Το βλέμμα τους στη μετά ΣΥΡΙΖΑ εποχή στην Ελλάδα αρχίζουν να στρέφουν πλέον οι ευρωπαίοι εταίροι και δανειστές οι οποίοι στέλνουν ήδη τα πρώτα μηνύματα στον Αλέξη Τσίπρα και τον Πάνο Καμμένο. Οπως ακριβώς συνέβη και το φθινόπωρο του 2014, όταν ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αναζητούσε επίμονα ένα παράθυρο εξόδου από τη μνημονιακή εποχή αλλά συναντούσε τοίχο επιφυλάξεων από τους Γερμανούς κυρίως, που του έλεγαν ευθέως ότι ο δικός του πολιτικός κύκλος τελειώνει. Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, ο Αλέξης Τσίπρας έρχεται αντιμέτωπος με τις ίδιες απαντήσεις καθώς οι Ευρωπαίοι βλέπουν ότι και ο δικός του κύκλος ολοκληρώνεται και ως εκ τούτου δύσκολα θα ικανοποιήσουν τα αιτήματα που διατυπώνει για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος.
Η προειδοποιητική βολή ήρθε από τον νέο επικεφαλής του Eurogroup Μάριο Σεντένο, ο οποίος μίλησε καθαρά –καθώς δεν έχει την εμπειρία του Σόιμπλε που απέφευγε να κάνει δημόσια τέτοιου είδους τοποθετήσεις –για την ύπαρξη ενός «μεταβατικού σταδίου στην Ελλάδα» και επέλεξε να απευθυνθεί στην επόμενη κυβέρνηση. «Κινούμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο ανάμεσα σε πολιτικούς και εκλογικούς κύκλους στην Ελλάδα. Είναι πολύ σημαντικό η επόμενη κυβέρνηση να διατηρήσει την αίσθηση της ιδιοκτησίας του προγράμματος». Με βάση αυτή την τοποθέτηση καθίσταται πλέον σαφές ότι ο συνομιλητής των Ευρωπαίων είναι πλέον ο Κυριάκος Μητσοτάκης καθώς εάν προέβλεπαν πολιτική κυριαρχία Τσίπρα και το επόμενο διάστημα δεν θα είχαν κανένα ζήτημα ιδιοκτησίας του προγράμματος, αφού η παρούσα κυβέρνηση έχει δείξει ότι ακολουθεί απαρέγκλιτα τις μνημονιακές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.
Κάτι αλλάζει. Τα εμπόδια για τον Αλέξη Τσίπρα έχουν αρχίσει ήδη να εμφανίζονται καθώς ο εκλογικός ορίζοντας έρχεται πιο κοντά και οι διαβεβαιώσεις του δεν παίζουν πλέον μεγάλο ρόλο για τους δανειστές. Ο πρώτος που φάνηκε να αντιλαμβάνεται ότι κάτι αλλάζει ήταν ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος όταν άκουσε στο τελευταίο Eurogroup τον Μάριο Ντράγκι να βάζει πολλούς αστερίσκους στο κλίμα υπεραισιοδοξίας που καλλιεργούσε η ελληνική πλευρά. Υπενθυμίζεται ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ συνέστησε στην κυβέρνηση να είναι ιδιαίτερα προσεκτική στους σχεδιασμούς εξόδων στις αγορές μετά την ανοδική πορεία των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων στον απόηχο της έκδοσης επταετών τίτλων.
Το «Spiegel». Τη σκυτάλη πήρε στη συνέχεια το γερμανικό περιοδικό «Spiegel», το οποίο σε δημοσίευμά του με τίτλο «Κακοί βαθμοί για την Ελλάδα» σημείωνε ότι «η ελληνική οικονομία δεν φαίνεται να έχει αναδυθεί πλήρως από την κρίση». Στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά στην πρόσφατη κόντρα Τσακαλώτου – Ντράγκι στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας, επισημαίνοντας πως ο επικεφαλής της ΕΚΤ προειδοποίησε τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης ότι η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας επηρεάζεται από τη διστακτικότητα στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων.
«Η χώρα δεν εφαρμόζει όλα όσα έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει, για παράδειγμα στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς», επισήμανε σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό ο Ντράγκι, ενώ επικριτικός ήταν και ο Πολ Τόμσεν του ΔΝΤ, τονίζοντας ότι το Ταμείο αναθεωρεί υψηλότερα τις προοπτικές ανάπτυξης για όλες τις χώρες εκτός από την Ελλάδα. Μια τέτοια επισήμανση από την πλευρά του Ταμείου θα μπορούσε να υποκρύπτει απαιτήσεις πρόσθετων μεταρρυθμίσεων, ενώ δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται η κόντρα Ευρωπαίων – ΔΝΤ ως προς τους μελλοντικούς ρυθμούς ανάπτυξης στην προσπάθεια εξεύρεσης κοινά αποδεκτών προβλέψεων για τη διευθέτηση του χρέους.
Νέος κύκλος αξιολόγησης. Από σήμερα, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αναμένεται να βρεθεί σε νέο κύκλο μεταρρυθμιστικών πιέσεων από τους δανειστές με την έλευση του κουαρτέτου στην Αθήνα. Στην ατζέντα των σημερινών συναντήσεων έχουν περιληφθεί μια γενική επισκόπηση της πορείας του προγράμματος και επιμέρους συζητήσεις για την πρόοδο των αποκρατικοποιήσεων με ιδιαίτερη έμφαση στην ενέργεια. Είναι η πρώτη φορά που ξεκινά ένας νέος κύκλος αξιολόγησης πριν καλά καλά κλείσει ο προηγούμενος, γεγονός επίσης ενδεικτικό της αλλαγής του κλίματος στην Ευρώπη για τον Αλέξη Τσίπρα και την κυβέρνησή του.
Κατά την παραμονή τους στην Αθήνα (έως την ερχόμενη Παρασκευή σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα), θα επιχειρήσουν να καταλήξουν σε ένα χρονοδιάγραμμα αποφάσεων για το χρέος, στη μεταμνημονιακή εποπτεία, στο νέο πλαίσιο δεσμεύσεων και βέβαια τη μορφή της εξόδου. Θεωρείται βέβαιο ότι οι εταίροι θα επιχειρήσουν να δεσμεύσουν σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο την επόμενη κυβέρνηση και να μην προχωρήσουν τώρα σε οριστικές αποφάσεις, κάτι άλλωστε που δεν έκαναν το καλοκαίρι του ’14.
Η κυβέρνηση από την πλευρά της επιμένει πως δεν θα υποβάλει αίτημα για λήψη προληπτικής γραμμής στήριξης, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα εισακουστεί. Προς την αντίθετη κατεύθυνση εξακολουθεί να κινείται ο Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος και μέσα από την έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος, που θα κατατεθεί σήμερα στη Βουλή, συνεχίζει να υπεραμύνεται της επιλογής προληπτικής γραμμής στήριξης σημειώνοντας πως η λήψη της θα έχει ως αποτέλεσμα να διασφαλιστεί ότι η οικονομική πολιτική θα παραμείνει συνετή.