Οταν στελέχη των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών ζήτησαν από αμερικανούς ομολόγους τους να προσθέσουν τον Σεργκέι Σκριπάλ στον κατάλογο με τους τρεις ρώσους διπλούς πράκτορες προκειμένου να γίνει ανταλλαγή με τα μέλη ρωσικού κατασκοπευτικού δικτύου που είχε αποκαλυφθεί στις ΗΠΑ, όλα έδειχναν ότι ο πρώην κατάσκοπος θα συνέχιζε ήρεμα τη ζωή του σε κάποια επαρχία της Βρετανίας. Ομως επτά χρόνια από τη μεγαλύτερη ανταλλαγή κατασκόπων από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ο Σκριπάλ βρίσκεται για άλλη μια φορά στο επίκεντρο ενός κατασκοπικού θρίλερ βγαλμένου από τις σελίδες μυθιστορήματος του Τζον Λε Καρέ. Ο 66χρονος Σκριπάλ ο οποίος έχει καταδικασθεί για προδοσία στη Μόσχα νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση σε βρετανικό νοσοκομείο μετά την έκθεσή του σε «άγνωστη ουσία». Μαζί του νοσηλεύεται και η 33χρονη κόρη του Γιούλια της οποίας η υγεία επίσης βρίσκεται σε κίνδυνο. Και οι δύο είχαν βρεθεί αναίσθητοι την Κυριακή σε παγκάκι εμπορικού κέντρου στην πόλη Σάλσμπερι.
Ο Σεργκέι Σκριπάλ, πρώην συνταγματάρχης του GRU, υπηρεσίας πληροφοριών του ρωσικού στρατού, πήρε άσυλο στη Βρετανία έπειτα από ανταλλαγή του το 2010 με τους ρώσους κατασκόπους. Ο 66χρονος πρώην κατάσκοπος και μια 33χρονη γυναίκα, η οποία σύμφωνα με το BBC είναι η κόρη του Γιούλια Σκριπάλ, βρέθηκαν αναίσθητοι σε ένα παγκάκι εμπορικού κέντρου την Κυριακή στο Σάλσμπερι μετά την έκθεσή τους σε μια άγνωστη ουσία. Η αστυνομία απέκλεισε την περιοχή και οι ειδικοί πραγματοποίησαν έρευνες φορώντας ολόσωμες κίτρινες στολές χημικής προστασίας –με τον Τύπο να αναρωτιέται εάν πρόκειται για άλλη μια περίπτωση δηλητηρίασης ρώσου κατασκόπου σε βρετανικό έδαφος. Δύο αστυνομικοί, οι πρώτοι που έφθασαν στην περιοχή, εισήχθησαν στο νοσοκομείο με ήπια συμπτώματα.
«Ας μην ξεχνάμε: οι Ρώσοι εξόριστοι δεν είναι αθάνατοι. Ολοι τους πεθαίνουν και υπάρχει η τάση για θεωρίες συνωμοσίας. Αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να γνωρίζουμε τις καταστάσεις απειλής», δήλωσε ο Μαρκ Ρόουλι, ανώτατος αξιωματούχος της βρετανικής αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας, στο ραδιόφωνο του BBC προτού αναφερθεί στη δολοφονία του Αλεξάντρ Λιτβινένκο.
Βρετανική έρευνα έχει αποφανθεί ότι ο πρόεδρος Πούτιν πιθανόν να έδωσε το πράσινο φως το 2006 για τη δολοφονία του πρώην κατασκόπου της KGB Λιτβινένκο με ραδιενεργό πολώνιο-210 στο Λονδίνο. Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένως διαψεύσει κάθε ανάμειξη στη δολοφονία. Ο 43χρονος Λιτβινένκο, σφοδρός επικριτής του Πούτιν ο οποίος έξι χρόνια προτού δηλητηριαστεί είχε καταφύγει στη Βρετανία, έχασε τη ζωή του αφού ήπιε πράσινο τσάι δηλητηριασμένο με το σπάνιο και πανίσχυρο ραδιενεργό ισότοπο στο ξενοδοχείο του Λονδίνου Millennium.
Οι γιατροί χρειάστηκαν αρκετό χρόνο για να εξακριβώσουν τα αίτια της ασθενείας του.
Η Μόσχα αντέδρασε έντονα στις δηλώσεις αυτές, η ρωσική πρεσβεία καταγγέλλει σε ανακοίνωσή της τα δημοσιεύματα των βρετανικών εφημερίδων και την απόπειρα «δαιμονοποίησης της Ρωσίας. Μας ανησυχεί ιδιαίτερα η κατάσταση όπως περιγράφεται στα βρετανικά ΜΜΕ», αναφέρεται στην ανακοίνωση. «Τα βρετανικά μέσα επιδίδονται σε αντιρωσική εκστρατεία».
Ο Σεργκέι Σκριπάλ είχε παραδεχτεί ότι εργαζόταν για τις βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών από το 1995 ενώ ήταν στέλεχος της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών.
Συνελήφθη το 2004 από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας ως ύποπτος ότι κατέδωσε δεκάδες ρώσους πράκτορες στις βρετανικές υπηρεσίες και καταδικάστηκε σε κάθειρξη 13 ετών το 2006 έπειτα από δίκη που κρατήθηκε μυστική.
Πώς τους αντάλλαξαν
Η ανταλλαγή των κατασκόπων έγινε το 2010. Πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο της Βιέννης, όπου ένα ρωσικό και ένα αμερικανικό αεροπλάνο ήταν σταθμευμένα δίπλα δίπλα. Ενας από τους ρώσους κατασκόπους που ανταλλάχθηκε με τον Σκριπάλ ήταν η Αννα Τσάπμαν, που είχε προσεγγίσει στις ΗΠΑ άτομα με εξουσία και είχε κατορθώσει να τους αποσπάσει μυστικά. Ολοι έγιναν δεκτοί στη Μόσχα ως ήρωες.
