Αρκετοί που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας έχουν δυσκολία να διακρίνουν τα δύο επίπεδα: το νόμιμο από το ηθικό. Παλιότερα, γνωστός πολιτικός του κεντροδεξιού χώρου το είχε διατυπώσει από τηλεοράσεως: “ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό”. Από την άλλη, βέβαια, πολιτικοί επιχειρούν να πείσουν ότι ενεργούν από διάθεση προσφοράς και μόνο εις βάρος της προσωπικής τους ευημερίας, ότι στρατεύονται στα δημόσια πράγματα για να ωφεληθεί η κοινωνία κόντρα στο δικό τους όφελος.
Οχι ότι καλές διαθέσεις δεν υπάρχουν, αλλά μαζί με αυτές υπάρχει και αλαζονεία στη συμπεριφορά πολιτικών. Η εξουσία αλλοιώνει και η υπεροψία περισσεύει, καθώς το Εγώ γιγαντώνεται στην επαφή του με την εξουσιαστική θέση. Βλέπουμε συχνά στοιχεία αλαζονικών στάσεων να διαπερνούν την πολιτική ελίτ ανεξαρτήτως κομματικής ένταξης. Επιπλέον, μια ιδιότυπη ταξική αλληλεγγύη επικρατεί στην πολιτική σκηνή. Οι πολιτικοί αυτοπροστατεύονται, όπως κάθε οργανωμένη ομάδα, αξιοποιώντας “επαγγελματικά” προνόμια, όχι σπάνια με τη σιωπή ή συγκατάθεση αντιπάλων τους.
Μια –πλέον πρώην –αναπληρώτρια υπουργός με μεγάλη οικονομική επιφάνεια έκανε χρήση προνομιακών διατάξεων για να εισπράξει –νομίμως –επίδομα ενοικίου. Το ποσό της επιδότησης, μικρό για το οικονομικό στάτους της πρώην αναπληρώτριας υπουργού, φανέρωσε μια προσοδική στάση που τμήμα της πολιτικής τάξης έχει αναπτύξει απέναντι στο κράτος. Καθώς η συγκεκριμένη υπουργός έχει και ακαδημαϊκή ιδιότητα, προκαλεί μεγαλύτερη εντύπωση η έλλειψη ευαισθησίας σε ζητήματα δεοντολογίας: στην επιστημονική έρευνα (όπως και στην πολιτική) δεν κάνουμε όλα όσα μπορούμε, αλλά μόνο όσα επιτρέπονται από αυστηρούς κανόνες δεοντολογίας και ηθικής.
Η περίπτωση με τη χορήγηση επιδόματος ενοικίου σε υπουργό/ πολιτικό/ βουλευτή ηχεί ως κακόγουστο αστείο. Για μια σειρά προνομίων που απευθύνονται στην πολιτική ελίτ δεν έχουν τεθεί καν λογικά, αναλογικά αλλά και εισοδηματικά κριτήρια. Το πολιτικό προσωπικό, κόντρα στις πολιτικές αυστηροποίησης, διαφοροποίησης και κατάργησης επιδομάτων και εισοδημάτων που εφαρμόζει για όλους μας, εξακολουθεί να επιφυλάσσει για τον εαυτό του μια προνομιακή θέση και αυτό είναι απογοητευτικό και ιδιαίτερα δυσάρεστο για τους φορολογούμενους πολίτες.
Η Βασιλική Γεωργιάδου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο