Ο εξωδικαστικός μηχανισμός αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση της μνημονικής περιόδου όσον αφορά το θέμα της ρύθμισης του ιδιωτικού χρέους, το οποίο αγγίζει σε ύψος το δημόσιο χρέος, δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φώτης Κουρμούσης, ο οποίος μάλιστα προαναγγέλλει ότι στόχος είναι η επέκταση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας το επόμενο διάστημα ώστε να καλύψει επιχειρήσεις με χρέη και κάτω των 20.000 ευρώ. Στο τραπέζι των συζητήσεων, όπως ο ίδιος αναφέρει, βρίσκεται επίσης η αύξηση του ορίου οφειλών των 50.000 ευρώ (προς την Εφορία και τον ΕΦΚΑ) για την υπαγωγή των επαγγελματιών στη ρύθμιση των 120 δόσεων. Πρόκειται για αίτημα όλων των οργανώσεων των επαγγελματιών, το οποίο, εφόσον εγκριθεί από τους δανειστές και σε συνδυασμό με την επέκταση του εξωδικαστικού συμβιβασμού για οφειλές ακόμη και κάτω των 20.000 ευρώ, καλύπτει όλο το φάσμα των οφειλετών.

Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ώστε να μπορεί να προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα να μπαίνει και να ρυθμίζει τις οφειλές του, απ’ όπου και αν αυτές προέρχονται, χωρίς τις δεσμεύσεις που υπάρχουν σήμερα.

Σύμφωνα με τον Φώτη Κουρμούση, ο εξωδικαστικός μηχανισμός περιέχει για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια βασική αρχή, ότι ο οφειλέτης εξοφλεί τα χρέη του σύμφωνα με την ικανότητα αποπληρωμής και την πραγματική αξία της περιουσίας του. Οπως λέει, ήδη περισσότεροι από 15.500 ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες άρχισαν να καταχωρίζουν αίτηση υπαγωγής, ενώ στόχος είναι όσο το δυνατόν περισσότεροι να ενταχθούν. Μάλιστα, όπως εξηγεί, η πλατφόρμα αναπτύσσεται συνεχώς και προανήγγειλε ότι θα γίνουν παρεμβάσεις στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, προς την κατεύθυνση κάλυψης όλων των ειδών επιχειρήσεων.

Αναφορικά με τα χρέη των νοικοκυριών και συγκεκριμένα τον νόμο Κατσέλη, ο οποίος παύει να ισχύει στο τέλος του 2018, ο ειδικός γραμματέας υπογραμμίζει ότι η βούληση της κυβέρνησης είναι ότι θα υπάρχουν τα αναγκαία εργαλεία αντιμετώπισης του ιδιωτικού χρέους, μέχρι να επιλυθεί το πρόβλημα σε ικανοποιητικό επίπεδο.

Περισσότεροι από έξι μήνες πέρασαν από την έναρξη της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού. Ποια είναι τα πρώτα αποτελέσματα;

Κατά τους πρώτους έξι μήνες λειτουργίας τής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, περίπου 15.500 ενδιαφερόμενοι άρχισαν να καταχωρίζουν αίτηση υπαγωγής. Από αυτούς, άνω των 5.100 συμπλήρωσαν τα απαιτούμενα στοιχεία (ΚΑΔ, κύκλος εργασιών, κ.λπ.), οριστικά υποβλήθηκαν 520 αιτήσεις, εκ των οποίων 153 αφορούσαν διμερή διαπραγμάτευση. Σε περίπου 100 περιπτώσεις είναι σε εξέλιξη διαδικασία πολυμερούς διαπραγμάτευσης και ήδη κάποιες περιπτώσεις «ωριμάζουν» και έχουμε τις πρώτες ρυθμίσεις χρεών.

Εχουν γίνει διαγραφές σε χρέη επιχειρήσεων;

Από τις δεκαέξι συμφωνίες που έχουν γίνει, προκύπτει σημαντική ελάφρυνση των οφειλών, είτε λόγω κουρέματος οφειλών είτε λόγω επιμήκυνσης της περιόδου αποπληρωμής. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι σε περιπτώσεις οφειλών προς ΕΦΚΑ / ΚΕΑΟ, που προηγουμένως απαιτούσαν μηνιαία δόση περί τα 2.000 ευρώ, μετά τη ρύθμιση αυτή η δόση περιορίστηκε στα 200 ευρώ. Σε άλλη περίπτωση, με οφειλές προς Δημόσιο και ιδιώτες προμηθευτές, υπήρξαν κούρεμα προσαυξήσεων 85% και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 120 δόσεις ως προς το πρώτο σκέλος, καθώς και ρύθμιση δόσεων άνω της τριετίας για δύο από τους τρεις ιδιώτες.

Υπάρχουν σημεία στη διαδικασία που χρήζουν βελτίωσης και ποιο είναι το επόμενο βήμα στην κατεύθυνση της ανάπτυξης της συγκεκριμένης πλατφόρμας;

Λαμβάνουμε υπόψη όλες τις δυσκολίες που εντοπίσαμε κατά το πρώτο εξάμηνο πιλοτικής εφαρμογής του μηχανισμού. Προχωράμε σε αναβαθμίσεις της ηλεκτρονικής πλατφόρμας σε μηνιαία βάση, παρέχοντας ολοένα και περισσότερους αυτοματισμούς και ευκολίες στους χρήστες, και έχουμε καταφέρει να συλλέγονται όλα τα διαθέσιμα στοιχεία (Taxis, ΕΦΚΑ, Τειρεσίας) χωρίς την απαίτηση συμπλήρωσής τους από τον οφειλέτη. Επί του παρόντος αναπτύσσουμε μια απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης οφειλών, με αυτόματη ανάλυση βιωσιμότητας, που θα ωφελήσει σημαντικά τις μικρές επιχειρήσεις, με χρέη έως 50.000 ευρώ, ώστε να μη χρειάζεται να εκπονήσουν μελέτη βιωσιμότητας.

Συζητάμε, επίσης, με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και θεσμούς για παρεμβάσεις στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που αφορούν ακόμα και την επέκταση του εξωδικαστικού μηχανισμού σε όσους έχουν χρέη κάτω των 20.000 ευρώ, αλλά και προς την κατεύθυνση κάλυψης όλων των ειδών επιχειρήσεων (π.χ. ατομικές επιχειρήσεις με χρέη άνω των 50.000 ευρώ προς ΑΑΔΕ και άνω των 50.000 ευρώ προς ΕΦΚΑ), με στόχο την εξυγίανση των βιώσιμων επιχειρήσεων και την επαναφορά τους σε αναπτυξιακή τροχιά, καθώς και τη λήψη περαιτέρω μέτρων ελέγχου, με σκοπό την πρόληψη της κακόβουλης χρήσης του μηχανισμού.

Ωστόσο, ο μηχανισμός είναι προσωρινός με ημερομηνία λήξης υποβολής αιτήσεων την 31η Δεκεμβρίου 2018;

Από τη φύση τους τέτοιου είδους μηχανισμοί δεν μπορεί να είναι ανοικτής διάρκειας. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα. Δεν γίνεται, δηλαδή, να υπάρχει μια πάγια διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους, καθώς κάτι τέτοιο θα στρέβλωνε τα κίνητρα ομαλής εξυπηρέτησης των οφειλών και άρα θα αύξανε τα ληξιπρόθεσμα προς Δημόσιο και Ταμεία, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των τραπεζών και τελικά το κόστος του χρήματος. Η ύπαρξη του μηχανισμού συνδέεται με τις συνέπειες της κρίσης της περιόδου 2010-2015, που άφησε πίσω της χιλιάδες επιχειρήσεις με υπέρογκα βάρη, οι οποίες χωρίς αυτά θα μπορούσαν να είναι βιώσιμες. Αυτές στοχεύει να βοηθήσει ο μηχανισμός. Προφανώς το πρόβλημα και άρα το ενδιαφέρον είναι μεγάλο. Ακριβέστερη εικόνα θα έχουμε το φθινόπωρο, οπότε θα είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε τις επιλογές μας. Σε κάθε περίπτωση, είναι νωρίς ακόμη για να μιλούμε για παράταση ενός θεσμού που λήγει σε περίπου έναν χρόνο.

Πόσες επιχειρήσεις είναι ο στόχος να ενταχθούν έως το τέλος του 2018;

Τους επόμενους μήνες αναμένουμε να ολοκληρωθούν επιτυχώς εκατοντάδες ρυθμίσεις οφειλών επιχειρήσεων. Αυτές θα αποτελέσουν «διαφήμιση» του μηχανισμού προς όσους διστάζουν. Στις περισσότερες χώρες που έχει εφαρμοστεί αντίστοιχος μηχανισμός, η εκτεταμένη αξιοποίησή του αρχίζει μετά την πρώτη περίοδο πιλοτικής λειτουργίας. Επίσης, ήδη ξεκίνησε η διαδικασία ρύθμισης οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία των ελεύθερων επαγγελματιών. Την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας τής πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού άρχισαν να καταχωρίζουν την αίτησή τους άνω των 2.500 αυτοαπασχολουμένων.

Ομως, συγκεκριμένη πρόβλεψη ως προς το συνολικό μέγεθος των οφειλών που θα ενταχθούν δεν μπορεί να γίνει, καθώς δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το πόσες επιχειρήσεις χρωστούν σε τράπεζες, Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.

ΝΟΜΟΣ ΚΑΤΣΕΛΗ – ΣΤΑΘΑΚΗ

Νέα εργαλεία μετά τη λήξη του

Στο τέλος του τρέχοντος έτους λήγει η ισχύς του νόμου Κατσέλη – Σταθάκη για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και εκτιμάται ότι θα υπάρξει παράταση της ρύθμισης. Ποια είναι η άποψη της κυβέρνησης για το θέμα αυτό;

Παρότι είναι πρόωρο να συζητούμε από τώρα για παράταση των διαδικασιών εξωδικαστικού μηχανισμού και του νόμου Κατσέλη – Σταθάκη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, η βούληση της κυβέρνησης είναι ότι θα υπάρχουν τα αναγκαία εργαλεία αντιμετώπισης του ιδιωτικού χρέους μέχρι να επιλυθεί το πρόβλημα σε ικανοποιητικό επίπεδο. Πρέπει να διευκρινιστεί όμως ότι στις 31 Δεκεμβρίου 2018 δεν λήγουν οι διαδικασίες ρύθμισης οφειλών, αλλά είναι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης από τους δανειολήπτες. Ειδικότερα για την πρώτη κατοικία, αυτή προστατεύεται έως και 35 έτη μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης.