Η ανάληψη του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών από Σοσιαλδημοκράτη δεν είναι η λύση για την Ελλάδα, επισημαίνει η Αντρεα Ντέσποτ, διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας του Βερολίνου, εκπαιδευτικού ιδρύματος ευρωπαϊκής πολιτικής. Λίγες ημέρες προτού ανακοινωθεί το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας των μελών του SPD για την έγκριση του μεγάλου συνασπισμού, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μάλλον θα επικρατήσει το «ναι». Εξυπνη κίνηση χαρακτηρίζει την κατανομή των υπουργείων από την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία όμως δεν κατάφερε να αποφύγει και κάποια σημαντικά λάθη, ενώ πιστεύει ότι όποιο κυβερνητικό σχήμα κι αν προκριθεί οι Σοσιαλδημοκράτες θα βγουν χαμένοι.

Η Ανγκελα Μέρκελ κατάφερε να κατευνάσει την εσωκομματική δυσθυμία με την ανακοίνωση των ονομάτων των Χριστιανοδημοκρατών που θα υπουργοποιηθούν εάν συγκροτηθεί μεγάλος συνασπισμός και την εκλογή της Ανεγκρετ Κραμπ – Κάρενμπαουερ στη θέση της γενικής γραμματέως. Θα έχει διάρκεια η εσωκομματική ηρεμία;

Η κατανομή των υπουργείων έγινε από την Ανγκελα Μέρκελ με γνώμονα την τήρηση των δεσμεύσεών της: να αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών και των νέων στο υπουργικό συμβούλιο. Αυτό το μείγμα εμπειρίας και ανανέωσης θα διαμορφώσει το έργο αλλά και την εικόνα της κυβέρνησης, συμβάλλοντας στην προβολή ενός πιο συντηρητικού προφίλ που φαίνεται να αποτελεί το ζητούμενο. Η επιλογή της Κραμπ – Κάρενμπαουερ ήταν μια έξυπνη κίνηση της καγκελαρίου. Οπως και ο ελιγμός της να συμπεριλάβει τον επικριτή της, Γενς Σπαν, στο υπουργικό συμβούλιο. Εκανε όμως δύο λάθη: με εξαίρεση την ίδια, κανένα άλλο μέλος της κυβερνητικής ομάδας του CDU δεν προέρχεται από την Ανατολική Γερμανία. Ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί η ανάληψη δύο πολύ σημαντικών υπουργείων, Οικονομικών και Εσωτερικών, από τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Χριστιανοκοινωνιστές αντίστοιχα. Η δυσαρέσκεια γι’ αυτή την απώλεια παραμένει έντονη, μολονότι το κόμμα ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία τη συμφωνία για τη συγκρότηση του μεγάλου συνασπισμού. Ο τρόπος που θα ασκήσουν τα καθήκοντά τους οι νέοι Χριστιανοδημοκράτες υπουργοί θα κρίνει το μελλοντικό κλίμα εντός CDU.

Μολονότι οι Σοσιαλδημοκράτες σε περίπτωση συγκρότησης μεγάλου συνασπισμού θα αναλάβουν σημαντικά υπουργεία, στις δημοσκοπήσεις σημειώνουν το ένα ιστορικό χαμηλό μετά το άλλο. Μπορεί η υποψήφια ηγέτις τους Αντρεα Νάλες να φέρει την πολυπόθητη ανανέωση και ποιος θα είναι ο ρόλος του Κέβιν Κίνερτ, του επικεφαλής της Νεολαίας του SPD, σε αυτή την προσπάθεια;

Η Αντρεα Νάλες είναι πολύ καλά δικτυωμένη στο κόμμα της και εξαιρετικά επικοινωνιακή. Οι περισσότεροι Σοσιαλδημοκράτες πιστεύουν ότι μπορεί να πετύχει την ανανέωση. Θεωρώ ότι προς το παρόν το SPD δεν κινδυνεύει να καταβαραθρωθεί όπως συνέβη με άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη. Εάν η Νάλες αναλάβει την ηγεσία θα έχει θεσμικά το περιθώριο να διαφοροποιείται από την κυβερνητική πολιτική και τη δύναμη να ασκεί εσωκομματικά μεγάλη επιρροή, έχοντας κόμμα και κοινοβουλευτική ομάδα στα χέρια της. Κύριο μέλημα θα είναι η αναδιαμόρφωση του προγράμματος ώστε να βρεθούν λύσεις για τα σημαντικά ζητήματα του αύριο. Σε αυτό ακριβώς είναι απαραίτητη η συνδρομή της Νεολαίας του SPD. Ο Κέβιν Κίνερτ ήρθε για να μείνει. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι και η Νάλες υπήρξε κάποτε επικεφαλής της Νεολαίας του κόμματος.

Ποιο θα ήταν το καλύτερο σενάριο για το SPD: ένας νέος μεγάλος συνασπισμός, η μετάβαση στην αντιπολίτευση ή μία νέα προσφυγή στην κάλπη;

Οι Σοσιαλδημοκράτες θα βγουν χαμένοι και στα τρία σενάρια. Υπεύθυνοι γι’ αυτό είναι οι ίδιοι και οι λανθασμένοι χειρισμοί τους. Εάν το SPD συμμετάσχει στην κυβέρνηση, θα συνεχίσει να βαδίζει με επιφυλακτικότητα και χωρίς πάθος για τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, με αποτέλεσμα τα απογοητεύσει τους ψηφοφόρους του. Εάν συγκροτηθεί κυβέρνηση μειοψηφίας και το SPD περάσει στην αντιπολίτευση, θα χάσει την ευκαιρία να συνδιαμορφώσει την κυβερνητική πολιτική και κατ’ επέκταση την ευκαιρία να ανακτήσει το κύρος του. Στην περίπτωση των πρόωρων εκλογών, δεν είναι βέβαιη η ανάδειξή του σε δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα, καθώς σε κάποιες δημοσκοπήσεις η Εναλλακτική για τη Γερμανία συγκεντρώνει υψηλότερα ποσοστά. Το κόμμα πρέπει οπωσδήποτε να ανανεώσει το πρόγραμμά του, διατυπώνοντας ξεκάθαρες ιδέες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του μέλλοντος.

Οι κατευθυντήριες γραμμές δίνονται από την καγκελαρία

Πιστεύετε ότι με έναν Σοσιαλδημοκράτη υπουργό Οικονομικών (Ολαφ Σολτς) η στάση της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας θα είναι διαλλακτικότερη απ’ ό,τι επί υπουργίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε;

Η πολιτική λιτότητας στην οποία επέμενε μέχρι πρότινος το Βερολίνο είναι βέβαιο ότι θα επανεξετασθεί. Η δημοσιονομική πολιτική ωστόσο δεν ορίζεται μόνο από τον υπουργό Οικονομικών. Οι κατευθυντήριες γραμμές στην ευρωπαϊκή πολιτική δίνονται από τον/την καγκελάριο. Μία στροφή στην ευρωπαϊκή νομισματική και δημοσιονομική πολιτική ορίζεται από κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη γερμανική κοινή γνώμη, σημαντικό μέρος της οποίας βλέπει με επιφυλακτικότητα τα πακέτα στήριξης.

Θα είναι βιώσιμη μία κυβέρνηση μειοψηφίας; Μήπως θα σημάνει το τέλος της πολιτικής καριέρας της Ανγκελα Μέρκελ;

Η λύση της κυβέρνησης μειοψηφίας δεν είναι πολύ δημοφιλής στη Γερμανία και είναι όντως πιθανό ένα τέτοιο σχήμα να μην είναι σταθερό.

Υστερα από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα θα μπορούσαν να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές, στις οποίες το CDU θα συμμετάσχει κατά πάσα πιθανότητα με άλλον ή άλλη επικεφαλής.

Τι πιστεύετε ότι θα ψηφίσουν τελικά τα μέλη του SPD;

Εχω την αίσθηση ότι τις τελευταίες μέρες η πλάστιγγα γέρνει προς την έγκριση του μεγάλου συνασπισμού. Το γεγονός ότι τα μέλη του κόμματος είναι στην πλειονότητά τους μεγαλύτερης ηλικίας θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην επικράτηση του «ναι».

Τελευταία Νέα