Σε ρυθμούς γλεντιού ζει η Βόρεια Ελλάδα το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς. Απόό Γενίτσαρους και Μπούλες στην Νάουσα, Φανούς στην Κοζάνη και Κουδουνοφόρους στο Σοχό Θεσσαλονίκης έως τη μεγαλειώδη παρέλαση της Ξάνθης και το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου. Η αυλαία πέφτει την Καθαρά Δευτέρα με το πέταγμα του χαρταετού και σαρακοστιανά εδέσματα.
“Βασίλισσα” του κεφιού η Ξάνθη
“Βασίλισσα” του καρναβαλιού παραμένει η Ξάνθη, η πόλη με τα “χίλια χρώματα” και με 53 χρόνια πετυχημένων διοργανώσεων. Περισσότεροι από 5.000 καρναβαλιστές και 80.000 επισκέπτες συμμετέχουν στο αποκριάτικο ξεφάντωμα, που κορυφώνεται την Κυριακή, στη 1 το μεσημέρι, με τη μεγάλη παρέλαση.
Ο τίτλος των φετινών γιορτών είναι “Καρναβάλι των Χρωμάτων”, καθώς δεκάδες άρματα, χιλιάδες καρναβαλιστές, μικροί και μεγάλοι, ξεχύνονται στους δρόμους της Ξάνθης σε ξέφρενους ρυθμούς, δημιουργώντας μια πανδαισία χρωμάτων, ήχων και γλεντιού.
Μετά την ολοκλήρωση της εντυπωσιακής παρέλασης ακολουθεί στις 6:30 το απόγευμα το “Κάψιμο του Τζάρου”, ένα ομοίωμα του βασιλιά Καρνάβαλου, που καίγεται σε μια μεγάλη φωτιά, δίπλα στον Κόσυνθο ποταμό.
Ένα φαντασμαγορικό υπερθέαμα σηματοδοτεί το τέλος του καρναβαλιού. Πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες, παρακολουθούν τη λήξη των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών κάτω από τη λάμψη ενός εντυπωσιακού σόου με πυροτεχνήματα.
Την Καθαρά Δευτέρα, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη δημοτική ενότητα Σταυρούπολης Ξάνθης. Κάτοικοι και πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής, περιμένουν να υποδεχθούν τους καρναβαλιστές της κυριακάτικης παρέλασης, άλλα και όσους θέλουν να περάσουν την ημέρα τους σε έναν τόπο με μοναδικά πολιτιστικά, λαογραφικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία, στην καρδιά ενός φυσικού παράδεισου της κοιλάδας του ποταμού Νέστου.
Στην Σταυρούπολη, στις 12 το μεσημέρι, αναβιώνει το έθιμο της Καμήλας. Οι κάτοικοι με τους επισκέπτες με τους επισκέπτες, μεταμφιεσμένοι και κάνοντας διάφορους ήχους θα συμμετάσχουν σε μια παρέλαση χρωμάτων και χαράς, με οδηγό ένα ομοίωμα καμήλας και έναν ενήλικο να παριστάνει τον καμηλιέρη Άραβα.
Το έθιμο της καμήλας αρχικά είχε παγανιστικό χαρακτήρα, τελούνταν και συμβόλιζε την δέηση των κατοίκων για τη γονιμότητα της γης, αφού η χρονική στιγμή συνέπιπτε με τον ερχομό της άνοιξης και την έναρξη των αγροτικών εργασιών. Αργότερα σε συνδυασμό με την Ορθόδοξη πίστη και θρησκεία που θέτει την ημέρα αυτή ως την Αρχή της Σαρακοστής, άλλαξε χαρακτήρα και συμβολίζει πια στο νου των κατοίκων το τέλος των εορτών του καρναβαλιού και την αρχή της νηστείας.
Στην κεντρική πλατεία Σταυρούπολης θα αναβιώσει επίσης το εθιμικό δρώμενο των Κορδελάτων της Νάξου. Οι Κορδελάτοι φορούν φουστανελά φτιαγμένη από “γύρο” (στρωσίδι κρεβατιού), άσπρο πουκάμισο και φέσι, όλα στολισμένα με χρωματιστές κορδέλες και άλλα στολίδια.
Στον ίδιο χώρο θα παρουσιαστεί το έθιμο του Μπέη.Ο Μπέης τούρκος αξιωματικός φοροεισπράκτορας με την γυναίκα του και έναν θίασο αποτελούμενο από τον Αράπη τον Καδή, δικαστή με τους τέσσερις ακολούθους τον κλητήρα, τον χωροφύλακα, τον γιατρό και άλλους, επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού.
Γενίτσαροι και Μπούλες στη Νάουσα
Το κέφι, οι αστεϊσμοί, τα πειράγματα, αλλά κυρίως οι μεταμφιέσεις κυριαρχούν στη Νάουσα. Οι μέρες χαρακτηρίζονται από αυθορμητισμό και ενθουσιασμό, ενώ η πόλη είναι ευρέως γνωστή για τους Γενίτσαρους και τις Μπούλες.
Ένα έθιμο, με βαθιές ρίζες, που στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας του ενσωμάτωσε στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων. Οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα.
Το ντύσιμο, το μάζεμα των μπουλουκιών, το προσκύνημα, οι χοροί και τα όργανα κρατούν εδώ και χρόνια τους ίδιους κανόνες. Το έθιμο ξεκινάει από τις 9 το πρωί της Κυριακής και ολοκληρώθηκε αργά το βράδυ με τον “Τελευταίο χορό”, όπου τα μπουλούκια χορεύουν πριν αποχωρήσουν.
Την Καθαρά Δευτέρα τα μπουλούκια κυκλοφορούν και πάλι στους δρόμους της Νάουσας, αλλά χωρίς το προσωπείο, ενώ σε αρκετές περιοχές του δήμου στήνεται γλέντι με παραδοσιακούς μεζέδες και άφθονο κρασί.
Άναμμα Φανών στην Κοζάνη
Στην Κοζάνη, αναβιώνει το έθιμο του “Φανού”, με φωτιές και υπαίθρια γλέντια να στήνονται σε κάθε γειτονιά της πόλης. Οι φανοί, οι μασκαράδες που περιφέρονται, οι λαϊκοί οργανοπαίχτες και οι μπάντες είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του τοπικού καρναβαλιού.
Σε κάθε γειτονιά ανάβουν οι φανοί, μεγάλες φωτιές γύρω από τις οποίες χορεύουν και τραγουδούν μικροί και μεγάλοι. Συμβολίζουν τον εξαγνισμό, τη λατρεία της φύσης που ανανεώνεται και ξαναγεννιέται, σηματοδοτώντας το καλωσόρισμα της άνοιξης και την έναρξη της καρποφορίας της γης.
Πριν το άναμμα των Φανών από τον δήμαρχο Κοζάνης, σε 14 διαφορετικά σημεία, προηγείται η παρέλαση των αρμάτων και των καρναβαλιστών την Κυριακή, 18 Φεβρουαρίου.
Στην Καστοριά την Κυριακή της Αποκριάς ανάβουν μεγάλες φωτιές “Οι Μπουμπούνες” στις πλατείες της πόλης. Μικροί και μεγάλοι ανάβουν φωτιές ενώ ορχήστρες με πνευστά και χάλκινα παίζουν τοπικούς σκοπούς
Κουδουνοφόροι στον Σοχό
Με ζουρνάδες και νταούλια εκτυλίσσεται το δρώμενο “Κουδουνοφόροι”, στον Σοχό του νομού Θεσσαλονίκης, με αποκορύφωμα το τριήμερο της Τυρινής και της Καθαράς Δευτέρας.
Ντυμένοι με στολές που φτιάχνονται από δέρματα ζώων και ζωσμένοι με κουδούνια, οι αθυρόστομοι κουδουνοφόροι καρναβαλιστές χορεύουν και τραγουδούν, συμπαρασύροντας τους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής.
Στην περιοχή του Σοχού την Κυριακή, 18 Φεβρουαρίου, πραγματοποιείται παρωδία γάμος και παραδοσιακοί χοροί, ενώ την Καθαρά Δευτέρα αναβιώνει το έθιμο της συγχώρεσης “Προσταβάνι”, όπου οι νεότεροι θα προσφέρουν ένα πορτοκάλι στους γεροντότερους, φιλώντας το χέρι τους και ζητώντας συγχώρεση.
Την Κυριακή της Αποκριάς, στις 4 το απόγευμα, στον Λαγκαδά θα πραγματοποιηθεί αποκριάτικη παρέλαση με τη συμμετοχή επαγγελματιών και πολιτιστικών συλλόγων του δήμου, ενώ την ίδια μέρα στον Ασκό θα αναβιώσει ο παραδοσιακός γάμος και θα ακολουθήσει παρέλαση αρμάτων.
Επίσης, την Κυριακή, στο χώρο του Συλλόγου Οσσαίων του δήμου Λαγκαδά θα αναβιώσει το “Προστάβανι” (έθιμο συγχώρεσης) και το άναμμα της “Σίρνιτσας” (κλαδαριά από πουρνάρια), ενώ στην πλατεία του Αδάμ θα αναβιώσει το έθιμο του Σταυρού.
Το έθιμο της Λάμκας στη Νάουσα
Εκατόν είκοσι τυμπανιστές και 90 μαζορέτες ανοίγουν σήμερα, Σάββατο, την μεγάλη παρέλαση αρμάτων και χιλιάδων καρναβαλιστών στην πόλη της Νάουσας.
Την Κυριακή της Αποκριάς, στις 6 το απόγευμα, στο γήπεδο θα αναβιώσει το έθιμο της Λάμκας (Η συγχώρευση με ένα αυγό), ενώ στις 8 το βράδυ ακολουθεί το κάψιμο του Βασιλιά Καρνάβαλου με υπερθέαμα από πυροτεχνήματα.
Για την Καθαρά Δευτέρα στο Πάρκο Μ.Καταρρακτών θα μοιραστούν φασολάδα, λαγάνα και νηστίσιμα εδέσματα από την Ομάδα Μαγείρων του ΙΕΚ Έδεσσας και την Λέσχη Αρχιμαγείρων Β.Ελλάδας, ενώ έχει προγραμματιστεί πέταγμα χαρταετού σε πολλά χωριά και οικισμούς της Εδεσσας.
Αποκριά στη Χαλκιδική
Στον Πολύγυρο της Χαλκιδικής την Κυριακή, στις 2 το μεσημέρι, θα πραγματοποιηθεί η παρέλαση των καρναβαλιστών, επί της οδού Πολυτεχνείου. Το γλέντι θα συνεχιστεί σε λάτιν ρυθμούς στο δημαρχείο και με παραδοσιακούς στην πλατεία των Εξι Βρύσεων.
Απο τις 11 το πρωί της Κυριακής θα σερβίρονται δωρεάν στους επισκέπτες λουκάνικο, ελιές, παραδοσιακός χαλβάς και κρασί.
Για την Καθαρά Δευτέρα προγραμματίζονται παραδοσιακά γλέντια, πέταγμα χαρταετού, λαγάνες και νηστίσιμοι μεζέδες σε αρκετά σημεία του δήμου Πολυγύρου.
Γλέντι στην Κατερίνη
Σε ξέφρενους ρυθμούς γιορτάζει το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς και η πόλη της Κατερίνης. Για την Κυριακή έχει προγραμματιστεί στις 11:30 το πρωί αποκριάτικο πάρκο με χορό και μουσική, ενώ το βράδυ θα αναβιώσει στην Πλατεία Δημοκρατίας το έθιμο “Το Κάψιμο του Φανού”.
Η Καθαρά Δευτέρα θα γιορταστεί από το πρωί στην Παραλία Κατερίνης με τα παραδοσιακά κούλουμα.
Καρναβάλι σε Κρύα Βρύση και Σκύδρα Πέλλας
Με το 1ο Κυνήγι Χαμένου Θησαυρού ανοίγει η αυλαία του τριήμερου στην Κρύα Βρύση, Πέλλας. Την Κυριακή έχει προγραμματιστεί στις 4 το απόγευμα η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση, ενώ η διασκέδαση θα συνεχιστεί με το κάψιμο του Καρνάβαλου στην Κεντρική Πλατεία και με τα χάλκινα της Γουμένισσας.
Επίσης, την Κυριακή της Αποκριάς, στις 4 το απόγευμα, θα ξεκινήσει η μεγάλη καρναβαλική παρέλαση, με τη συμμετοχή πολλών ομάδων και αρμάτων καρναβαλιστών, μπροστά από το δημαρχείο της Σκύδρας, στην Πέλλα. Θα ακολουθήσει το κάψιμο του Καρνάβαλου και ένα υπερθέαμα χρωμάτων και βεγγαλικών.
Για την Καθαρά Δευτέρα προγραμματίζονται Κούλουμα με σαρακοστιανά εδέσματα, ορχήστρα, μουσική, τραγούδια στην πλατεία Δημοκρατίας και σε όλες τις Τοπικές Κοινότητες του δήμου Σκύδρας.
Παραδοσιακά Κούλουμα στη Θεσσαλονίκη
Καιρού… επιτρέποντος, την Καθαρά Δευτέρα, ο κόσμος που θα παραμείνει στη Θεσσαλονίκη για να γιορτάσει τα Κούλουμα έχει αρκετές επιλογές, αφού οι περισσότερες δημοτικές κοινότητες έχουν οργανώσει εκδηλώσεις.
Στον Κέδρινο Λόφο, το χορευτικό σχήμα του Λαογραφικού Πολιτιστικού Συλλόγου “Οι φίλοι της παράδοσης” θα ντύσουν μουσικά το γιορτινό κλίμα. Από τις 11 το πρωί θα διανεμηθούν χαρταετοί και παραδοσιακά εδέσματα στους παρευρισκόμενους.
Γιορτινό θα είναι το κλίμα και στην Τούμπα, όπου από τις 11 το πρωί στον αύλειο χώρο του Πολιτιστικού Κέντρο Τούμπας του πολιτιστικού κέντρου (Γρ.Λαμπράκη και Κλεάνθους) διοργανώνεται εκδήλωση με πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα και νηστίσιμα εδέσματα. Θα συμμετέχουν χορευτικά συγκροτήματα που θα παρουσιάσουν παραδοσιακούς χορούς από τη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, την Κρήτη και τον Πόντο.
Στο Άλσος της Νέας Ελβετίας, η γιορτή θα αρχίσει στις 11 το πρωί και περιλαμβάνει παραδοσιακά εδέσματα, μουσική και χορό για μικρούς και μεγάλους, ενώ θα μοιραστούν και χαρταετοί.
Στην Τριανδρία, διοργανώνονται τα “Κούλουμα 2018” στις 11 το πρωί και θα περιλαμβάνουν διάθεση παραδοσιακών εδεσμάτων και μουσική. Στα παιδιά θα μοιραστούν χαρταετοί, ενώ στην εκδήλωση θα συμμετέχει η Εθελοντική Χορευτική Ομάδα Τριανδρίας. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο πάρκο Μέσα Γειτονιάς Κύπρου, ενώ σε περίπτωση βροχής θα γίνει στο παλιό 1ο Δημοτικό Σχολείο.
Στην Καλαμαριά, το γλέντι της Καθαρά Δευτέρας θα στηθεί στην πλαζ Αρετσούς, εκεί όπου μικροί και μεγάλοι μπορούν να επιδοθούν στο πέταγμα των πολύχρωμων χαρταετών. Σαρακοστιανά εδέσματα, κρασί και λαγάνες θα απλωθούν από τις 11 το πρωί στο υπαίθριο τραπέζι και θα έχουν την ευκαιρία να γευτούν, όλοι όσοι βρεθούν εκείνη τη μέρα στην Καλαμαριά, ενώ ο χώρος θα “πλημμυρίσει” με παραδοσιακή μουσική.
Καθαρά Δευτέρα με απελευθέρωση πουλιών στον δήμο Δέλτα
Από τις 11 το πρωί στο στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών Άγριων Ζώων, η “Δράση για την Άγρια Ζωή” υπό την αιγίδα του Δήμου Δέλτα διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο “Καθαρή Δευτέρα στη Δράση”. Η εκδήλωση είναι ένα κάλεσμα στον κόσμο να γιορτάσει εκεί με φασολάδα, λαγάνα και πέταγμα χαρταετού. Κορυφαία στιγμή θα αποτελέσει η απελευθέρωση πουλιών που ολοκλήρωσαν την αποθεραπεία τους στο Σταθμό.
Λίγο νωρίτερα, στις 10:30 το πρωί στον αύλειο χώρο του Παλαιού Δημοτικού Σχολείου Σίνδου, σε συνεργασία με τη Δημοτική Κοινότητα και το Λαογραφικό Σύλλογο Σίνδου “Ο Ρόδακας” θα γιορταστούν τα Κούλουμα με τη συμμετοχή χορευτικών ομάδων και αναπαράσταση εθίμων.
