Δύο προβλήματα με ονοματεπώνυμο

^«Στην πολιτική μέση οδός δεν υπάρχει» έχει πει ο Τζον Ανταμς, πρώτος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και δεύτερος πρόεδρος της χώρας μετά τον Τζορτζ Ουάσιγκτον. Η φράση αυτή βρήκε την πλήρη εφαρμογή της στην περίπτωση της Ράνιας Αντωνοπούλου, έως χθες το απόγευμα εξωκοινοβουλευτικής αναπληρώτριας υπουργού Εργασίας.

Η έξοδος από την κυβέρνηση ήταν μονόδρομος μετά τον σάλο που ξέσπασε για το γεγονός ότι εισέπραττε νόμιμα 1.000 ευρώ μηνιαίως ως επίδομα ενοικίου για το σπίτι που νοικιάζει στο Κολωνάκι μαζί με τον σύζυγό της, επίσης εξωκοινοβουλευτικό υπουργό Οικονομίας Δημήτρη Παπαδημητρίου. Εξάλλου, δεν θα μπορούσε να υπάρξει μέση οδός μετά τις εξελίξεις που ακολούθησαν της αποκάλυψης περί της λήψης του επιδόματος.

Οι λεγόμενοι, από στελέχη και παράγοντες του ΣΥΡΙΖΑ, «Αμερικανοί», η Ράνια Αντωνοπούλου και ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, λόγω της πολυετούς ιδιαίτερα σημαντικής παρουσίας τους στις ΗΠΑ ως ακαδημαϊκοί, βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης και από πολλούς «συντρόφους» τους θεωρούνται βαρίδι για την κυβέρνηση. Γιατί αν και νόμιμη η κίνηση της Ράνιας Αντωνοπούλου να λάβει το μηνιαίο επίδομα έως και το τέλος Νοεμβρίου 2017 (σ.σ.: σύμφωνα με την απόφαση που αναρτήθηκε στη Διαύγεια), αν και η ίδια είπε ότι σταμάτησε να το λαμβάνει τον Αύγουστο του ίδιου έτους, χαρακτηρίστηκε ως μη ηθική.

Το πρόβλημα για το Μέγαρο Μαξίμου είναι ότι βρέθηκε σε θέση απολογουμένου σε ένα ηθικό ζήτημα, καθώς η παραιτηθείσα υπουργός, μαζί με τον σύζυγό της, τον οποίο η ΝΔ καλεί επίσης να παραιτηθεί, έχουν λόγω και των πολύ καλών αμοιβών τους ως πανεπιστημιακοί με μακρά διαδρομή, πλούσιο πόθεν έσχες και περιουσία πάνω από 3 εκατ. δολάρια.

Οι «Αμερικανοί» του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πρόσωπα κομβικά –εκτός από ορισμένους επιφανείς επιχειρηματίες, για τον Αλέξη Τσίπρα στην προσπάθειά του να ανοίξουν διάφορες πόρτες στις ΗΠΑ. Και οι δυο τους είναι βασικά στελέχη του Bard College και του Levy Institute που κινούνται σε προοδευτική γραμμή για το αμερικάνικο κατεστημένο. Ο Πρωθυπουργός στηρίχθηκε πάνω τους και στην πρώτη περίοδο, τον Ιανουάριο του 2015, τοποθέτησε σε εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας τη Ράνια Αντωνοπούλου, η οποία αν και ως μαθήτρια ήταν συνοδοιπόρος με τον Ρήγα Φεραίο, απέκτησε σταδιακά σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2011, οπότε και άρχισε μια στενή σχέση με την οικονομική ομάδα του κόμματος υπό τον Ευκλείδη Τσακαλώτο.

Η πατρινιά καθηγήτρια που έκανε το διδακτορικό της δίπλα στον γνωστό μαρξιστή οικονομολόγο Anwar Shaikh, εγγράφηκε μέλος του ΣΥΡΙΖΑ στη Νέα Υόρκη και ανέλαβε μαζί με τον σύζυγό της, να διαμορφώσει τις κατάλληλες συνθήκες για να κάνει τις πρώτες του εμφανίσεις ο Αλέξης Τσίπρας σε ορισμένα κρίσιμα ακαδημαϊκά σημεία, όπως π.χ. στο Πανεπιστήμιο Columbia. Κύριος μοχλός για να ανοίξουν οι πόρτες στον Πρωθυπουργό ήταν το Levy Institute, στο οποίο μέλος του ΔΣ την περίοδο των πρώτων αναγνωριστικών επαφών του Αλέξη Τσίπρα ήταν και ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ, ενώ στενή σχέση είχε με το Ινστιτούτο και ο Γιάνης Βαρουφάκης.

Με την άνοδό του στην Πρωθυπουργία, ο Αλέξης Τσίπρας αξιοποίησε το ζεύγος στην κυβέρνηση, ξαφνιάζοντας πολλούς. Αρχικά τη Ράνια Αντωνοπούλου στον τομέα της μείωσης της ανεργίας και στη συνέχεια τον Δημήτρη Παπαδημητρίου ως διάδοχο του Γιώργου Σταθάκη στο υπουργείο Οικονομίας με ευθύνη τις επενδύσεις. Ελάχιστοι από το βαθύ κόμμα γνώριζαν το ζευγάρι, αν και πρόσωπα κομβικά στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αλλά και ο νυν αντιπρόεδρος Γιάννης Δραγασάκης, τους είχαν και τους έχουν απεριόριστη εκτίμηση. Για τους κομματικούς όμως και τους βουλευτές με μακρά διαδρομή είναι «ξένο σώμα» και πρόσωπα που δεν είχαν κοινή πορεία σε αμφιθέατρα και σε κινηματικές διαδικασίες.

Η σχέση του Αλέξη Τσίπρα με το ζεύγος χαρακτηρίζεται έντιμη και ειλικρινής και γι’ αυτό το θέμα με το επίδομα ενοικίου θεωρήθηκε σοβαρό κτύπημα που δεν ήταν και εύκολα υπερασπίσιμο για το Μέγαρο Μαξίμου. Ο Πρωθυπουργός είχε χρησιμοποιήσει παλαιότερα τη φράση «η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ» που ανήκει στον Παπαδημητρίου, από την εποχή που ήταν πρόεδρος του Ινστιτούτου Levy (εστιάζει στην εκτεταμένη έρευνα πάνω στην οικονομολογία του Κέινς, και τα μετακεϊνσιανά οικονομικά) και μέλος του Συνδέσμου Ελληνοαμερικανών Τραπεζιτών.

Ο υπουργός Οικονομίας που για πολλούς εντός ΣΥΡΙΖΑ είναι και αυτός πρόβλημα, έχει ταχθεί στο παρελθόν υπέρ της εξόδου από το ευρώ ή εναλλακτικά υπέρ της κυκλοφορίας παράλληλου νομίσματος σε Ελλάδα και Κύπρο.

Ο ίδιος, μετά την αποκάλυψη, έσπευσε να αποκηρύξει την πρόταση για την εισαγωγή παράλληλου νομίσματος (Geuro) –το ίδιο είχε προτείνει από τον Μάιο του 2012 και ο τότε επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Τόμας Μάγερ –και παραδέχθηκε πως οι ακαδημαϊκοί μπορεί να λένε πολλά πράγματα, αλλά όταν έρχεται η στιγμή που πρέπει να υλοποιήσουν ένα πρόγραμμα τότε βλέπουν ότι μερικά πράγματα που έχουν πει ίσως να είναι λάθος.

Πέρα όμως από το παράλληλο νόμισμα, επικρίθηκε για τα πενιχρά αποτελέσματα στον τομέα των επενδύσεων, αν και ο ίδιος υποστηρίζει το αντίθετο, ενώ κάτω από τον πήχη για πολλούς βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και ορισμένους υπουργούς, πέρασε και η Αντωνοπούλου στον μεγάλο στόχο της μείωσης της ανεργίας, αν και η ίδια είχε προτείνει να υλοποιηθεί ένα σχέδιο, όπως το Μάρσαλ, για τη δημιουργία 550.000 θέσεων κοινωφελούς εργασίας για ένα έτος.

Η επίμαχη διάταξη ψηφίστηκε τον Αύγουστο του 2015 και συμπεριλαμβανόταν στο τρίτο Μνημόνιο που ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία. Μετά τον σάλο, ο Πρωθυπουργός αποφάσισε να καταργηθεί η σχετική διάταξη που έδινε το δικαίωμα και σε εξωκοινοβουλευτικά μέλη της κυβέρνησης να εισπράττουν το επίδομα ενοικίου, για το οποίο στελέχη της ΝΔ λένε, χωρίς να δίνουν στοιχεία, ότι το λαμβάνουν άλλοι τέσσερις εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί από τους 10. Με τη διάταξη του 2015 (για την οποία λέγεται ότι πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε ο Δημήτρης Μάρδας, τότε εξωκοινοβουλευτικός υπουργός) επεκτάθηκε παλαιότερη απόφαση που αφορούσε βουλευτές επαρχίας και δόθηκε η δυνατότητα σε όσους δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία στην Αθήνα να λαμβάνουν επίδομα ενοικίου με πλαφόν τα 1.000 ευρώ (ήδη κάνουν χρήση περίπου 110), ενώ δεν ετέθησαν εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγησή του, με αποτέλεσμα να το λαμβάνουν και βουλευτές με μεγάλη ακίνητη περιουσία ή υψηλές καταθέσεις. Η Ράνια Αντωνοπούλου έλαβε 23.000 ευρώ έως τώρα για τα οποία όπως είπε εκκίνησε τις διαδικασίες επιστροφής τους, ενώ δεν σταμάτησε να λαμβάνει το επίδομα τον Αύγουστο του 2017, αλλά τον Δεκέμβριο του 2017, εισπράττοντας έτσι 4.000 ευρώ. Από στελέχη της αντιπολίτευσης επισημαίνεται ότι η υπόθεση έχει και ποινική διάσταση, καθώς η Αντωνοπούλου διαθέτει και οικία στη Γλυφάδα και ενδεχομένως να διερευνηθεί δικαστικά, όπως αναφέρουν.