Για τον Βενιζέλο δεν είχαμε καμιά αμφιβολία: με έναν συνδυασμό ορθού λόγου, ρητορικής αρτιότητας και στοχευμένης ειρωνείας, θα έκανε το κατηγορητήριο κομμάτια. Για τον Στουρνάρα το περιμέναμε: όσο απαξιωτικά είχε αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις της Ζωής, τόσο σοβαρά και υπεύθυνα θα αντιμετώπιζε τις κατηγορίες των κουκουλοφόρων. Η ομιλία του Πικραμμένου όμως ήταν απροσδόκητα φορτισμένη. Και γι’ αυτό το σοκ ήταν μεγαλύτερο.
Τι είναι αυτό που έκανε την τοποθέτηση του πρώην υπηρεσιακού πρωθυπουργού να ξεχωρίσει και ουσιαστικά να σημαδέψει τη μαραθώνια προχθεσινή συνεδρίαση; Πρώτα απ’ όλα, το γεγονός ότι ήταν ανθρώπινη και όχι ξύλινη. Σημασία δεν έχει ότι τον άνθρωπο τον πήρε το παράπονο κι έσπασε. Δεν ζήτησε επιείκεια ο Πικραμμένος. Ούτε κατανόηση. Ζήτησε σεβασμό. Ενα είδος δηλαδή εν ανεπαρκεία.
Το δεύτερο στοιχείο ήταν η τρανταχτή αντίθεση ανάμεσα στη δική του ειλικρίνεια και τον κυνισμό των αντιπάλων του. Οι κατήγοροι του ΣΥΡΙΖΑ νόμιζαν ότι αν διακήρυσσαν με μια υποκριτική γενναιοδωρία πως οι «δέκα» δεν ήταν κατηγορούμενοι αλλά «εμπλεκόμενοι», και στη συνέχεια «αναφερόμενοι», θα απαλλάσσονταν από κάθε ευθύνη. Αλλά έπεσαν μπροστά σε έναν 73χρονο χωρίς επαγγελματική σχέση με την πολιτική, που τους έβαλε στη θέση τους παραδίδοντας ένα μάθημα αξιοπρέπειας.
Η σύγκριση είναι συντριπτική. Εκείνος παρέλαβε μια χώρα με τεταμένες σχέσεις με τους δανειστές, καθημερινές αναλήψεις από τα ΑΤΜ και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, και την οδήγησε σε ομαλές εκλογές. Εκείνοι παρέλαβαν μια χώρα που είχε μπει σε τροχιά ανάπτυξης και κόντεψαν να τη διαλύσουν με τις δημαγωγίες του Τσίπρα, τους ψευτοπαλικαρισμούς του Καμμένου και τους πανάκριβους τυχοδιωκτισμούς του Βαρουφάκη. Εκείνος έχτισε. Εκείνοι γκρέμισαν. Και τώρα εκδικούνται.
Ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν νίκησε μόνο τους ανώνυμους μάρτυρες και εκείνους που τους χρησιμοποιούν για μικροκομματικά οφέλη. Νίκησε το θράσος, την έπαρση και την αλαζονεία. Νίκησε ένα ολόκληρο σύστημα άσκησης της εξουσίας. Ακόμη και ο κατ’ επάγγελμα Υβριστής υποχρεώθηκε σε άτακτη υποχώρηση. Υπό άλλες συνθήκες, ο Πολάκης θα αναρτούσε σήμερα στο twitter μαντινάδες. Αλλά μετά την κατακραυγή που προκάλεσε το γέλιο του, αναγκάστηκε να διευκρινίσει ότι δεν ήταν ειρωνικό, αλλά πικρό. Τον παρεξηγήσαμε, λέει. Τους καρκινοπαθείς σκεφτόταν. Γι’ αυτό έλεγε πως «σε λίγο θα τα μάθετε όλα».
Κάποιοι περίμεναν ότι την τελευταία στιγμή ο Πρωθυπουργός θα προσπαθούσε να διχάσει τους αντιπάλους του, δίνοντας «χάρη» σε ορισμένους από αυτούς. Ομως το τέχνασμα αυτό το απέκρουσαν πρώτοι οι ίδιοι. «Να φτάσει μέχρι το τέλος αυτή η υπόθεση, να λάμψει η αλήθεια και να παραδοθώ άσπιλος στην κοινωνία», είπε ο Πικραμμένος κλείνοντας την ομιλία του. Μπορεί να έχασε την ψυχραιμία του, αλλά έδειξε μια απαράμιλλη γενναιότητα. Αλλο ένα είδος εν ανεπαρκεία.