«Είναι δύσκολο να συγκρίνεις μια σειρά από δέκα τραγούδια που ακούς για πρώτη φορά με ό,τι ήδη ξέρεις, με ό,τι έχει κυλήσει μέσα στις φλέβες σου. Είναι σαν καρμανιόλα. Ο χρόνος μένει να δείξει τι και πώς. Ολα τα τραγούδια, ακόμα και η “Αχάριστη” του Τσιτσάνη, είχαν την πρώτη τους φορά. Κάποιοι το άκουσαν, κάποιοι το κατάλαβαν και κάποιοι είπαν “έλα μωρέ, τι είναι αυτό”. Μετά βρήκε τον δρόμο του». Ο Γιώργος Νταλάρας γνωρίζει από πρώτο χέρι τη διαδικασία της πρώτης ακρόασης ενός δίσκου: ποια τραγούδια αντέχουν στο χρόνο, ποια ξεκινούν δυναμικά και ποια αναδεικνύονται σε μεταγενέστερη εποχή. Με τον τρόπο του έβγαλε και εμάς, τους εκπροσώπους του Τύπου, από την αμήχανη θέση της κριτικής μετά την πρώτη ακρόαση χθες στο στούντιο Odeon των δέκα τραγουδιών που συναποτελούν το δίσκο «Ερωτας ή τίποτα» σε σύνθεση Γιώργου Καζαντζή και στίχους Μάνου Ελευθερίου, Ελένης Φωτάκη, Γιώργου Ανδρέου, Ιωάννη Πανουτσόπουλου και Ναντίνας Κυριαζή.

ΜΕ ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ. Ο δίσκος φιλοξενεί στο εξώφυλλο το έργο του νεαρού ζωγράφου Αγγελου Παπαδόπουλου. Και ο «μαραθωνοδρόμος» του ελληνικού τραγουδιού, ερμηνευτής εννέα τραγουδιών –το «Ενα γράμμα» ερμηνεύει η Φωτεινή Βελεσιώτου –επιμένει ότι πρόκειται για ένα άλμπουμ με ζωγραφιές, ξεκαθαρίζοντας ότι το τραγούδι είναι μια μεγάλη και δύσκολη υπόθεση και δεν γίνεται από έναν άνθρωπο. «Είναι συλλογική προσπάθεια. Εχει την ποίηση, τη σύνθεση και την ερμηνεία. Για να το κάνουμε προσιτό στον κόσμο χρειαζόμαστε απλώς τον τραγουδιστή».

Εχοντας ζήσει την εποχή της παντοκρατορίας των ερμηνευτών, γιατί τοποθετεί εαυτόν στην τρίτη σειρά; «Κάποιες στιγμές δίνουμε περισσότερη βάση στον εκτελεστή. Αλλά ξεχνάμε ότι αυτό το έχει γράψει κάποιος άλλος. Οι τραγουδιστές δεν σέβονται πολλές φορές τους δημιουργούς. Πολλές φορές για την αμετροέπεια των τραγουδιστών φταίμε εμείς οι ακροατές. Είμαι κι εγώ κοινό. Το παραπήραν απάνω τους οι τραγουδιστές. Δεν είναι τόσο σημαντικοί όσο οι συνθέτες και οι ποιητές. Και πρέπει να τους ξαναθυμηθούμε». Τον δύσκολο αυτό ρόλο, εξηγεί, πρέπει να τον αναλάβουν οι οικείοι τους, όπως ένας συνάδελφός τους. «Μόνον έτσι μπορεί και να το καταλάβει και να διορθώσει τη στάση του απέναντι στα πράγματα. Αν δεν είναι τέρας μέσα του. Ο καπιταλισμός έχει αυτά τα περίεργα πράγματα. Δεν υποχωρήσαμε μόνο εμείς οι τραγουδιστές. Υποχώρησαν και οι πολιτικοί. Εχουμε πολλά κτήνη και τέρατα μέσα στο χώρο της πολιτικής. Αλλά ας γυρίσουμε στο τραγούδι. Γεννιούνται οι άνθρωποι και έχουν μια σωστή φωνή: δηλαδή ισορροπία. Για να τραγουδήσεις πρέπει να υποστηρίζεις τι σημαίνει να είσαι τραγουδιστής».

Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ. Απ’ την πλευρά του, ο Γιώργος Καζαντζής θύμισε τη γνωριμία του με τον Γιώργο Νταλάρα και την πορεία του άλμπουμ. «Μας “γνώρισε” με τον βιολογικό του θάνατο ο Σταύρος Κουγιουμτζής, με τον οποίο είχα μια συνεργασία καλλιτεχνική και ανθρώπινη. Μου μιλούσε πάντα για τον Γιώργο. Στην κηδεία του Σταύρου γνωριστήκαμε και ανταλλάξαμε υπόσχεση συνεργασίας. Εγώ δεν το πολυπίστεψα διότι είμαι ένας πληβείος δημιουργός της επαρχίας και έλεγα ότι θα το ξεχάσει. Κάθε φορά που τον έβλεπα μου έλεγε: “Γιωργάκη, δεν ήρθε ακόμη η ώρα”. Κάποια στιγμή πριν από δυόμισι χρόνια, μου είπε “Αντε ξεκινάμε”. Να μην τα πολυλογούμε: αυτό που ακούσατε δεν είναι μια βεβιασμένη ενέργεια. Διαλέξαμε τραγούδια και μπήκαμε στο στούντιό μου στη Θεσσαλονίκη, με ηχολήπτη το Χρήστο Μέγα. Εκεί γράφτηκε ο δίσκος, ζωντανά εκτός από τα τραγουδίσματα. Το ρεμίξ και το μάστερινγκ το κάναμε εδώ (σ.σ. στο Odeon). Ο Γιώργος μπήκε με απίστευτο μεράκι μέσα στο στούντιο και τραγούδησε ως έφηβος. Τον γνώρισα και ως άνθρωπο και άγγιξε την ψυχή μου. Αυτό είναι το δικό μου δώρο».

Τελευταία Νέα