Θα ξεκινήσω με μια διευκρίνιση που θα αφορά και απαντήσεις μου σε επόμενα ερωτήματά σας. Εχω ήδη οριστεί ως μέλος της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την προκαταρκτική εξέταση ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων. Δεν μου επιτρέπεται με κανέναν τρόπο να αναφερθώ σε στοιχεία της δικογραφίας και γενικά σε ό,τι έχω μάθει ή θα μάθω λόγω της συμμετοχής μου στην Επιτροπή αυτή. Θυμίζω ότι οι εργασίες της είναι ανάλογες με τις ποινικές, για τις οποίες προβλέπεται μυστικότητα. Επίσης ότι η ανακοίνωση στοιχείων θα μπορούσε να θίξει το τεκμήριο αθωότητας των εμπλεκόμενων πολιτικών προσώπων. Φυσικά, μπορώ να αναφερθώ στις προβλέψεις του Συντάγματος και των νόμων, καθώς και στην πολιτική διάσταση του σκανδάλου. Απαντώ, λοιπόν, στο ερώτημά σας ότι ακόμη και όσα έχουν εμφανιστεί ώς τώρα στην ειδησεογραφία του Τύπου ή έχουν προκύψει από καταγραφές δεικτών και στατιστικές έρευνες αρκούν για να δούμε ότι έχουμε μπροστά μας ένα ιατροφαρμακευτικό σκάνδαλο με πολιτικές διαστάσεις.
Η Βουλή, οι κυβερνητικοί βουλευτές τουλάχιστον, προσπάθησαν να εφαρμόσουν πιστά το Σύνταγμα. Νομίζω ότι οι επικοινωνιακές προσεγγίσεις όλων των πλευρών είναι ελεύθερες, αλλά προηγείται πάντοτε ο σεβασμός στο Σύνταγμα και στους νόμους. Επισημαίνω πάντως ως αντιπολιτευτικό επικοινωνιακό πρόβλημα την ταυτόχρονη υποστήριξη ότι υπάρχει «σκευωρία» και «κουκούλωμα», αφού αυτά τα δύο είναι αντιφατικά. Για τους ισχυρισμούς του κ. Βενιζέλου σχετικά με την πρόταση για Προανακριτική, όσο και αν έχω τον πειρασμό δεν θέλω να ασχοληθώ με δίκες προθέσεων. Αλλωστε και απέναντι στο ερώτημα αυτό ισχύει η διευκρίνιση που έδωσα στην πρώτη ερώτησή σας. Παράλληλα, και στην περίπτωση της πρότασης της ΝΔ για παραπομπή σε Προανακριτική των Ανδρέα Ξανθού, Παύλου Πολάκη και Παναγιώτη Κουρουμπλή, η Βουλή θα εφαρμόσει ό,τι προβλέπεται από το Σύνταγμα και τους νόμους.
Κατά το Σύνταγμα, οι τρεις εξουσίες (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική) είναι διακριτές, αλλά όλες πηγάζουν από τον λαό. Αυτό σημαίνει ότι κατ’ αρχήν είναι ανεξάρτητες, αλλά σε ορισμένα σημεία (που προβλέπονται ειδικά από το Σύνταγμα, όπως οι κρίσεις των ανώτατων δικαστών, τα πειθαρχικά, ο κοινοβουλευτικός έλεγχος, η διερεύνηση της ποινικής ευθύνης πολιτικών προσώπων) διασταυρώνονται και αλληλοελέγχονται. Το θέμα είναι να διακρίνουμε την ανεπίτρεπτη παρέμβαση στη δικαστική εξουσία. Αυτή υπάρχει, όταν προσπαθεί να επηρεάσει το δικαιοδοτικό έργο του δικαστή με τρόπο φανερό ή και υπόγειο. Αντίθετα, η κριτική στις δικαστικές αποφάσεις είναι έργο κατ’ αρχήν ελεύθερο και από επιστημονική άποψη πολύ χρήσιμο. Μόνο, σε ειδικές περιπτώσεις, από ασκούντες εξουσία και ιδίως σε εκκρεμείς δίκες, χρειάζονται περιορισμοί.
Η διαφοροποίηση της Αριστεράς οφείλεται στις πολιτικές και κοινωνικές στάσεις. Επομένως, πρέπει να επιβεβαιώνεται και να ανανεώνεται κάθε μέρα. Συμφωνώ ότι η επιδοματική πολιτική πρέπει να προσκρούει σε ένα εισοδηματικό όριο. Διαφωνώ όμως ότι όλο και περισσότερα μέλη της κυβέρνησης κάνουν χρήση επιδομάτων που δεν έχουν ανάγκη.
Οντως, η αποποινικοποίηση, παραγωγής, διακίνησης και χρήσης της φαρμακευτικής κάνναβης είναι ένα βήμα για το οποίο είμαστε έτοιμοι. Ωστόσο, η γενική αποποινικοποίηση της χρήσης, που αποτελεί επίσης μελλοντική προοπτική, πρέπει να γίνει σταδιακά και με προϋποθέσεις.
Για ποιους λόγους είναι απαραίτητη μια συνταγματική αναθεώρηση; Και μόνη η ανάγκη αλλαγής της ρύθμισης του άρθρου 86 του Συντάγματος, που προβλέπει προνομιακά σύντομη απόσβεση ευθυνών των πολιτικών, αρκεί για να προχωρήσει μια αναθεώρηση του Συντάγματος. Φυσικά, υπάρχουν και άλλα θέματα τα οποία βρίσκονται αυτή την στιγμή σε διαβούλευση και χρειάζονται και άλλη μελέτη.
Αρχικά πρέπει να θυμίσω ότι ο «νόμος Παρασκευόπουλου», όπως τον αποκαλείτε, περιείχε πολλές ενδιαφέρουσες ρυθμίσεις και όχι μόνο τις αποσυμφορητικές. Τυπικά, ο κύκλος των τελευταίων έκλεισε με την προβλεπόμενη λήξη της ισχύος του. Ουσιαστικά όμως η ανάγκη για ειδικές ρυθμίσεις για την απόλυση των κρατουμένων θα κλείσει τον κύκλο της όταν ψηφιστεί ο νέος Ποινικός Κώδικας, που θα περιλαμβάνει πάγιες ορθολογικές ρυθμίσεις για τη διάρκεια των ποινών και για τις απολύσεις υπό όρους. Εκτός όμως από τη νομοθεσία θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τις πραγματικές συνθήκες, που αφορούν τον σωφρονισμό. Η μεταρρύθμιση του 2015 μείωσε κάπως τον αριθμό των κρατουμένων και αυτό είχε ως συνέπειες να πάψουν να είναι αφόρητες οι συνθήκες κράτησης, να μειωθούν οι σχετικές καταδίκες της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και όλα αυτά χωρίς να επηρεαστούν δυσμενώς οι δείκτες της βαριάς εγκληματικότητας. Εγρήγορση όμως χρειάζεται διαρκώς, αφού ακόμη και σήμερα ο πληθυσμός των φυλακών υπερβαίνει τη χωρητικότητά τους.
Εκτός από τις νομοθετικές προβλέψεις για τις άδειες, όπως αυτές του Δημήτρη Κουφοντίνα, χρειάζεται και η εξατομικευμένη κρίση δικαιοδοτικού οργάνου για τη συνδρομή των προϋποθέσεων και την εφαρμογή. Οποτε γίνει η σχετική αίτηση, περνάμε σε αυτή τη δεύτερη φάση, όπου κρίνει το αρμόδιο δικαιοδοτικό όργανο.