υπό το φως της δικής της συμπεριφοράς και του δικού της παραδείγματος».

Η όξυνση της πόλωσης με φόντο τη Novartis περικλείει κινδύνους για την Αριστερά;

«Αλλο πράγμα η πόλωση και άλλο το σκάνδαλο Novartis. Τα σκάνδαλα δεν γεννούν πόλωση από μόνα τους. Πέραν τούτου: Οι αντιπαραθέσεις και οι συγκρούσεις είναι συστατικό στοιχείο της πολιτικής, παράγουν πολιτική. Οχι όμως η αλληλοεξόντωση, η εχθροπάθεια, ο εθνικός διχασμός, αυτά δηλητηριάζουν την πολιτική. Η τυφλή πόλωση δεν βοηθά κανέναν, πλην των δημεγερτών και των αρνητών της δημοκρατίας. Η Αριστερά, κυβερνώσα και κοινωνική, σε αυτή την ιστορική φάση, έχει επιπλέον καθήκον να εδραιώσει τη δημοκρατία και να της προσδώσει ισχύ και πειθώ, να ξαναδώσει στους πολίτες αυτοπεποίθηση και πίστη στη δημοκρατία. Οι πολίτες μάς παρακολουθούν άγρυπνα».