Βαρύ πλήγμα για την κυβέρνηση αποτελεί η ιστορία της επιδότησης ενοικίου που εισέπρατταν οι υπουργοί της καθώς μετά το ζεύγος Δημήτρη Παπαδημητρίου και Ράνιας Αντωνοπούλου που παραιτήθηκαν (ξημερώματα Τρίτης και απόγευμα Δευτέρας αντιστοίχως) η αποκάλυψη και για άλλους υπουργούς που έλαβαν το επίδομα επιβάρυνε κι άλλο το ήδη βεβαρημένο κλίμα για την κυβερνητική συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ που δέχεται συνεχή κτυπήματα το τελευταίο διάστημα.
Οι σοβαρές παρενέργειες από το «αμαρτωλό» ενοίκιο δεν αφήνουν αλώβητο το Μαξίμου, παρά τη συντονισμένη προσπάθεια να αναδειχθούν τα άμεσα αντανακλαστικά του Πρωθυπουργού που οδήγησαν στην έξοδο το υπουργικό ζεύγος. Είναι η πρώτη φορά που ο Αλέξης Τσίπρας από τη στιγμή που ανήλθε στην πρωθυπουργία που αντιμετωπίζει σε τέτοιο βάθος και έκταση μια ενδοκυβερνητική κρίση η οποία πλήττει καίρια το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς. Ταυτόχρονα, σε μια χρονική στιγμή που το Μέγαρο Μαξίμου δίνει βάση στο σκάνδαλο Novartis με στόχο να πλήξει καίρια, κυρίως τη ΝΔ, το δόγμα περί του νόμιμου αλλά μη ηθικού της υπόθεσης των ενοικίων φωτίζει τις πολιτικές συνέπειες που προκαλούνται από τη δεδομένη πολιτική ευθύνη που υπάρχει και αγγίζει και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.
Σε μια εξαιρετικά δύσκολη χρονική στιγμή για την κυβέρνηση, έμπειρος πολιτικός παράγοντας με μακρά διαδρομή στο Κοινοβούλιο, εστιάζοντας στο σημαντικό πρόβλημα που έχει η κυβέρνηση, σχολίαζε χθες ότι «ο Αλέξης Τσίπρας απειλείται με έξωση από το Μέγαρο Μαξίμου λόγω ενοικίου». Εξάλλου, όπως προκύπτει από τις κατ’ ιδίαν συζητήσεις μεταξύ αρκετών μελών του Υπουργικού Συμβουλίου και πολλών βουλευτών, η συγκεκριμένη υπόθεση είναι εξαιρετικά δύσκολα υπερασπίσιμη, παρά την κεντρική γραμμή που εκπέμπεται από το πρωθυπουργικό γραφείο ότι «δεν είμαστε όλοι ίδιοι».
Ωρα αποφάσεων. Υπό τις παρούσες ιδιαίτερα αρνητικές συνθήκες, ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος καλείται να αποφασίσει για τον επικείμενο ανασχηματισμό, ο οποίος είναι πλέον θέμα ωρών, είναι όμηρος των ισορροπιών μεταξύ κυβέρνησης και κόμματος. Επίσης, πρέπει να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει σε διορθωτικό ή ριζικό ανασχηματισμό, αν και οι πληροφορίες συγκλίνουν προς το πρώτο σενάριο με περιορισμένες μεταβολές στο υπουργικό σχήμα. Πάντως, σε κάθε περίπτωση από το εύρος του ανασχηματισμού αναμένεται να εξαχθούν χρήσιμα πολιτικά συμπεράσματα, καθώς εάν είναι περιορισμένες οι κινήσεις αυτό θα ενισχύσει το σενάριο περί παράτασης του βίου της κυβέρνησης (με τον εκλογικό ορίζοντα να φθάνει στο 2019), ενώ εάν ο Πρωθυπουργός προχωρήσει σε μεγάλες αλλαγές, ενδεχομένως να στείλει σήμα περί εκλογικού σχήματος που φέρνει πιο κοντά τις κάλπες.
«Οχι σε ταύτιση ηθικού με νόμιμο». Xθες το βράδυ από την Τρίπολη ο Αλέξης Τσίπρας, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο περιφερειακό αναπτυξιακό συνέδριο Πελοποννήσου ανέφερε: «Σε ό,τι μας αφορά, δεν πρόκειται ποτέ, σε καμία περίπτωση και για κανέναν λόγο, να συμβιβαστούμε με την ταύτιση του ηθικού με το νόμιμο». Και πρόσθεσε: «Για εμάς ό,τι γίνεται νόμιμα δεν είναι αυτομάτως και εγγεγραμμένο στις δικές μας αξίες, στη δική μας ηθική. Κι ας μοιάζει για κάποιους άδικο, άλλοι να έχουν την ευθιξία και να παραιτούνται για 23 χιλιάρικα και άλλοι να κάνουν τον Κινέζο για τα 23 δισεκατομμύρια, γιατί τόσο περίπου κόστισε στον ελληνικό λαό το σκάνδαλο του φαρμάκου». Επισήμανε δε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση και για κανένα λόγο να συμβιβαστεί με οποιαδήποτε παρέκκλιση από την ηθική που ορίζει ότι πάνω απ’ όλα είναι το συμφέρον του λαού και της χώρας, το δημόσιο συμφέρον.

Εμφύλιος στον ΣΥΡΙΖΑ για το υπουργείο Οικονομίας

Εντονο παρασκήνιο, διαρκείς ζυμώσεις στο τρίγωνο Κοινοβουλευτική Ομάδα – κόμμα – κυβέρνηση, αλλά και εσωκομματικές διεργασίες ήταν σε πλήρη εξέλιξη έως χθες το βράδυ ενόψει του ανασχηματισμού, ο οποίος πιθανότατα θα ανακοινωθεί σήμερα με την ορκωμοσία να τοποθετείται για αύριο το πρωί.

Στη σκιά του ισχυρού πλήγματος ή της καταρράκωσης, κατά την αντιπολίτευση, του ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς και μετά τις παραιτήσεις των Δημήτρη Παπαδημητρίου και Ράνιας Αντωνοπούλου επιταχύνθηκαν οι εξελίξεις. Με τη χθεσινοβραδινή επιστροφή του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα από το Περιφερειακό Αναπτυξιακό Συνέδριο Πελοποννήσου στην Τρίπολη, τα τηλέφωνα πήραν φωτιά και συνεχή ήταν τα τηλεφωνήματα μεταξύ υπουργών και βουλευτών.

Αν και έως το απόγευμα υπήρχε συγκεχυμένη εικόνα ως προς το είδος του ανασχηματισμού, δηλαδή εάν θα είναι ριζικός ή διορθωτικός, αργά το βράδυ κέρδιζε έδαφος η επιλογή να γίνουν περιορισμένες κινήσεις και βεβαίως συμπλήρωση των κενών.

Σταθεροί. Με δεδομένο ότι η αξιολόγηση ξεκίνησε και η κυβέρνηση επενδύει στο αφήγημα του τέλους του Μνημονίου, σταθεροί στις θέσεις τους παραμένουν ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής του Γιώργος Χουλιαράκης, αλλά και η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου. Οι εξελίξεις στο Μακεδονικό, στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό διατηρούν τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά στη θέση του, ενώ ο πολιτικός του φίλος Νίκος Τόσκας θα παραμείνει στο πόστο του αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη. Στο Πεντάγωνο παραμένει ο κυβερνητικός εταίρος Πάνος Καμμένος. Αμετακίνητοι θεωρούνται ακόμη ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης που ετοιμάζει και τον νόμο για την απλή αναλογική στους δήμους, αλλά και ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός.

Οι διεκδικητές. Για το υπουργείο Οικονομίας φέρονται ως πιθανοί να διαδεχθούν τον παραιτηθέντα Δημήτρη Παπαδημητρίου ο νυν αναπληρωτής υπουργός Αλέξης Χαρίτσης, ο υφυπουργός Οικονομίας Στέργιος Πιτσιόρλας αλλά και ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς, ενώ κερδίζει έδαφος η αναβάθμιση του Δημήτρη Λιάκου που διατηρεί άριστη σχέση με τον αντιπρόεδρο Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη.

Για τη θέση της Ράνιας Αντωνοπούλου έχει συζητηθεί να μην καλυφθεί το κενό και να αναλάβει τις αρμοδιότητές της (ευρωπαϊκά κονδύλια, ΟΑΕΔ) η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας Θεανώ Φωτίου.

Στην έξοδο. Σίγουρη θεωρείται η έξοδος από την κυβέρνηση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα που τις τελευταίες ημέρες νοσηλευόταν λόγω υπερκόπωσης. Για τη θέση του ακούγεται το όνομα του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Αμυνας Δημήτρη Βίτσα, αλλά μια τέτοια απόφαση θα φέρει άλλον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στο Πεντάγωνο. Εκτός σχήματος θα βρεθεί η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, ενώ φαίνεται πως οδεύει προς την έξοδο ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής, εκτός εάν τελευταία στιγμή λόγω και της στοχοποίησής του από τη ΝΔ για το σκάνδαλο Novartis διασωθεί και μετακινηθεί σε άλλο υπουργείο. Πολλές πιθανότητες να απομακρυνθεί έχει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου και στο πόστο του θα τοποθετηθεί πρόσωπο της νεότερης γενιάς.

Περιμένουν αξιοποίηση. Από τα νεότερα στελέχη πιθανότητες να αξιοποιηθούν σε κυβερνητικό πόστο συγκεντρώνουν ο Λευτέρης Κρέτσος, νυν γ.γ. του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής (στη θέση του Ν. Παππά, εφόσον μετακινηθεί), η εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Ράνια Σβίγγου και ο διευθυντής της ΚΟ Κώστας Ζαχαριάδης. Επίσης εξετάζεται να αξιοποιηθεί μια ομάδα 3-4 νέων βουλευτών της γενιάς των 40άρηδων από την περιφέρεια. Από τους ΑΝΕΛ θεωρείται σχεδόν σίγουρη η τοποθέτηση σε θέση υφυπουργού του Θανάση Παπαχριστόπουλου. Υπό συζήτηση είναι μια επιστροφή σε υπουργικό πόστο του Νίκου Φίλη, ενώ δεν αποκλείεται να αξιοποιηθεί εκ νέου ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Νίκος Ξυδάκης και να εισέλθει στην κυβέρνηση ο Χρήστος Μαντάς.

Αβεβαιότητα υπάρχει για τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη εάν θα παραμείνει στο πόστο του ή εάν θα μετακινηθεί, ενώ παραμένει ο αναπληρωτής του Σωκράτης Φάμελλος. Επίσης δεν φαίνεται να μετακινούνται ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής και ο αναπληρωτής Δημήτρης Παπαγγελόπουλος. Στο πόστο τους θα παραμείνουν ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης και ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μπαλάφας.

Λόγω και των αλλαγών που θα προωθηθούν στο Δημόσιο θα παραμείνει στο πόστο της η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης Ολγα Γεροβασίλη, ενώ τα τελευταία εικοσιτετράωρα άρχισε μια συζήτηση για το εάν είναι μετέωρη η θέση του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου.