Αναζήτηση
Οι τελωνειακοί σταματούν ένα λεωφορείο σε έναν χώρο στάθμευσης 29 χλμ. ανατολικά του Παρισιού. Δεν έχουν πληροφορίες για κάτι ύποπτο στο όχημα. Εντελώς τυχαία προχωρούν σε έλεγχο ρουτίνας, δεδομένου ότι τα λεωφορεία προς την περιφέρεια χρησιμοποιούνται συχνά για διακίνηση ναρκωτικών. Ολα βαίνουν καλώς και λίγο πριν αφήσουν το όχημα να συνεχίσει την πορεία ανοίγουν μια ακόμη βαλίτσα. Κίνηση που, όπως παραδέχονται, τους έδωσε μια περίοπτη θέση στον διεθνή Τύπο. Κι αυτό διότι μέσα στη συγκεκριμένη αποσκευή δεν υπήρχαν χαπάκια ή λευκή σκόνη, αλλά ένα έργο του Εντγκάρ Ντεγκά που είχε κλαπεί πριν από οκτώ χρόνια από το Μουσείο Καντινί στη Μασσαλία. Οσο για τον ιδιοκτήτη της βαλίτσας παραμένει άφαντος.
Ηταν παραμονή Πρωτοχρονιάς του 2009 και στο Μουσείο Καντινί φιλοξενούνταν περιοδική έκθεση με έργα, μεταξύ άλλων, των Κλιμτ και Ντεγκά. Κάποια στιγμή έγινε γνωστό ότι κατά τον πρωινό έλεγχο ο φύλακας διαπίστωσε ότι έλειπαν από τη θέση τους οι «Χορωδοί» (παστέλ σε μονοτυπία, 27Χ32 εκ.) του Ντεγκά, εκ των πρωτεργατών του ιμπρεσιονισμού. Το γεγονός ότι δεν υπήρχαν ίχνη παραβίασης του χώρου, ούτε ενεργοποίηση του συναγερμού οδήγησε τους αστυνομικούς στο συμπέρασμα ότι η κλοπή είχε οργανωθεί εκ των έσω.
Η σύγχυση επιτάθηκε όταν η τοπική αστυνομία ανακοίνωσε πως η αξία του έργου ανερχόταν σε 30 εκατ. ευρώ, ενώ το Μουσείο Ορσέ, το οποίο είχε δανείσει τον πίνακα για την έκθεση, φέρεται να προσδιόριζε την αξία του στα 800.000 ευρώ. Επισήμως πάντως οι αρμόδιοι αρνούνταν να τοποθετηθούν με συγκεκριμένα νούμερα.
Το έργο, που απεικονίζει χορωδούς με ζωντανές αποχρώσεις του πορτοκαλί και του κίτρινου να τραγουδούν την όπερα του Μότσαρτ «Ντον Τζοβάνι», καταχωρήθηκε αμέσως στη βάση δεδομένων της Ιντερπόλ με έργα τέχνης που έχουν κλαπεί και αναζητούνται, ωστόσο η υπόθεση βρισκόταν στο ψυγείο, χωρίς να υπάρχουν μέχρι πρότινος ίχνη για την τύχη του.
Η γαλλίδα υπουργός Πολιτισμού Φρανσουάζ Νισέν δήλωνε ευτυχής για τον εντοπισμό του έργου, η κλοπή του οποίου αποτελούσε «βαριά απώλεια για τη γαλλική ιμπρεσιονιστική κληρονομιά». Ενώ οι αστυνομικές Αρχές έχουν αρχίσει να αναζητούν την άκρη του νήματος που θα τους οδηγήσει στους δράστες, οι οποίοι εκτιμάται πως ήταν καλά «διαβασμένοι» –αναμενόμενο για τους θαμώνες του μεσογειακού λιμανιού που έχει τη φήμη του επίκεντρου για πολλές μορφές του οργανωμένου εγκλήματος, με τις συμμορίες της Κορσικής να κάνουν κουμάντο.
Ενας πίνακας, πολλά αναπάντητα ερωτήματα
Μια σειρά από ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν είναι εκείνα που θα τους δείξουν και τον δρόμο προς τη λύση της υπόθεσης. Το πρώτο που προκαλεί το ενδιαφέρον των ερευνητών είναι τι γύρευε το έργο οκτώ χρόνια και δύο μήνες μετά την κλοπή του σε μια φτηνή βαλίτσα τοποθετημένη στον χώρο αποσκευών ενός δημόσιου λεωφορείου. Ναι μεν και σ’ αυτή την περίπτωση ακολουθήθηκε το αξίωμα στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών και κλεμμένων έργων τέχνης: η μεταφορά τους μακριά από τον τόπο και συχνά από τη χώρα από όπου έχουν αφαιρεθεί. Μόνο που συνήθως επιλέγεται τα πολύτιμα αυτά αντικείμενα να μεταφέρονται πολυτελώς στην πρώτη θέση κι όχι με το… ΚΤΕΛ.
Το γεγονός δε ότι οκτώ χρόνια μετά την κλοπή το έργο δεν είχε βγει εκτός γαλλικών συνόρων οδηγεί τους αστυνομικούς να δίνουν περισσότερες πιθανότητες στο ενδεχόμενο οι δράστες να ήταν Γάλλοι. Κι αν πλέον όλα δείχνουν πως ο πίνακας βρισκόταν στο Παρίσι, δεν μπορούν να γνωρίζουν ποιος επρόκειτο να είναι ο τελικός του προορισμός, ούτε αν βρισκόταν σε εξέλιξη κάποια εμπορική συναλλαγή στην οποία εμπλεκόταν. Δεν αποκλείεται οι αρχικοί δράστες να συνειδητοποίησαν στην οκταετία που πέρασε ότι το έργο ήταν τόσο σημαντικό και καλά τεκμηριωμένο που δεν θα μπορούσαν να το διαθέσουν στην αγορά και γι’ αυτό προσπάθησαν να το ξεφορτωθούν δίνοντας το σε κάποια άλλη συμμορία, χωρίς ωστόσο να πάρουν κανένα ρίσκο. Ωστόσο δεν έχει εξηγηθεί ακόμη για ποιο λόγο δεν επιλέχθηκε η ακόμη ασφαλέστερη αποστολή του έργου μέσω ιδιωτικού ταχυδρομείου, αλλά η τοποθέτήσή του σε βαλίτσα στο χώρο αποσκευών, κάτι που δεν συνάδει για ένα τόσο σημαντικό αντικείμενο, το οποίο άνετα θα μπορούσε να βρίσκεται ασφαλώς ελεγχόμενο σε μια χειραποσκευή. Να όμως που ίσως είχαν δίκιο, διότι όταν ζητήθηκε από τους τελωνειακούς ο ιδιοκτήτης της βαλίτσας ουδείς την διεκδίκησε. Ετσι δύσκολα κάποιος από τους επιβάτες θα συνδεθεί μαζί της ή για την ακρίβεια δυσκολότερα από ό,τι αν βρισκόταν το έργο στη χειραποσκευή του.
ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ
10.000 αρχαιότητες και Πικάσο
Ακόμη και αν οι ληστές δεν βρεθούν, οι αξιωματικοί των γαλλικών τελωνείων πανηγυρίζουν διότι χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια κατάφεραν να προσθέσουν άλλη μια επιτυχία στο ενεργητικό τους. Από το 2016 έχουν κατάσχει περισσότερα από 10.000 κυρίως αρχαιότητες που διακινήθηκαν παράνομα, ενώ το 2015 είχαν εντοπίσει, με τη βοήθεια πληροφοριοδότη, ένα έργο του Πικάσο σε πολυτελές σκάφος. Το έργο απαγορευόταν να εξαχθεί από την Ισπανία, εντούτοις προοριζόταν προς πώληση στην Ελβετία.
