Οσοι αισιοδοξούσαν για αλλαγή πορείας δεν ήταν πολλοί. Η Αγκυρα, ωστόσο, δεν επιλέγει καν τον δρόμο της αυτοσυγκράτησης και τεντώνει το σκοινί απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο. Επεκτείνει παρανόμως τις στρατιωτικές της ασκήσεις στα νότια της νήσου, επιχειρώντας να ανακόψει το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα επιμένει να αναδεικνύει γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι την ώρα που η Τουρκία ανανέωνε την παράτυπη NAVTEX στη θαλάσσια περιοχή του Τεμαχίου 3 της κυπριακής ΑΟΖ, εμπόδιζε με σμήνος πολεμικών αεροσκαφών την απογείωση ενός Σινούκ (που μετέφερε τον υπουργό Ναυτιλίας Παναγιώτη Κουρουμπλή) από το ακριτικό Καστελλόριζο, ενώ συνέχιζε τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου με σκληρές αερομαχίες (σε μικρό ύψος) με τα ελληνικά μαχητικά. Τα τουρκικά αεροσκάφη καλούσαν το Σινούκ να απομακρυνθεί από την περιοχή διότι, όπως έλεγαν, πετά σε… τουρκικό εναέριο χώρο.

Ωστόσο, η πλέον ίσως προκλητική κίνηση που έκανε η Αγκυρα εναντίον ενός κράτους – μέλους του ΟΗΕ και του σκληρού πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι η ανανέωση της παράτυπης NAVTEX στη θαλάσσια περιοχή του Τεμαχίου 3, επιχειρώντας να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου αλλά και να συνδέσει το Ενεργειακό με τη συνολική λύση του Κυπριακού.

Μια κίνηση που σήμανε συναγερμό τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αθήνα, με τον (επανεκλεγέντα προσφάτως) πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη να τηλεφωνεί εσπευσμένως στον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, να συγκαλεί σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο (με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας καθώς και του αρχηγού της ΕΥΠ), ενώ σήμερα συγκαλεί εκτάκτως το Συμβούλιο Αρχηγών αντί των χωριστών συναντήσεων με τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Στην Αθήνα ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επικοινωνούσε με την Ανγκελα Μέρκελ καταγγέλλοντας (μεταξύ άλλων) την τουρκική επιθετικότητα, θέμα το οποίο θα φέρει και στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής την προσεχή Παρασκευή.

Τι θα κάνουν οι Ιταλοί; Η νέα τουρκική NAVTEX έχει ισχύ έως τις 10 Μαρτίου. Πλέον εκείνο που απομένει είναι πώς θα αντιδράσει η Εni, η οποία υπενθυμίζεται πως στις 8 Μαρτίου έχει προγραμματισμένη γεώτρηση στο Μαρόκο. Στην πραγματικότητα, το γεωτρύπανο «Saipem 12000» έχει επανενεργοποιήσει τα συστήματα πλήρους σταθεροποίησής του, οπότε και σταμάτησε την πορεία του προς τον στόχο «Σουπιά». Παραμένει στην περιοχή, αλλά βρίσκεται σε ετοιμότητα να αποχωρήσει. Η νέα NAVTEX από πλευράς Τουρκίας ουσιαστικά τερματίζει τη γεώτρηση στο Οικόπεδο 3 της κυπριακής ΑΟΖ. Οι Τούρκοι θεωρούν ότι δεν μπορεί άμεσα το τρυπάνι της Εni να προχωρήσει σε γεώτρηση και ως εκ τούτου θα πρέπει να επαναπρογραμματιστεί. Ετσι, έπειτα από δέκα μέρες αποκλεισμού του γεωτρύπανου της Εni από τον στόχο «Σουπιά» στο Οικόπεδο 3, λίγα απομένουν να διευκρινιστούν για τις προθέσεις της Τουρκίας.

Με την ανανέωση της NAVTEX η Αγκυρα στέλνει το μήνυμα ότι ουσιαστικά η συζήτηση στο Κυπριακό τερματίζεται, ενώ ταυτόχρονα τερματίζεται και το γεωτρητικό πρόγραμμα της Κύπρου. Ετσι ή αλλιώς, η κίνηση αυτή της Τουρκίας, σε συνδυασμό με τις σχεδόν ανύπαρκτες διεθνείς αντιδράσεις, στέλνει μια σειρά από μηνύματα: η Κυπριακή Δημοκρατία, ως γνωστόν, δεν διαθέτει τα μέσα να προστατεύσει την κυπριακή ΑΟΖ ούτε να εγγυηθεί την απαραίτητη ασφάλεια στις εταιρείες γεωτρήσεων που επιχειρούν εκεί.

Γιατί μπήκαν στο «στόχαστρο». Την πρωτοβουλία των κινήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ δεν έχουν πλέον οι εταιρείες – κολοσσοί (το παραδέχτηκε αυτό την Παρασκευή δημόσια ο CEO της Eni Κλάουντιο Ντεσκάλτσι), αλλά την ευθύνη της ασφάλειας των γεωτρήσεων φέρει η Κυπριακή Δημοκρατία. Η ιταλική Εni, εξάλλου, επελέγη από την Τουρκία ως στόχος για δύο λόγους:

n Πρώτον, η Ιταλία δεν είναι υπερδύναμη, έχει αναλάβει γεωτρήσεις στα περισσότερα οικόπεδα (6) της κυπριακής ΑΟΖ. Οπότε η Eni, λόγω μικρού γεωπολιτικού εκτοπίσματος της Ιταλίας αλλά και απώλειας χρόνου και χρήματος, είναι αμφίβολο κατά πόσο θα επιχειρήσει να κινηθεί ξανά στην κυπριακή ΑΟΖ χωρίς να έχει εκ των προτέρων τη συγκατάθεση της Τουρκίας.

n Δεύτερον, εκ των πραγμάτων, ο ενεργειακός σχεδιασμός της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν «συνεχίζεται απρόσκοπτα, παρά τις φωνασκίες της Τουρκίας». Με βάση το τετελεσμένο στο Oικόπεδο 3, η πορεία λύσης του Κυπριακού και το πρόγραμμα γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ πλέον συμβαδίζουν.

Πώς μπορεί να αντιδράσει η Κύπρος. Παρά το παρατεταμένο πάγωμα που επακολούθησε τη NAVTEX, οι πρώτες αντιδράσεις από τα κόμματα, κυρίως του ενδιάμεσου χώρου, παραπέμπουν στις γνωστές στερεότυπες τακτικές. Προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας, διαβήματα στις Βρυξέλλες, λήψη νομικών μέτρων κατά της Τουρκίας, ενώ τις επόμενες μέρες αναμένεται να ανασύρουμε από το οπλοστάσιό μας και τα βέτο που παραπέμπουν σε παρεμπόδιση της ήδη παγωμένης ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στην ΕΕ. Τέλος, δεν λείπουν και αυτοί που υποστηρίζουν ότι το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου θα συνεχιστεί, αφού εντός των επόμενων μηνών κατέρχεται στο Τεμάχιο 10 η αμερικανική EXXON με την πλατφόρμα της να συνοδεύεται από τον 6ο Αμερικανικό Στόλο.

Η κυβέρνηση, μάλλον αναλογιζόμενη τα δεδομένα επί της θαλάσσης, έσπευσε ορθά να ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι δυνατόν να αποδεχθεί επανεκκίνηση του διαλόγου στο Κυπριακό υπό καθεστώς εκβιασμού.

Εν κατακλείδι, φαίνεται αυτή τη στιγμή ότι η πρωτοβουλία των κινήσεων ανήκει στην Τουρκία.

Τελευταία Νέα