Μια νέα απειλή για την αγορά των ακινήτων βλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος. Η πιθανή μαζική πώληση ακινήτων σε funds και η εντατικοποίηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ενδεχομένως να αποσταθεροποιήσει την αγορά η οποία προσπαθεί να συνέλθει από την κατάρρευση που υπέστη στα χρόνια της κρίσης. Οι τιμές των διαμερισμάτων βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση που έφθασε το 42% την περίοδο 2008-2017.
Όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ, ο ρυθμός σταθεροποίησης των τιμών των ακινήτων που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα «ενδέχεται να επηρεαστεί από τη δυνητική μαζική πώληση ακινήτων προς Ιδιωτικά Επενδυτικά Κεφάλαια (funds) και την εντατικοποίηση των πλειστηριασμών ακινήτων».
Η Τράπεζα της Ελλάδας θεωρεί ότι προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων είναι, παράλληλα με τη διατήρηση των προοπτικών μεγέθυνσης της οικονομίας, η αποκατάσταση της ροής χρηματοδότησης από τον τραπεζικό τομέα.
Για τα επόμενα τρίμηνα εκτιμά ότι ο ρυθμός σταθεροποίησης των τιμών θα εξαρτηθεί από την ενίσχυση του κλίματος σταθερότητας, τις εξελίξεις στην οικονομία αλλά και την περαιτέρω κινητοποίηση επενδυτικών κεφαλαίων στην αγορά των ακίνητων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ το 2017 το επενδυτικό ενδιαφέρον ενισχύθηκε αλλά σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις μεταφράστηκε σε υλοποίηση επενδύσεων. Μόνο οι Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας κατά το τελευταίο έτος προχώρησαν σε επενδύσεις που υπερβαίνουν τα 200 εκατ. ευρώ και αφορούν κυρίως επενδυτικά κτίρια γραφείων και ξενοδοχειακές μονάδες.
Η κατάρρευση της αγοράς
Στα χρόνια της κρίσης η αγορά των ακινήτων κατεδαφίστηκε. Από το 2008 μέχρι και το 2017 οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν κατά 42% (σε ονομαστικούς όρους) με τις μεγαλύτερες απώλειες να παρατηρούνται στα παλαιά διαμερίσματα. Το ισχυρότερο πλήγμα δέχθηκε η αγορά ακινήτων στα δυο μεγάλα αστικά κέντρα, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Στην πρωτεύουσα η πτώση των τιμών έφθασε στο 44,2% ενώ ακόμη μεγαλύτερη ήταν η κατάρρευση στην αγορά της Θεσσαλονίκης όπου οι τιμές των ακινήτων υποχώρησαν κατά 46,3%. Στις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις της χώρας η μείωση έφθασε το 39,5% ενώ στις υπόλοιπες περιοχές το 38%.
Η αγορά των κατοικιών συνέχισε το 2017 να χαρακτηρίζεται από πτωτική τάση των τιμών αν και με πιο συγκρατημένους ρυθμούς. Με βάση τα στοιχεία των τραπεζών οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων υποχώρησαν το 2017 με μέσο ετήσιο ρυθμό 1% αισθητά μικρότερο από τον αντίστοιχο ρυθμό μείωσης 2,4% το 2016 και 5,1% το 2015.
Η ΤτΕ σημειώνει ότι η φορολογία επί των ακινήτων εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Δεδομένου μάλιστα ότι η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών θα έχει ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα σε περίπτωση αποκλίσεων ενδέχεται να υπάρξει αναπροσαρμογή των συντελεστών φορολόγησης ή και διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
