Αναζήτηση
«Σε θέλω, σε ποθώ, σ’ αγαπώ, σε λατρεύω, είσαι τα πάντα για μένα. Αρκεί να σ’ έχω κατακτήσει, να είσαι μόνο για μένα, να είσαι κτήμα μου, να σε εξουσιάζω. Αλλιώς, θα σε διαλύσω, θα σε καταστρέψω, θα σε συντρίψω». Είναι η φωνή του έρωτα σε ένα από τα αριστουργήματα του ρομαντικού θεάτρου, την «Πανθεσίλεια» του Χάινριχ φον Κλάιστ που ανεβαίνει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
«Πρόκειται για ένα έργο που δημιουργεί ερωτήματα και ανοίγει θέματα. Για μένα ήρθε σε μια στιγμή που είχα πολλή ανάγκη να ασχοληθώ με το ερώτημα της αγριότητας του έρωτα. Γιατί, δηλαδή, ο έρωτας φέρνει στην επιφάνεια το σκοτεινό μας κομμάτι, ώστε αντί να ενωθούμε με τον άλλον, προσπαθούμε να τον αφομοιώσουμε, να τον κάνουμε κτήμα μας», αναφέρει ο σκηνοθέτης Παντελής Δεντάκης.
Η παράσταση αφηγείται την ερωτική ιστορία που εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου. Η βασίλισσα των Αμαζόνων Πανθεσίλεια και ο αρχηγός των Ελλήνων Αχιλλέας, μπροστά στα τείχη της Τροίας, μετατρέπουν σταδιακά τις μάχες τους εναντίον των Τρώων σ’ ένα επικίνδυνο ερωτικό παιχνίδι. Στο τέλος οι δύο ερωτευμένοι, καταλήγουν τέρατα που το ένα πασχίζει να καταστρέψει το άλλο μέσα σε ένα όργιο αίματος. «Ο έρωτας έχει κάτι πολύ όμορφο, δημιουργικό, αναζωογονητικό, έχει στοιχείο γέννησης, καρποφορίας και αναγέννησης. Τις περισσότερες φορές καταλήγει στην καταστροφή των σχέσεων, στο θάνατό τους κι αυτό δυστυχώς γίνεται μέσα από μια τρομερή μάχη, φθορά, πολύ κόστος και πόνο», επισημαίνει ο σκηνοθέτης.
Μέσα σε κάθε κίνηση των πρωταγωνιστών Βίκυς Βολιώτη, Θάνου Τοκάκη, Αργύρη Ξάφη, Σύρμως Κεκέ, Αλκηστης Πουλοπούλου, Ηρώς Μπέζου, Κώστα Κορωναίου και Αινεία Τσαμάτη διαφαίνεται παράλληλα η διαφορετική ενέργεια απ’ την οποία «κινούνται» οι ήρωες. Η αέναη μάχη των δύο φύλων ζωντανεύει σ’ ένα θεατρικό πλαίσιο με ακραίες δόσεις πάθους. «Αυτό είναι το έργο. Η μάχη δύο κόσμων. Από τη μία είναι πατριαρχικός, από την άλλη αποκλειστικά γυναικείος. Είναι ένα έργο που μιλάει επίσης για την όμορφη και την άσχημη πλευρά του άνδρα και της γυναίκας. Ο Αχιλλέας και η Πανθεσίλεια εμφανίζουν δύο πρόσωπα. Εχουν αναπτυγμένες μέσα τους σχεδόν εξίσου και τις δύο πλευρές. Είναι δύο μορφές, άνδρας και γυναίκα μαζί».
ΟΙ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ. Τα δίπολα επεκτείνονται πέρα από τους πρωταγωνιστές, καθώς η αφήγηση περνάει απ’ το φως στο σκοτάδι, από την ηρεμία στην ένταση και από την ενότητα στον διαχωρισμό, εμπλέκοντας κάθε φορά διαφορετικά θεατρικά στοιχεία. «Πρόκειται για μια σύνθεση αφηγηματικού θεάτρου, κωμικής πρόζας που αγγίζει τα όρια της παρωδίας και σταδιακά οδηγείται στο πεδίο της αρχαίας τραγωδίας και του σπλάτερ. Σπλάτερ καταλήγει βέβαια με έναν τρόπο αρτιστίκ, θεατρικό και όχι κινηματογραφικό, πιο ποιητικό και όχι κυνικό».
Επί σκηνής, οι εξελίξεις πυροδοτούνται κάθε φορά από τις αλλαγές των συναισθημάτων των δύο πρωταγωνιστών. Η Πενθεσίλεια και ο Αχιλλέας τη μια στιγμή θέλουν να αγκαλιαστούν και την άλλη να κατασπαραχτούν. Αλλοτε είναι τραγικοί, άλλοτε κωμικοί. Οπως δηλαδή αντιδρούν όλοι οι ερωτευμένοι, εκτός θεάτρου. «Δεν έχει αλλάξει μέσα στο πέρασμα του χρόνου ο έρωτας. Αυτή είναι μια ερωτική ιστορία όπως του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας. Αλλάζουν οι εποχές, η πεζότητά τους, ο βαθμός σκληρότητάς τους. Ο πυρήνας των ερωτικών ιστοριών είναι ότι όλοι είναι δυνατόν να εκπέμπουμε στον έρωτα το πιο δυνατό φως και το πιο ακραίο σκοτάδι. Ολοι στον έρωτα είμαστε ικανοί να βγάζουμε τον πιο όμορφο, τρυφερό, γενναιόδωρο εαυτό μας και από την άλλη να βγάζουμε το πιο άγριο, μίζερο, κομπλεξικό, σκοτεινό μας κομμάτι. Αυτόν που συνήθως έχουμε ερωτευτεί ακραία, στο τέλος τον μισούμε. Απ’ τη μία θέλουμε να τον κατασπαράξουμε και από την άλλη να τον καταπιούμε από έρωτα και πολλές φορές ταυτόχρονα. Είναι κοντά η λατρεία και το μίσος» υπογραμμίζει ο σκηνοθέτης.
Στο τέλος της δημιουργικής διεργασίας δεν δίνονται εξηγήσεις για τη λειτουργία του έρωτα. Ο θεατής αντλεί τις δικές του απαντήσεις με βάση τα προσωπικά του ερεθίσματα. «Στην τέχνη δεν δίνονται απαντήσεις. Απλώς μοιραζόμαστε τα θέματα που μας απασχολούν και αυτό λειτουργεί ως ένα βαθμό καταπραϋντικά για όσους εμπλέκονται. Μέσα απ’ αυτό μπορείς να βρεις τις προσωπικές σου διεξόδους και να βρεις απαντήσεις. Προσωπικά, όταν ξεκινούσα την παράσταση, είχα ένα μεγάλο ερώτημα γιατί γίνεται αυτή η σφαγή για τον έρωτα. Τώρα νιώθω μια μεγάλη ηρεμία γιατί το έχω μοιραστεί μ’ έναν μεγάλο συγγραφέα και τους ηθοποιούς. Και ακόμα μεγαλύτερη που θα το μοιραστώ με το κοινό», καταλήγει ο Παντελής Δεντάκης.
