Αναζήτηση
Όπως και η αποπεμφθείσα υπουργός Ράνια Αντωνοπούλου, έτσι και ο σύζυγός της που παραιτήθηκε για λόγους ευθιξίας χθες το βράδυ, Δημήτρης Παπαδημητρίου, έχει βαρύ βιογραφικό. Αλλά βιογραφικό σε ακαδημαϊκό επίπεδο κι όχι στα κινήματα που οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.
Γι’ αυτό και οι κακές γλώσσες λένε ότι χάρηκαν πολλοί στον χώρο της Αριστεράς για την απομάκρυνση του ζεύγους των υπουργών από την κυβέρνηση. Τους χρέωναν άγνοια της ελληνικής πραγματικότητας, έναν σνομπισμό που δεν ταίριαζε στο DNA κάθε Συριζαίου και μια αποστασιοποίηση από τους «συντρόφους» που είχαν μάθει αλλιώς.
Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου είναι οικονομολόγος, πρόεδρος του Levy Economics Institute και καθηγητής Οικονομικών στο Bard College στη Νέα Υόρκη. Το εν λόγω Ινστιτούτο, που αποτέλεσε ένα από τα think tank του ΣΥΡΙΖΑ στο δρόμο προς την εξουσία, εστιάζει στην εκτεταμένη έρευνα πάνω στην οικονομολογία του Κέυνς, και τα μετακεϋνσιανά οικονομικά. Λέγεται πως η φράση που χρησιμοποίησε ο Αλέξης Τσίπρας παλιότερα, ότι «η Ελλάδα χρειάζεται ένα καινούργιο σχέδιο Μάρσαλ» ανήκει στον κ. Παπαδημητρίου. «You need something similar to the Marshall Plan» είχε πει από τον Φεβρουάριο του 2102.
Για το πώς «κόλλησε» το ζεύγος των ακαδημαϊκών που είχε φύγει από την Ελλάδα για χρόνια είναι εύκολο να το καταλάβει κανείς. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναζητούσε θεωρητικούς της οικονομίας αλλά και ανθρώπους που θα «άνοιγαν πόρτες» στην… εχθρική μέχρι το 2015 αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών. Κυρίως ο Δημήτρης Παπαδημητρίου με τις γνωριμίες που είχε έκλεισε πολλά ραντεβού και ομιλίες του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ.
Και κάπως έτσι οι «Αμερικανοί» του ΣΥΡΙΖΑ εξαργύρωσαν μετά τη νίκη στις εκλογές, αυτή τη σχέση που είχε αναπτυχθεί με τον Αλέξη Τσίπρα.
Ο Πρωθυπουργός στηρίχθηκε πάνω τους και στην πρώτη περίοδο, τον Ιανουάριο του 2015, τοποθέτησε σε εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας τη Ράνια Αντωνοπούλου, η οποία αν και ως μαθήτρια ήταν συνοδοιπόρος με τον Ρήγα Φεραίο, απέκτησε σταδιακά σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ το 2011, οπότε και άρχισε μια στενή σχέση με την οικονομική ομάδα του κόμματος υπό τον Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Η πατρινιά καθηγήτρια που έκανε το διδακτορικό της δίπλα στον γνωστό μαρξιστή οικονομολόγο Anwar Shaikh, εγγράφηκε μέλος του ΣΥΡΙΖΑ στη Νέα Υόρκη και ανέλαβε μαζί με τον σύζυγό της, να διαμορφώσει τις κατάλληλες συνθήκες για να κάνει τις πρώτες του εμφανίσεις ο Αλέξης Τσίπρας σε ορισμένα κρίσιμα ακαδημαϊκά σημεία, όπως π.χ. στο Πανεπιστήμιο Columbia.
Κύριος μοχλός για να ανοίξουν οι πόρτες στον Πρωθυπουργό ήταν το Levy Institute, στο οποίο μέλος του ΔΣ την περίοδο των πρώτων αναγνωριστικών επαφών του Αλέξη Τσίπρα ήταν και ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ, ενώ στενή σχέση είχε με το Ινστιτούτο και ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Η «παρέα» του Levy
Αυτή η «παρέα» του Ινστιτούτου εμπλέκεται και στο «σχέδιο Β» που είχε εκπονηθεί πριν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την εξουσία. Ένα σχέδιο που προέβλεπε εν ολίγοις την έξοδο της χώρας από το ευρώ, τη δημιουργία παράλληλου νομίσματος και παράλληλου τραπεζικού συστήματος, την πληρωμή των μισθών με ένα νόμισμα που είχε ονομαστεί Geuro, τον έλεγχο της Τράπεζας της Ελλάδος από την κυβέρνηση.
Ένα σχέδιο που όπως έχει ειπωθεί στο παρελθόν τρόμαξε τον Αλέξη Τσίπρα που το εγκατέλειψε και τελικά απέπεμψε τον Γιάνη Βαρουφάκη.
Ο παραιτηθείς Δημήτρης Παπαδημητρίου ήταν ο εισηγητής του Geuro αλλά στη συνέχεια αποκήρυξε αυτό το σχέδιο.
Πρόταση για παράλληλο νόμισμα είχε κάνει από το 2012 ο τότε επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Τόμας Μάγερ.
Η Welt αποκαλύπτει ότι στις 28 Απριλίου 2015 ο αμερικανικής καταγωγής Τόμας Μάγερ είχε μια συζήτηση “ιδιωτικής φύσης” τόσο με τον πρωθυπουργό όσο και με τον υπουργό Οικονομικών. Πρόκειται για έναν αμφιλεγόμενο οικονομολόγο της Deutsche Bank και θεωρείται ο εμπνευστής του σχεδίου για το ελληνικό ευρώ, το «Geuro» και είχε μιλήσει γι’ αυτό ήδη από το 2012.
Ο Μάγερ υποστήριζε, (το ίδιο και ο κ. Γκάλμπρειθ) τη χρήση IOUs, τα οποία θα μπορούσε να εκδώσει η ελληνική κυβέρνηση, εάν δεν είχε χρήματα για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Τις σκέψεις αυτές τις είχε πει και στον κ. Βαρουφάκη και στον πρωθυπουργό υποστηρίζοντας ότι το νέο νόμισμα, το Geuro θα είχε ισοτιμία 1 προς 1 με το ευρώ, αλλά η αγορά θα το υποτιμούσε αμέσως, ενδεχομένως και κατά 50%.
Ο οικονομολόγος υποστήριζε ακόμη ότι το συγκεκριμένο σχέδιο θα έπρεπε να περιλαμβάνει και capital controls, όχι όμως με «πάγωμα» των αναλήψεων, αλλά με ένα «πέναλτι» για όσους βγάζουν χρήματα στο εξωτερικό.
Υποστηρικτής του «σχεδίου Β»
Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου ήταν κοινωνός της πρότασης αυτής αλλά αργότερα παραδέχθηκε πως οι ακαδημαϊκοί μπορεί να λένε πολλά πράγματα, αλλά όταν έρχεται η στιγμή που πρέπει να υλοποιήσουν ένα πρόγραμμα τότε βλέπουν ότι μερικά πράγματα που έχουν πει ίσως να είναι λάθος.
«Οι επιλογές τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα έχουν περιοριστεί τρομερά και οι μελλοντικές τους προοπτικές είναι φρικτές.
Η επιλογή της εξόδου από το ευρώ δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί. Προσωπικά, βλέπω να έρχονται μεγάλες αναταραχές και ένα «σχέδιο Β’» θα πρέπει να αναπτυχθεί εκτάκτως, το οποίο θα περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος ή μια δραματική επαναδιαπραγμάτευση των μέτρων λιτότητας. Είναι αμφίβολο ότι θα μπορέσουν οι κοινωνίες είτε στην Ελλάδα είτε στη Κύπρο να αντέξουν σκληρότερες συνθήκες από αυτές στις οποίες έχουν ήδη υποβληθεί, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάτι τέτοιο θα ζητηθεί από την τρόικα. Θα πρέπει συνεπώς να ακολουθηθεί μια διαφορετική πορεία. Η εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στο παρελθόν και θα πρέπει να είναι μέρος του «σχεδίου Β’» είχε δηλώσει.
Σε συνέντευξή του στην «Αυγή» είχε επίσης δηλώσει: «Η δική μου άποψη είναι ότι η εναλλακτική ενός καλοσχεδιασμένου προγράμματος παράλληλου νομίσματος, αν υιοθετηθεί με ριζικές προδιαγραφές, π.χ. την αξία του έναντι του ευρώ και τη διευθέτηση πληρωμής φόρων με αυτό, μπορεί να γίνει η κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη της χώρας».
Ο Παπαδημητρίου, πάντως, έχει επικριθεί και για το έργο του ως υπουργός αρμόδιος για την ανάπτυξη καθώς τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Ηταν αυτός που υπό την ομπρέλα του έγινε ο εξωδικαστικός μηχανισμός που και αυτός έχει ακόμη αρκετά προβλήματα.
Και τέλος, ο παραιτηθείς υπουργός, όπως προαναφέραμε, είχε κλειστές πόρτες για τα… αλλιώς συνηθισμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τα οποία κατηγορούσαν τον κ. Παπαδημητρίου ακόμη και ότι δεν μιλά καλά ελληνικά.
