Τον δρόμο των συναινετικών λύσεων με τους δανειολήπτες πρόκειται να ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα οι τράπεζες επιταχύνοντας τους ρυθμούς τους με στόχο την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων. Η εφαρμογή τους έχει ήδη ξεκινήσει και θα εξελιχθεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Μεταξύ των λύσεων περιλαμβάνονται η οικειοθελής πώληση του ακινήτου για κάλυψη της οφειλής, η ανταλλαγή με άλλο μικρότερης αξίας, ακόμη και η παραχώρησή του στην τράπεζα και η εκμίσθωσή του στη συνέχεια στον δανειολήπτη. Μπορεί ο αριθμός των πλειστηριασμών συνεχώς να αυξάνεται και να έχουν ήδη προγραμματιστεί πάλι 330 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ωστόσο το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, δεν έχει φέρει μέχρι σήμερα τα αναμενόμενα αποτελέσματα αναφορικά με τα ποσοστά εκείνων που από φόβο λογικά θα έσπευδαν να ρυθμίσουν μόνοι τους τις οφειλές τους.
Ετσι οι τράπεζες –με δεδομένο ότι ο χρόνος για την απομείωση των κόκκινων δανείων πιέζει –αρχίζουν πλέον μαζικά αναδιαρθρώσεις των κόκκινων δανείων σε συμφωνία με τους δανειολήπτες. Εχοντας στη φαρέτρα τους όλα τα εργαλεία που τους παρέχει και ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τραπέζης της Ελλάδος, θα επιδιώξουν να ανακτήσουν μέρος των οφειλομένων καθώς, όπως προκύπτει, ούτε οι πλειστηριασμοί αλλά ούτε και οι πωλήσεις κόκκινων δανείων αποτελούν τελικά συμφέρουσες και αποτελεσματικές λύσεις.
Οι δυνατές λύσεις που θα μπορούν να αξιοποιήσουν οι τράπεζες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: οριστικές, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Σε όλες τις περιπτώσεις, απαραίτητη προϋπόθεση, ο δανειολήπτης να είναι συνεργάσιμος.
Πιο δραστικές και άμεσες θεωρούνται, σύμφωνα με τα στελέχη των τραπεζών, οι οριστικές διευθετήσεις.
Στις οριστικές διευθετήσεις που προβλέπουν ακόμα και διαγραφές χρεών, οι τράπεζες σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν όλες τις εξωδικαστικές δυνατότητες που υπάρχουν, με σκοπό την οριστική τακτοποίηση της απαίτησης της τράπεζας έναντι του δανειολήπτη. Στα μοντέλα που αναμένεται να χρησιμοποιήσουν περιλαμβάνονται:
Εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου. Στην περίπτωση αυτή ο δανειολήπτης, ο οποίος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στους όρους αποπληρωμής ενυπόθηκου δανείου, θα παραχωρεί οικειοθελώς, δηλαδή χωρίς να απαιτηθεί η προσφυγή σε δικαστικές ενέργειες από πλευράς της τράπεζας, την κυριότητα του ακινήτου του στην τράπεζα. Η συμφωνία των δύο μερών θα διατυπώνεται με σαφήνεια και ο τρόπος διευθέτησης του τυχόν υπολοίπου θα περιλαμβάνει ακόμα και τη διαγραφή του ποσού.
Ανταλλαγή του ακινήτου του δανειολήπτη με άλλο μικρότερης αξίας που θα καλύπτει τις στεγαστικές του ανάγκες και πώληση του πρώτου για κάλυψη μέρους της οφειλής. Αποπληρωμή του υπολοίπου με δόσεις.
Μετατροπή σε ενοικίαση ή χρηματοδοτική μίσθωση της δανειακής σύμβασης. Ο δανειολήπτης θα μεταβιβάζει οικειοθελώς την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα υπογράφοντας σύμβαση ενοικίασης ή χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία θα του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης του ακινήτου για ορισμένη, ελάχιστη χρονική περίοδο.
Εθελοντική εκποίηση ενυπόθηκου ακινήτου. Σε αυτή την περίπτωση ο δανειολήπτης θα προχωρεί οικειοθελώς σε πώληση του ακινήτου σε τρίτο με τη σύμφωνη γνώμη της τράπεζας. Αν το τίμημα της πώλησης θα υπολείπεται του συνόλου της οφειλής, η τράπεζα θα προχωρά σε διαγραφή της εναπομένουσας οφειλής, ενώ στην περίπτωση που ξεπερνά το δάνειο, η διαφορά θα επιστρέφεται στον οφειλέτη.
Εξωδικαστική συμφωνία κατά την οποία η τράπεζα θα μπορεί να λαμβάνει είτε εφάπαξ καταβολή σε μετρητά (ή ισοδύναμα μετρητών, μετοχές, ομόλογα κ.τ.λ.) είτε σειρά προκαθορισμένων τμηματικών καταβολών. Και σε αυτή την περίπτωση η τράπεζα θα μπορεί να προχωρά σε μερική διαγραφή της απαίτησης.
Ωστόσο, εάν η ρύθμιση του δανείου μπορεί να διευκολύνει τον δανειολήπτη και το δάνειο θα εξυπηρετείται κανονικά, τα μοντέλα που θα ακολουθήσουν οι τράπεζες περιλαμβάνουν βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες ρυθμίσεις άνω των δύο ετών. Οι πρώτες αφορούν περιπτώσεις όπου οι δυσκολίες αποπληρωμής κρίνονται ως προσωρινές. Για τα δάνεια αυτά θα μπορεί να συμφωνηθεί:
Κεφαλαιοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του οφειλέτη, δηλαδή του συνόλου του κεφαλαίου και των τόκων, με αναπροσαρμογή του προγράμματος αποπληρωμής του οφειλόμενου υπολοίπου.
Τακτοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών, η οποία θα προβλέπει συμφωνία των δύο μερών για αποπληρωμή τους με προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα.
Μείωση της τοκοχρεολυτικής δόσης αποπληρωμής σε επίπεδο μικρότερο από αυτό που αντιστοιχεί σε αποπληρωμή μόνο τόκων για καθορισμένη βραχυπρόθεσμη περίοδο. Οι ανεξόφλητοι τόκοι θα κεφαλαιοποιούνται.
Αναστολή πληρωμών για προκαθορισμένη περίοδο, δηλαδή περίοδος χάριτος, κατά την οποία οι τόκοι κεφαλαιοποιούνται.
Για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες θα κρίνεται ότι η ρύθμιση πρέπει να έχει μεγαλύτερη διάρκεια από αυτή των δύο ετών, θα αξιοποιήσουν, όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, σενάρια τα οποία θα προβλέπουν:
Διαχωρισμό της οφειλής του δανειολήπτη σε δύο τμήματα, το τμήμα του δανείου, το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται ότι μπορεί να αποπληρώνει, με βάση την υφιστάμενη και την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του, και το υπόλοιπο τμήμα του δανείου, το οποίο θα τακτοποιείται μεταγενέστερα, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποία συμφωνείται εξαρχής από τα δύο μέρη.
Οριστική διαγραφή μέρους της συνολικής απαίτησης της τράπεζας, ώστε η εναπομένουσα οφειλή να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.
