Τo 2011, οι έγκυροι «Financial Times» και ο εξίσου έγκυρος «Economist» έλεγαν ότι το μεγαλύτερο καλό που θα μπορούσε να συμβεί στην Ευρώπη ήταν η αποχώρηση του Μπερλουσκόνι από την εξουσία. Σήμερα, τα ίδια έντυπα λένε ότι το μεγαλύτερο καλό που θα μπορούσε να συμβεί στην Ευρώπη είναι η επιστροφή του Μπερλουσκόνι στην εξουσία.
Με αυτή την πικρή παρατήρηση, που προκάλεσε θυμηδία προχθές το βράδυ στο ακροατήριο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο γνωστός βούλγαρος αναλυτής και συγγραφέας Ιβάν Κράστεβ θέλησε να δείξει την αμηχανία των φιλελεύθερων ελίτ μπροστά στην επιστροφή του λαϊκισμού. Είναι αλήθεια βέβαια ότι ο Καβαλιέρε αποτελεί ειδική περίπτωση. Αφού συμμάχησε με τη Μαφία, εξελέγη τρεις φορές πρωθυπουργός, χλευάστηκε για τις βραδιές bunga bunga και τα escort girls, καταδικάστηκε για φορολογική απάτη και έκανε εγχείρηση καρδιάς, αποτελεί στα 81 του τη μεγαλύτερη εγγύηση σταθερότητας σε μια ιδιαίτερα ασταθή χώρα. Γιατί; Επειδή κατάλαβε από νωρίς τον τρόπο που σκέφτονται οι Ιταλοί. Και επειδή η Αριστερά δεν άφησε ένα λάθος που να μην το κάνει. Ολα αυτά έχουν σχολιαστεί και αναλυθεί σε εξαντλητικό βαθμό. Υπάρχει όμως ένα άλλο στοιχείο από την προεκλογική εκστρατεία της Ιταλίας που αξίζει να προσεχθεί γιατί είναι διδακτικό. Και αυτό είναι ο τρόπος με τον οποίο η Ακρα Δεξιά καταφέρνει να αλλάζει την ατζέντα προς όφελός της. Επειδή εκμεταλλεύεται τους φόβους των πολιτών απέναντι στην παγκοσμιοποίηση και τη μετανάστευση. Κι επειδή η Αριστερά είναι άτολμη, διχασμένη, αποπροσανατολισμένη και, παρά ταύτα, αλαζονική.
Η χώρα που πηγαίνει αύριο στις κάλπες γνωρίζει μια μετριοπαθή οικονομική ανάπτυξη (1,6%). Εχει όμως και σημαντικά προβλήματα, όπως η ανεργία των νέων (34%), το δημόσιο χρέος (134% του ΑΕΠ) και η εύθραυστη κατάσταση των τραπεζών. Τι από αυτά συζητήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες; Τίποτα! Τη συζήτηση μονοπώλησε η ρατσιστική επίθεση ενός πρώην υποψηφίου της Λέγκας σε μια μικρή φοιτητούπολη, τη Ματσεράτα. Σε άλλες εποχές, από ένα τέτοιο γεγονός θα επωφελούνταν η Αριστερά. Αλλά τώρα συνέβη το αντίθετο. Ο αρχηγός της Λέγκας –και πρώην κομμουνιστής –Ματέο Σαλβίνι έσπευσε να αποδώσει τις ευθύνες στους… μετανάστες και να υποσχεθεί ότι θα απαλλάξει την Ιταλία από αυτούς. Ο Μπερλουσκόνι και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων ακολούθησαν. Το Δημοκρατικό Κόμμα του Ματέο Ρέντσι αρκέστηκε σε ψελλίσματα. Οσο για τους κατοίκους της πόλης, καταδικάζουν μεν την επίθεση, αλλά συνοδεύουν πάντα τα λόγια τους με ένα «per`o» (όμως). Ναι, ο τύπος είναι τρελός, per`o… Η πράξη του είναι απεχθής, per`o…
«Αυτό το “όμως” εκφράζει μια δυσφορία, πρέπει να το ακούσουμε», λέει στο περιοδικό «L’Obs» ο Αντζελο Βεντρόνε, καθηγητής πολιτικών επιστημών στη Ματσεράτα και ειδικός για τον φασισμό. Στις δημοσκοπήσεις, 50% λένε ότι φοβούνται την επιστροφή της φασιστικής βίας, αλλά 58% λένε ότι φοβούνται τη μετανάστευση. «Πρέπει οι πολιτικοί να ξυπνήσουν, να ακούσουν τους πολίτες και να πολεμήσουν τη σύγχυση που συντηρεί η Ακροδεξιά», τονίζει.
Είτε η αλλαγή της ατζέντας γίνεται με εργαλείο τη μετανάστευση είτε με σκάνδαλα ή καθημερινές πράξεις βίας, πάντα επωφελείται η Ακροδεξιά. Κι εδώ δεν χωρούν «όμως».
