Με καθυστέρηση τριών ετών, την επόμενη Παρασκευή θα πληρωθούν οι πρώτες ψαλιδισμένες επικουρικές συντάξεις. Πρόκειται για περίπου 1.000 συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων του πρώην ΤΕΑΔΥ και ειδικότερα υπαλλήλων των υπουργείων Οικονομικών και Παιδείας, καθώς και εργαζομένων σε νοσοκομεία.

Σημειώνεται ότι η χορήγηση νέων επικουρικών συντάξεων έχει παγώσει για τρία χρόνια, από το 2015, με αποτέλεσμα σήμερα να εκκρεμούν συνολικά 110.000 αιτήσεις. Οι νέες συντάξεις θα είναι μειωμένες μεσοσταθμικά κατά 22% λόγω των μέτρων που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση. Οι μειώσεις θα συνεχιστούν το 2019 με την περικοπή έως 18% των προσωπικών διαφορών που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου, με αποτέλεσμα να υπάρξουν συντάξεις ακόμα και… 30 ευρώ! Τις μεγαλύτερες μειώσεις στις επικουρικές τους θα υποστούν τραπεζοϋπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, πρώην εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ πλην ΔΕΗ, υψηλόμισθοι μισθωτοί που ήταν ασφαλισμένοι στο πρώην ΙΚΑ, ναυτιλιακοί – τουριστικοί πράκτορες κ.ά. Η μέση επικουρική σύνταξη για όσους έχουν καταθέσει αιτήσεις συνταξιοδότησης από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και μετά υπολογίζεται σε 160 – 170 ευρώ.

Εγκλωβισμένες

Επισημαίνεται ότι σε μόνιμο μηχανισμό περικοπών είναι εγκλωβισμένες οι επικουρικές συντάξεις με ορατό τον κίνδυνο και νέων μειώσεων όχι μόνο εντός του 2018, αλλά και τα επόμενα χρόνια, πέραν αυτών που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Πρόκειται για έναν μόνιμο κόφτη που απειλεί τις επικουρικές και τέθηκε σε ισχύ με τον ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και προβλέπει ότι το ύψος των συντάξεων που θα καταβάλλει το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) θα υπολογίζεται με ρήτρες ηλικίας, θνησιμότητας και ελλειμμάτων. Αυτό οδηγεί σε διαρκείς μειώσεις των καταβαλλόμενων ποσών τα επόμενα χρόνια όπως εκτιμούν ειδικοί αναλυτές του ασφαλιστικού συστήματος. Ενδεικτικές είναι οι εκτιμήσεις μελέτης του ομότιμου καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Σάββα Ρομπόλη σύμφωνα με τις οποίες το μέσο ύψος των επικουρικών συντάξεων θα μειωθεί ακόμη και κάτω από τα 100 ευρώ την επόμενη δεκαετία, διευρύνοντας έτσι τις δραματικές περικοπές που έχουν υποστεί τα τελευταία χρόνια. Στη μελέτη Σάββα Ρομπόλη και του αναλογιστή, υποψήφιου διδάκτορα Βασίλη Μπέτση για το μέλλον των επικουρικών στη χώρα μας θεωρείται ότι το πλέον πιθανό σενάριο με βάση το αναμενόμενο baby booming την περίοδο 2023-2029 και τη γήρανση του πληθυσμού, σε συνδυασμό με το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης βάσει του οποίου λειτουργεί από το 2016 και στη χώρα μας η επικουρική ασφάλιση, θα διαμορφώσει τη μέση επικουρική σύνταξη την επόμενη 10ετία ακόμη και κάτω από τα 100 ευρώ μεικτά.

Πώς επηρεάζονται

Ειδικότερα οι νέες επικουρικές θα εξαρτώνται άμεσα από την οικονομική ύφεση, την ανάπτυξη, την ανεργία, τους μισθούς και τη γήρανση του πληθυσμού. Ο νόμος 4387/2016 προβλέπει ότι από 1/1/2015 η επικουρική λειτουργεί με το σύστημα καθορισμένων εισφορών νοητής κεφαλαιοποίησης (NDC – ατομικοί λογαριασμοί). Αυτό σημαίνει ότι οι εισφορές κάθε ασφαλισμένου αθροίζονται σε έναν νοητό λογαριασμό και τοκίζονται με ένα επιτόκιο, του οποίου η τιμή καθορίζεται με βάση την πορεία της οικονομίας και όχι από κάποια επενδυτική απόδοση. Ετσι, σε περιόδους υφέσεων ο τοκισμός μπορεί να είναι ακόμη και μηδενικός. Το συσσωρευμένο ποσό του νοητού λογαριασμού διαιρείται με έναν συντελεστή ο οποίος λαμβάνει υπόψη το προσδόκιμο ζωής (ράντα ζωής). Η τιμή αυτού του συντελεστή μειώνεται όσο η ηλικία αυξάνεται: δηλαδή, δύο ασφαλισμένοι που έχουν καταβάλει τις ίδιες εισφορές αλλά έχουν διαφορετική ηλικία κατά τη συνταξιοδότηση θα λάβουν και διαφορετικό ποσό σύνταξης.

Για τους ασφαλισμένους που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από 15/5/2016 και μετά το ποσό της επικουρικής υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη δύο μέρη. Το πρώτο λαμβάνει υπόψη τον χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 31/12/2014 και το δεύτερο μέρος τον χρόνο ασφάλισης από 1/1/2015 και μετά. Στο πρώτο εφαρμόζεται νέος συντελεστής αναπλήρωσης, ο οποίος καθορίστηκε στο 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης. Ο συντελεστής είναι μειωμένος κατά 21,25% σε σχέση με αυτόν που ίσχυε πριν από την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 (0,57% για κάθε έτος ασφάλισης στους μισθωτούς). Επίσης, οι συντάξιμες αποδοχές επανυπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη τον μέσο όρο μισθών από το 2002 και μετά, αναπροσαρμοσμένες με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Παράλληλα, το δεύτερο μέρος της επικουρικής σύνταξης υπολογίζεται σύμφωνα με το σύστημα NDC –ατομικοί λογαριασμοί και συντελεστές (ράντες) της υπουργικής απόφασης που δημοσιεύτηκαν στις 20/11/2017.

Πληρώνουν

Στο μεταξύ από τις 27 Φεβρουαρίου μέχρι τις 2 Μαρτίου αναμένεται να καταβληθούν στους συνταξιούχους οι συντάξεις Μαρτίου 2018. Ειδικότερα:

– Το Δημόσιο και το ΙΚΑ στις 27 Φεβρουαρίου, ημέρα Τρίτη.

– Ο ΟΑΕΕ την 1η Μαρτίου, ημέρα Πέμπτη ενώ την ίδια ημέρα ο ΟΓΑ θα πιστώσει τις συντάξεις στους δικαιούχους συνταξιούχους του Ταμείου.

– Το ΝΑΤ και ΚΕΑΝ στις 27 Φεβρουαρίου ημέρα Τρίτη ενώ στις 2 Μαρτίου ημέρα Παρασκευή το ΕΤΕΑΕΠ θα καταβάλλει τις επικουρικές συντάξεις.

– Τα υπόλοιπα Ταμεία του υπουργείου Εργασίας θα καταβάλουν τις συντάξεις στις 27 Φεβρουαρίου.