«Πολλές επιχειρήσεις δείχνουν ότι υπάρχει δραστηριότητα οργανωμένων κυκλωμάτων διακινητών μεταναστών στην Ελλάδα» δηλώνει ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας Europol Ρομπ Γουέινραϊτ σε συνέντευξή του στα «ΝEA» λίγες ώρες πριν ταξιδέψει στην Αθήνα για να συμμετάσχει στο Οικονομικό Φόρουμ στους Δελφούς. Παράλληλα, αποκαλύπτει ότι «υπήρξαν αποδείξεις σε ορισμένες περιπτώσεις ότι τρομοκρατικές ομάδες προσπάθησαν να κρύψουν σκοπίμως συνεργούς τους ανάμεσα στους μετανάστες που έφτασαν στην Ελλάδα». Επιπλέον, προειδοποιεί ότι παρότι η Ευρώπη δεν έχει δει κάποια τρομοκρατική επίθεση από τον Οκτώβριο, παραμένει ο κίνδυνος επιθέσεων από τζιχαντιστές, ενώ κάνει λόγο για την αυξανόμενη απειλή των κυβερνοεπιθέσων.
Παραμένει υψηλός ο κίνδυνος τρομοκρατικών επιθέσεων και δη από τζιχαντιστές στην Ευρώπη;
Οι επιθέσεις σε Παρίσι και Βρυξέλλες και όσες έχουν ακολουθήσει έκτοτε αποτελούν παραλλαγές μιας σοβαρής απειλής. Οι δράστες των επιθέσεων στη γαλλική και τη βελγική πρωτεύουσα είχαν στρατευτεί και εκπαιδευτεί στις εμπόλεμες ζώνες και επέστρεψαν στην Ευρώπη με στόχο να εκτελέσουν μεγάλης κλίμακας τρομοκρατικό χτύπημα. Εκτοτε οι περισσότερες επιθέσεις έχουν γίνει από δράστες που είναι μέλη ευρωπαϊκών κοινωνιών, οι οποίοι δεν ταξίδεψαν σε Ιράκ ή Συρία, αλλά ενήργησαν μεμονωμένα ή ως μέλη ολιγάριθμου κυκλώματος. Ολες οι περιπτώσεις αποτελούν κομμάτια στην εξέλιξη μιας πολύπλοκης απειλής. Είναι ακόμη πιθανό το ενδεχόμενο επιθέσεων από ξένους μαχητές, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί και επιστρέψει στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα έχουμε μια κοινότητα πολλών χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι είναι ικανοί για επιθέσεις. Ευτυχώς δεν έχουμε δει κάποια επίθεση από τον Οκτώβριο, εξέλιξη που δείχνει την ενίσχυση της ασφάλειας στην Ευρώπη και τη βελτίωση της νομοθεσίας. Μπορεί η εξέλιξη αυτή να αντικατοπτρίζει ταυτόχρονα μια σοβαρή μείωση της δραστηριότητας των τρομοκρατών; Δεν μπορώ να συμπεράνω κάτι τέτοιο με βεβαιότητα. Υπάρχει ενεργή δυναμική από την πλευρά των δραστών, οπότε δεν μπορούμε να πούμε ότι η απειλή τρομοκρατικών επιθέσεων έχει περιοριστεί σημαντικά.
Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις για την ασφάλεια της Ευρώπης;
Η απειλή από τζιχαντιστές θα συνεχίσει να εξελίσσεται. Είναι αξιοπρόσεκτο πως το Ισλαμικό Κράτος έχει χρησιμοποιήσει το Ιντερνετ, τις τεχνολογίες και τις πλατφόρμες των σόσιαλ μίντια με έναν εξαιρετικά καινοτόμο τρόπο. Βλέπουμε για πρώτη φορά τις προσπάθειες τρομοκρατικών οργανώσεων να φτιάξουν ένα εικονικό χαλιφάτο. Ποιο θα είναι το επόμενο στάδιο; Δεν μπορώ να προβλέψω με σιγουριά, αλλά η τεχνολογία θα συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο. Οι τρομοκρατικές ομάδες θα χρησιμοποιούν τον κυβερνοχώρο για επιθέσεις σε κρίσιμες και μεγάλες υποδομές. Στον κυβερνοχώρο και στο Σκοτεινό Ιντερνετ υπάρχουν δυνατότητες, οι οποίες θα μπορούσαν να εξελιχθούν στα χέρια εγκληματικών οργανώσεων σε τρομοκρατικές πράξεις.
Οι κυβερνοεπιθέσεις αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή μελλοντικά;
Τρομοκρατία, κυβερνοεγκλήματα, μεγάλης κλίμακας οργανωμένο έγκλημα ειδικά στον τρόπο με τον οποίο διεθνείς οργανώσεις εκμεταλλεύτηκαν τη μεταναστευτική κρίση για να μεταφέρουν χιλιάδες ανθρώπους αποτελούν απειλές για την Ευρώπη. Οι κυβερνοεπιθέσεις είναι ίσως η μεγαλύτερη απειλή μακροπρόθεσμα, διότι ο τρόπος λειτουργίας του Ιντερνετ θα αποτελεί πάντα πρόκληση για τις αστυνομικές Αρχές, λόγω της εξέλιξης στην κρυπτογράφηση, και του τρόπου που εγκληματικές οργανώσεις εκμεταλλεύονται την τεχνολογία. Οι υποδομές δίνουν τη δυνατότητα για συνεχή ροή κυβερνοεγκληματικών εργαλείων, που είναι καινοτόμα, μεγάλης κλίμακας και εξελίσσονται συνεχώς. Οι τελευταίες κυβερνοεπιθέσεις δείχνουν ότι οι δυνατότητες αυξάνονται. Δείχνουν, επίσης ότι οι προδιαγραφές για την ασφάλεια του κυβερνοχώρου δεν είναι αρκετά καλές για να αντιμετωπιστεί η απειλή. Θα χρειαστούμε αρκετό χρόνο για να την αντιμετωπίσουμε.
Αναφερθήκατε στην εκμετάλλευση της μεταναστευτικής κρίσης από εγκληματικές οργανώσεις, εξέλιξη που αφορά και την Ελλάδα.
Η Ελλάδα βρίσκεται γεωγραφικά κοντά στις περιοχές των συγκρούσεων, στη Συρία και το Ιράκ και είναι κύρια χώρα διέλευσης μεταναστών στην Ευρώπη. Υπήρξαν αποδείξεις σε ορισμένες περιπτώσεις ότι τρομοκρατικές ομάδες προσπάθησαν να κρύψουν σκοπίμως συνεργούς τους ανάμεσα στους μετανάστες που έφτασαν στην Ελλάδα. Αλλά οι αποδείξεις δεν είναι τόσο ευρείας κλίμακας όσο θεωρούν ορισμένοι. Εχουν υπάρξει κάποιες υποθέσεις και τις έχουμε διερευνήσει στη Europol, αλλά αντιστοιχούν σε ένα εξαιρετικά μικρό ποσοστό των μεταναστών, κάτι που οφείλεται σε κάποιον βαθμό και στην αποστολή από τη Europol ειδικών στην αντιτρομοκρατία στην Ελλάδα, όπως άλλωστε και στην Ιταλία, για να βοηθήσουν τις τοπικές Αρχές να εντοπίσουν ύποπτες κινήσεις όσον αφορά τις μεταναστευτικές ροές. Η προστασία των συνόρων με στόχο τον εντοπισμό τρομοκρατών και διακινητών είναι πλέον αρκετά καλύτερη στην Ελλάδα. Οι ελληνικές Αρχές έχουν ανταποκριθεί και έχουν βελτιώσει τις δυνατότητές τους σε συνεργασία με τη Frontex και τη Europol.
Πόσο έντονη είναι στην Ελλάδα η παρουσία κυκλωμάτων διακίνησης μεταναστών;
Οι περισσότεροι μετανάστες έχουν φτάσει στην Ελλάδα μέσω κυκλωμάτων διακινητών για τον εντοπισμό των οποίων βοηθούμε τη χώρα μέσω συγκεκριμένων επιχειρήσεων, όπως στην περίπτωση της σύλληψης πριν από μερικές ημέρες έντεκα μελών διεθνούς οργανωμένου εγκληματικού κυκλώματος που εμπλέκεται στην κλοπή και παραποίηση ταξιδιωτικών εγγράφων. Πολλές επιχειρήσεις δείχνουν ότι υπάρχει δραστηριότητα οργανωμένων κυκλωμάτων διακινητών μεταναστών στην Ελλάδα, κάτι που συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα είναι σημαντική για τη Europol, καθώς βρίσκεται κοντά σε χώρες όπως η Τουρκία, όπου δραστηριοποιούνται εγκληματικές οργανώσεις, οι οποίες αποτελούν απειλή για την Ευρώπη. Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή.
Πόσοι διακινητές μεταναστών έχουν καταγραφεί από τη Europol;
Εχουμε καταγράψει περίπου 70.000 εγκληματίες στην Ευρώπη, οι οποίοι υποπτευόμαστε ότι συμμετέχουν στην παράνομη διακίνηση μεταναστών. Δεν γνωρίζω πόσοι από αυτούς δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αλλά η χώρα είναι ένας σημαντικός προορισμός παράνομων μεταναστών.