Ο παρουσιαστής Τζίμι Κίμελ μας είπε εξαρχής πως κακώς ο Σούπερμαν παραμένει λευκός επειδή ούτως ή άλλως δεν υπήρξε αληθινό πρόσωπο. Ηταν ίσως η πιο αντικινηματογραφική δήλωση που έγινε ποτέ από το οσκαρικό βήμα. Λες και δεν ξέρουμε πως οι κινηματογραφικοί ήρωες δεν είναι αληθινοί. Λες και δεν πάμε στο σινεμά ακριβώς γι’ αυτό το παραμύθι. Λες και τα παραμύθια πρέπει όλα να προσαρμοστούν στην καθημερινότητα, να μην είναι τόσο μελαγχολικός ο Χανς Κρίστιαν Αντερσεν –κάποιος μπορεί να πληγωθεί. Τι τα θέλετε, αυτά τα χρόνια το Χόλιγουντ πουλά κοινωνικό προβληματισμό σε ιλουστρασιόν περιτύλιγμα.

Ξεκίνησε όμορφα η βραδιά με τη βράβευση του υπέροχου Σαμ Ρόκγουελ, ηθοποιού που εδώ στην Ελλάδα αγαπήσαμε νωρίς από τα «Σκυλιά στη χλόη» του 1997, που είχαν κερδίσει τότε το βραβείο κοινού στις Νύχτες Πρεμιέρας. Λίγο αργότερα, η Αλισον Τζένεϊ παρέλαβε το δικό της για την ερμηνεία της στο «Εγώ η Τόνια». Η Γκαλ Γκαντότ και ο Αρμι Χάμερ απένειμαν το Οσκαρ μακιγιάζ στην «Πιο σκοτεινή ώρα» και ήδη, από το πρώτο τέταρτο, τα βραβεία είχαν αρχίσει να μοιράζονται –πόσο χαρήκαμε όμως όταν, προς το τέλος της βραδιάς, ο Γκάρι Ολντμαν σήκωσε το βραβείο α’ ανδρικού ρόλου ευχαριστώντας τα μέλη της Ακαδημίας αλλά και την 99χρονη μαμά του: «Η Αμερική μού έδωσε σπίτι, ζωή, μια οικογένεια και τώρα, ένα Οσκαρ. Μαμά, βάλε το τσάι να γίνεται, φέρνω ένα Οσκαρ στο σπίτι». Πάντως δεν βγήκαν κερδισμένα όλα τα φαβορί. Η Ανιές Βαρντά έχασε το βραβείο ντοκιμαντέρ από τον «Ικαρο», με κεντρικό θέμα πρόσφατο σκάνδαλο ντόπινγκ ρώσων αθλητών. Λίγα δευτερόλεπτα πριν, ο Κίμελ αστειευόμενος έλεγε πως «τούτα τα βραβεία δεν δέχτηκαν καμία επιρροή από τον Βλαντίμιρ Πούτιν», μια σπόντα στον Ντόναλντ Τραμπ, χαριτωμένη, αλλά και επιφανειακή. Παραγωγή Netflix ο «Ικαρος». Τα έχουμε πει: Το Χόλιγουντ τηλεοκρατείται. Η δε Ρίτα Μορένο έδωσε το Οσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας στο «Μια φανταστική γυναίκα» του Σεμπαστιέν Λέλιο από τη Χιλή. Η ταινία, αν και άρεσε στο σινεφίλ κοινό μας, δεν έκοψε εισιτήρια. Ισως να έφταιγε και ο προγραμματισμός.

Στο σενάριο είχαμε μερικές ευχάριστες στιγμές γιατί μπορεί να μην ξετρελαθήκαμε με το «Να με φωνάζεις με τ’ όνομά σου», ο Τζέιμς Αϊβορι όμως άξιζε ένα Οσκαρ (του διασκευασμένου σεναρίου). Ηταν εμφανέστατα συγκινημένος κι εμείς χαρήκαμε που τον είδαμε εκεί πάνω: ο 90χρονος σκηνοθέτης είναι πλέον ο γηραιότερος βραβευμένος σε όλες τις κατηγορίες. Οσο για το πρωτότυπο σενάριο, με το που ακούστηκε (από τα χείλη της Νικόλ Κίντμαν) το όνομα του Τζόρνταν Πιλ (ήταν και το φαβορί) πιστέψαμε πως το «Τρέξε!» θα χώριζε και πάλι τα βραβεία σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας. Η διάψευση θα ερχόταν στο τέλος.

Αστεία που δεν ενοχλούν

«Ο Οσκαρ είναι ο άντρας που χρειαζόμαστε: Τα χέρια του είναι στη σωστή θέση και δεν διαθέτει πέος», είχε πει στην αρχή της βραδιάς ο οικοδεσπότης Τζίμι Κίμελ αναφερόμενος στα σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης. «Γκιγέρμο (σ.σ.: Ντελ Τόρο), θα θυμόμαστε αυτή τη χρονιά ως τη χρονιά όπου οι γυναίκες αισθάνθηκαν τόσο κακομεταχειρισμένες, που άρχισαν να βγαίνουν με ψάρια», συνέχισε. Ο Κίμελ τελικά είναι ο ιδανικός παρουσιαστής: τα αστεία του είναι αιχμηρά μόνο μέχρι το σημείο του να μπορεί να γελάσει και ο τελευταίος στην αίθουσα. Κανείς δεν ενοχλείται. Τους τάζει, για πλάκα, ένα τζετ σκι και διακοπές σε παραθαλάσσιο θέρετρο, αρκεί να συντομεύουν με τους λόγους τους. Και δώσ’ του πάλι γελάκια.

Κάνει και το εξής: Βγαίνει από την αίθουσα, πηγαίνει στο διπλανό (ξακουστό) σινεμά, το Chinese Theatre, παρέα με τους Λουπίτα Νιόνγκο, την Γκαλ Γκαντότ, τον Αρμι Χάμερ, τον Γκιγέρμο ντελ Τόρο και τη Μάργκο Ρόμπι, και κάνουν επίσκεψη-έκπληξη καθώς η μία αίθουσα (του Chinese Theatre) βλέπει την άλλη (του Kodak Theatre) στη οθόνη. Τους κερνάνε χοτ-ντογκ! Και όλα αυτά γιατί; Για να μπορέσουν οι διάσημοι και ξακουστοί να ευχαριστήσουν το απλό κοινό που πηγαίνει σινεμά. Με άλλα λόγια, τους έλεγαν «σταματήστε να κατεβάζετε ταινίες στο Ιnternet, άνθρωποι είμαστε κι εμείς».

Ακούστηκαν πολλά ενωτικά μηνύματα υπέρ των μεταναστών και κατά των κοινωνικών διακρίσεων σε μια εποχή που όντως μοιάζει να βάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε δεύτερη μοίρα. Μένει να δούμε αν αυτές οι φωνές θα φτάσουν στους σωστούς αποδέκτες. Η Τζούλια Ντέιβις ακούστηκε να λέει «Οταν βγήκε το “Θέλμα και Λουίζ” όλοι περιμέναμε να δούμε πολλές περισσότερες ταινίες με γυναίκες πρωταγωνίστριες, αλλά αυτό δεν συνέβη». Λάθος Τζούλια. Συνέβη και πρωταγωνίστησες σε αρκετές απ’ αυτές. Απλά πάτωσαν στα ταμεία, γιατί ο κόσμος θέλει πάνω απ’ όλα να βλέπει καλές ταινίες. Φυσικά στην κατηγορία α’ γυναικείου ρόλου (όπου η Τζένιφερ Λόρενς και η Τζόντι Φόστερ έσπασαν και λίγη πλάκα με τη Μέριλ Στριπ) δόθηκε έμφαση στην κοινωνική σημασία της, και το βραβείο πήγε επάξια στη… γελαστή Φράνσις ΜακΝτόρμαντ για τις «Τρεις πινακίδες». Είχε πάρει και τη Χρυσή Σφαίρα. Δεύτερο βραβείο, μετά εκείνου για το «Φάργκο».

Κορυφαίες στιγμές

Επιτέλους ο Ρότζερ Ντίκινς πήρε ένα Oσκαρ φωτογραφίας (για το εκπληκτικό «Blade Runner 2049»), η δε Σάντρα Μπούλοκ παρουσίασε τις υποψηφιότητες «τεσσάρων ανδρών και μιας εκπληκτικής γυναίκας» και μετά απλά του έδωσε το αγαλματάκι. Ηταν η δέκατη τέταρτη υποψηφιότητά του και η δεύτερη κορυφαία στιγμή της διοργάνωσης.

Πρώτη ήταν η εμφάνιση του Κρίστοφερ Γουόκεν που έδωσε το βραβείο μουσικής στον Αλεξάντερ Ντεσπλά για τη μουσική του στο αριστούργημα του Γκιγέρμο ντελ Τόρο «Η μορφή του νερού». Εκεί χαρήκαμε διπλά λοιπόν. Και άλλη μια, όταν ο Ντελ Τόρο πήρε το Οσκαρ σκηνοθεσίας, ξεκινώντας με τη φράση «Είμαι μετανάστης». Και συνέχισε λέγοντας: «Το 2014 είχα μια τρελή ιστορία για έναν αμφίβιο θεό, μια μουγκή γυναίκα, την αγάπη τους σε μελοδραματικό στυλ α λα Ντάγκλας Σερκ και μια μακέτα. Κάποιοι πίστεψαν ότι αυτή η ταινία θα φέρει τα λεφτά της! Οπως είπε κάποτε ο Τζέιμς Κάγκνεϊ, η μητέρα μου σας ευχαριστεί, ο πατέρας μου σας ευχαριστεί, τ’ αδέλφια μου σας ευχαριστούν κι εγώ σας ευχαριστώ».

Δεύτερη ευκαιρία. Στο τέλος, οι Γουόρεν Μπίτι και Φέι Ντάναγουεϊ, που τόσο εκτέθηκαν στην προηγούμενη βράβευση βγήκαν ξανά, για να το κάνουν σωστά. Και το έκαναν, τουλάχιστον από τη μεριά τους, δίνοντας το Οσκαρ στη «Μορφή του νερού», σε μια άλλη προσπάθεια της Ακαδημίας να αναγνωρίσει το φανταστικό σινεμά. Η πρώτη ήταν, μάλλον, όταν βράβευσε τη «Σιωπή των Αμνών», μια ταινία τόσο διαφορετική… Ο Ντελ Τόρο αφιέρωσε το βραβείο σε κάθε νέο κινηματογραφιστή, σε κάθε χώρα του κόσμου. Και, αυτό το μήνυμα, το πιστέψαμε.